De tijd : dagblad voor Nederland

Bemin de Nederlander. Hij is werkelijk een goederd die graag een overtollig ei voor anderen verpoedert. CHRONOS

ADVERTENTIE WENS VERVULPEN. U heeft 't in de krant kunnen lezen: uw schoolgaande kinderen schrijven het l iefst met een vulpen. JjjjrSÊÊr Probleemloos £jjr>éÊW en beter schrijven een Kreuzer vulpen: -gegarandeerd lekvrij , -patronen vulling -platina veredelde pen /wJw -1 jaar garantie tf /y prijzen van f 3,95 tot f 12,50 Wtcreuzer Verhoeven N.V.-Arnhem

Hoover heeft jarenlang het bestaan van georganiseerde misdaad ontkend. Zijn bureau was ook opvallend slap bij het uitzoeken van misdaden tegen de burgerrechten in het zuiden — deels omdat vele agenten juist afkomstig waren uit het sociaal milieu dat ze moesten nagaan. Een dergelijke behoedzaamheid om jacht te maken op de verantwoordelijken voor terreurbommen doet zich niet voor. En een verhoudingsgewijs te groot aantal radikale studenten staat nu op hoge plaatsen op de FBI-lijst van de gevaarlijkste misdadigers.

Hoovers carrière wordt beheerst door de zucht naar inlichtingen. Hij beschouwt het als een van zijn grootste successen dat hij de vingerafdrukken van meer dan tachtig miljoen Amerikanen verzameld heeft. De strafbladen van enkele miljoenen van hen zijn verwerkt in de computers van het Nationale Misdaad Inlichtingen Centrum. Dit omvat massa's detailinformatie, die ongeëvenaard zijn in de wereld, maar die een groot gevaar zouden opleveren als ze ooit in verkeerde handen vielen. Het is een verdienste van Hoover dat hij dit materiaal absoluut veilig gesteld heeft. Maar het besef alleen al dat de directeur bijzonderheden uit hun privéleven in zijn archieven heeft, weerhield tal van congresleden van het uiten van kritiek.

DAT WAS AL heel wat. Want de Russische leiders hebben bijna zeker met de gedachten gespeeld van een beperkte kernwapenactie tegen China. Zoals overal waren ook hier de militairen de grote boosdoeners. Het is aan de onwil van sommige Warschaupactstaten (Roemenië en wellicht Hongarije) te danken, dat het onzalig voorstel werd verworpen. Toen Brezjnev op 13 april 1970 tijdens een rede in Charkov bekendmaakte, dat partij en regering bereid waren de vriendschappelijke betrekkingen met China te herstellen, wisten goede verstaanders genoeg: er zou geen oorlog komen. Wat niet wegneemt dat er nog steeds zo'n dertig Russische divisies, voorzien van tanks en kernraketten, langs de grens met China staan opgesteld. Het doet dan ook wat ironisch aan het persagentschap TASS te horen ketteren tegen de „oorlogspsychose" van dc Chinezen. De Amerikaanse inval in Cambodja (april-mei) bood beide partijen een kans tot toenadering. Maar evenmin als vóór hen Khroesjtsjev, waren de huidige Sovjetleiders bereid daarvoor hun basis-politiek van coëxistentie met de Verenigde Staten te laten schieten. Na Cambodja zwegen de Chinese polemieken enkele maanden. Dit had niets met toenadering te maken. Integendeel, de Chinezen waren voorzichtig bezig Noord-Korea uit de Russische invloedssfeer los te weken. Dat dit voor een deel lukte kan men afleiden uit het feit dat Pjongjan plotseling kritiek liet horen op de welwillende houding van Moskou jegens Japan. Maar de Chinese beschuldiging, dat Rusland met het Amerikaanse imperialisme onder één hoedje speelde wensten de Noordkoreanen evenmin als Hanoi te onderschrijven. Moskou doorzag het gevaar. In augustus verscheen in het partijblad „Pravda" een felle aanval op „die bourgeois- en pseudo-marxistische ideologen in Oost en West, die Europa tegen Azië opzetten uit „nationalistisch chauvinistische propaganda-redenen."

Als tegenhanger van China's plan tot een Indo-Chinees eenheidsfront (zonder Rusland) bood Moskou Peking deelname „met gelijke status" aan in het Aziatisch veiligheidssysteem, dat Brezjnev en de zijnen hadden uitgedacht. Terecht wezen de Chinezen dit van de hand. Het Russisch plan had handhaving van de status quo tot doel. China wil daarentegen herziening van zijn (door de Russische tsaren) gemaltraiteerde grenzen.

PNOM PENH, 23 jan. (Reuter) — Duizenden vluchtelingen zijn uit de omliggende dorpen Pnom Penh, de hoofdstad van Cambodja, binnengestroomd nadat de Vietcong het nabijgelegen internationale vliegveld had vernield en de stad had beschoten. Bij de aanval zouden minstens 50 burgers, 19 politiemannen en 3 Vietcongstrijders zijn omgekomen, terwijl 150 vrouwen en kinderen in ziekenhuizen zijn opgenomen. De aanval op het vliegveld is door slechts tien Vietcongstrijders gepleegd. Zij zouden tien vliegtuigen en vier hefschroefviiegtuigen hebben opgeblazen. Het vliegveld was voor het internationale luchtverkeer nog gesloten, maar er landden gisteren weer militaire vliegtuigen. Cambodjaanse en Zuidvietnamese troepen hebben de belangrijke Pich- Nil-pas op de Vietcong veroverd. Deza pas was al twee maanden in handen van de communistische strijdkrachten, waardoor de vitale verbinding van Pnom Penh met de kust was verbroken. De Zuidvietnamezen waren met hefschroefviiegtuigen naar Cambodja overgebracht om te helpen de hoofdweg te heroveren. Zij rukten op van Kampong Som (voorheen Sihanoukstad), terwijl de Cambodjanen van het andere eind van de pas doorstootten. Na hevige gevechten werd ue villa van prins Sihanouk aan de ingang van de pas veroverd. Aan de aanval hebben naar schatting 13.500 Zuidvietnamese en Cambodjaanse militairen deelgenomen. In Kampong Som staat de enige olieraffinaderij die Cambodja rijk is.

BONN/ABIDJAN, 23 jan. (DPA) — I)e tregering van Guinee weigert het lijk van de ontwikkelingshelper Hermann Seibold uit te leveren. Ook wil zij geen nadere opheldering geven over de dood van Seibold, die volgens het bewind in Conakry in de gevangenis zelfmoord gepleegd heeft. De Westduitse zaakgelastigde, Lewalter, heeft het Guinese ministerie van buitenlandse zaken opnieuw om uitlevering van het lijk gevraagd, maar daarop werd afwijzend beschikt.

DIEZELFDE is er de oorzaak van dat de betrekkingen tussen Peking en Belgrado honderdtachtig graden ten goede zijn gedraaid. Ondanks alle hoffelijkheden vanuit Moskou voelt Tito zich nog steeds bedreigd. De Chinezen weten dat en proberen dit uit te buiten. Op zijn beurt probeert Moskou Albanië, Pckings enige echte vriend in Oost-Europa, weer naar zich toe te trekken. Tot nu toe met weinig succes. De Albanese leider Hoxha ondersteunde van harte de oproep van China's premier, Tsjoe En-lai, die op 29 november de volkeren opriep tot „revolutionaire oorlog" voor het geval Moskou en Washington een agressieoorlog zouden beginnen.

Als men deze taal hoort en men voegt ze bij de Chinese reacties op de Poolse zuivering dan wordt het overduidelijk dat, ondanks tijdelijke rustperioden, de fundamentele politieke en vooral ideologische tegenstellingen tussen beide landen levensgroot blijven bestaan.

PORT-AÜ-PRINCE, 23 jan. (AFP) — President Francois Duvalier van Ilalti, alias „Papa Doe", heeft ln een proclamatie aan het volk meegedeeld, dat h(] zijn zoon Jean-Claude heeft aangewezen hem te zijner tüd op te volgen. HU wenste hem veel geluk, na „alle vurige patriotten" en zUn oude strijdmakkers te hebben uitgenodigd een onverbrekelüke keten rond zijn zoon te vormen.

De pesident maakte voorts bekend, dat de bevolking binnen enkele dagen overeenkomst de grondwet geroepen zal worden zijn keus te bekrachtigen. Na de bekendmaking van Duvalier werden 21 kanonschoten afgevuurd.

JERUZALEM, 23 jan. (AFP) — Israël is tegen de aanwezigheid van een „vredesmacht" in het Midden- Oosten, zoals door Egypte voorgesteld, voornamelijk om het conflict zijn regionale karakter te laten behouden. In gezaghebbende kring in Jeruzalem is dit te kennen gegeven. De vestiging van een VN-macht zou het conflict „legaliseren" en het een internationaal karakter geven. Het Egyptische voorstel tot deelneming van de vier grote mogendheden aan deze macht zou van het Midden- Oosten een nieuw ..Berlijn" maken. Israël zou nooit de aanwezigheid van Russische troepen op zijn grondgebied aanvaarden. Als het regionale karakter van het conflict behouden blijft, zal dit sneller opgelost zijn, zo zei men met nadruk.

BRUSSEL, 23 jan. — De Brusselse auteur en boekhandelaar Herman Claeys heeft terechtgestaan wegen» het in voorraad hebben en verkopen van een aantal tijdschriften, zoals Gandalf, Suck en het weekblad Vrij Nederland, waarin destijds een groepsfoto van naakte Haagse kabouters was afgedrukt. De procureur des konings (officier van justitie) voerde aan, dat de bladen die door Claeys in de handel zajn gebracht, smakeloos, onverteerbaar en in het licht van de goede zeden niet toelaatbaar zijn. Met het in de handel brengen van het boek variaties was de grens bereikt van hetgeen in België toelaatbaar genoemd kan worden, aldus de procureur. Claeys' raadsman, de advocaat John Bultinck, heeft tijdens de rechtzitting aangevoerd, dat de evolutie van het Belgische recht onvoldoende tred gehouden heeft met de evolutie die in de loop van de jaren bij de publieke opinie heeft plaatsgevonden. 72 prominente Belgen uit de wereld van pers en cultuur en uit universitaire kringen hebben een verklaring uitgegeven, waarin zij zich keren tegen de verklaring van de leiders van de christelijke kerken in België van deze week over het „herstel van het zedelijk klimaat".

MET GISSINGEN is de conferentie van Gemenebest-landen in Singapore begonnen en met gissingen is deze bijeenkomst geëindigd. Ondanks alle dreigingen vooraf is de club landen intact gebleven. Na een week van bijzonder felle debatten — achter gesloten deuren schijnt er zelfs zeer ongezouten taal gesproken te zijn — hebben de verschillende partijen zorgvuldig hun standpunten overeind gehouden.

Nog altijd lijkt Engelands premier Edward Heath vast van plan Zuid- Afrika de gevraagde wapens te leveren en onveranderd houden vooral Zambia, Oeganda, Tanzania en mogelijk andere Afrikaanse landen zich het recht voor de Commonwealth te verlaten als Engeland er inderdaad toe overgaat aartsvijand Zuid-Afrika op deze wijze van dienst te zijn. Nieuwe argumenten van premier Edward Heath zijn uitgebleven en er was ook geen sprake van dat hij de leden In Singapore kon confronteren met h«t feit dat de wapens voor Zuid- Afrika behalve een commerciële ook een politieke prijs hebben en dat hem in dit opzicht door het regime van Vorster enige toezeggingen zijn gedaan.

, Heath heeft gewoon geroeid met de riemen die hij had en uitvoerig herhaald dat er ten aanzien van de vrije vaart in de Indische Oceaan en rondom de Kaap wel degelijk van een Russische marinedreiging sprake is en vooral dat het Engeland vrij moet staan om ten aanzien daarvan zijn maatregelen te nemen. Er is een tijd geweest dat men Edward Heath eigenlijk tot geen enkele krachttoer in staat achtte. Het feit dat hij tegen alle verwachtingen in toch de algemene verkiezingen won, heeft velen aan het twijfelen gebracht en sinds zijn komst naar Downingstreet leeft zelfs onder zijn felste tegenstanders het idee dat hij wel degelijk een krachtige leider is, die voor Engelands nieuwe koers zo zijn eigen ideeën heeft en daar niet gemakkelijk van is af te brengen. EIGENLIJK KWAM HIJ naar Singapore als de gebeten hond, die misschien met uitzondering van Australië geen medestander van betekenis had. In de meest bruikbare termiek hebben met name de presidenten Kaoenda, Obote en Nyerere hem het vuur na aan de schenen gelegd. In heel hun vlammende emoties en tot kennelijk grote voldoening van hun thuisfront hebben zij Engeland de „veertig min een" gegeven, tot zij hijgend aan de grote finale toe waren. Tot dat moment heeft Edward Heath, die tussen de spannende bedrijven door nog kans zag energiek en kortgebroekt zijn zeilersimage op te houden, hen laten uitrazen, om vervolgens meesterlijk de taktiek van het publiekelijk boos worden over te nemen. Hij liet er tenminste niet de minste twijfel over bestaan dat het Gemenebest in zijn afgelopen vergadering maar een ergerlijke vertoning is geweest, die door tal van leden werd misbruikt om er voor het eigen publiek politieke munt uit te slaan en datf het gekrakeel over discriminatie een aardig brok schijnheiligheid is zolang de betrokken landen op het punt van de discriminatie zelf lang niet brandschoon zijn. Uiteraard speelde hij mee in het tenslotte wel te verwachten compromis, waarin acht leden, onder andere Engeland, Australië, Maleisië en Nigeria, een commissie vormen om de omvang en de betekenis van de Russische dreiging in de Indische Oceaan te'bestuderen. Het grote voordeel van deze commissie is voor Edward Heath dat hij er weer tijd mee gekocht heeft en ook, al heeft hij zich tevoren nadrukkelijk aan geen enkele uitspraak van de commissie gebonden, rustig kan afwachten wat haar bevindingen zijn.

Intussen heeft premier Heath zijn handen vrij om te doen wat hij in zijn hoofd heeft. De lastige klippen van Singapore zijn gerond en met een opmerkelijke energie is hij in Londen teruggekeerd voor de volgende uitdagingen. Het feit dat de Labour-partij in alle staten verkeert over zijn plan om de nieuwe omstreden wet voor 's lands industriële verhoudingen in een sneltreinvaart door het parlement te jagen, deert hem geenszins. Hij is ervan overtuigd door de huidige staking bij de posterijen en de dreigingen van nieuwe loonconflicten de publieke opinie in voldoende mate achter zich te hebben. En hij heeft kennelijk voldoende zelfvertrouwen om ook wat de Europese Economische Gemeenschap betreft het grote gevecht te aanvaarden.

EDWARD HEATH is een pro-Europeaan. Hij is vastbesloten in zijn streven Engeland binnen de Europese gemeenschap te brengen. In het parlement Is men zo langzamerhand over deze moeilijke kwestie uitgepraat. De tussentijdse verslagen van de Britse onderhandelaar in Brussel, Geoffrey Rippon, zijn gewoon slaapverwekkende vertoningen geworden, die telkens weer de anti-EEG'ers in staat stellen hun kanonnen te laten daveren met hoge voedselprijzen en politieke afhankelijkheid van Brussel. Op grond van de verwachte voorwaarden van Engelands toetreding tot de EEG, hebben meer dan honderd socialistische afgevaardigden zich tegen het Britse lidmaatschap gekeerd en de conservatieve reacties op een felle anti-EEG-speech van Enoch Powell in het Lagerhuis maken duidelijk dat er zich ook in deze kring een geduchte groep afwijzers bevindt. Maar zo langzamerhand hebben de anti- EEG'ers in Engeland oon wel hun kruit verschoten en schijnt Edward Heath er weer helemaal op te spelen hun eerst te laten uitrazen en vervolgens met zijn grote propaganda- en informatie-offensief ten gunste van de EEG te beginnen. Lid worden van de Gemeenschap hoort helemaal bij zijn koers voor het Engeland van de zeventiger jaren. En hij, Edward Heath, is ervan bezeten die koers uit te varen.

STRAATSBURG, 23 jan. — De Raad van Europa heeft zijn instemming betuigd met het idee van een ,JEurometropolitain", een luchtkussentrein tassen Brussel, Luxemburg, Straatsburg, Bazel en Genève — steden die Europese instellingen huisvesten. Deze Eurometro zou met een snelheid van 300 è 40 km per uur passagies kunnen vervoeren. Bij proeven op een baan ten noorden van de Franse stad Orléans zijn snelheden van 420 km/u. bereikt.

Edgar Hoover is nu 76 jaar. Niet minder dan 46 jaar houdt hij al de post van hoofd van de FBI bezet. Hardnekkige geruchten willen dat de regering van Nixon dankbaar zou zijn als hij in de naaste toekomst eens aftrad, maar dat hij harnekkig weigert die stap te doen. „We hebben mensen in dienst, die in de tachtig zijn", zegt Hoover. „Ik ben er altijd tegen geweest iemand weg te sturen wegens zijn leeftijd. Hoe langer iemand bij ons is, des te waardevoller wordt hij." Er zijn lieden die het niet met hem eens zijn. In zijn jongste boek „Misdaad in Amerika" schreef Ramsey Clark die, als minister van Justitie onder president Johnson, Hoovers chef was, dat „de zelfzuchtige zorg van de directeur voor zijn eigen reputatie" de FBI er toe bracht „meer achter roem aan te jagen, dan daadwerkelijke methoden te ontwikkelen ter beteugeling van de misdaad." Hoover diende fel van repliek in een interview met de Washington Post waarin hij Clark een kwal noemde. „Je weet nooit naar welke kant van een kwestie hij komt te liggen. Hij was nog erger dan Bobby Kennedy. Die wilde ons peil omlaag halen, die wilde meer negers als geheime agenten." Een week later deed Hoover er nog een schepje bovenop in de Time: „Je hoeft je er nooit zorgen over te maken dat een president wordt neergeschoten door Mexicanen of mannen uit Puerto Rico", zei hij in een terzijde dat Spaans- Amerikaanse leden van het Congres razend maakte. „Ze schieten niet goed. Maar als zet met een mes op je af komen, pas dan op." Dr. Martin Luther King was „de laatste man op aarde die ooit de Nobelprijs had mogen krijgen. Ik kon het alleen maar minachten om zijn gedrag en om de dingen die hij gezegd heeft." Er is niets nieuws in wat Hoover over dr. King gezegd heeft. In 1964 noemde hij de leider van de strijd voor burgerrechten van de negers publiekelijk „de meest beruchte leugenaar in het land" en hij versierde vergaderingen in het Witte Huis met verhalen over 's mans beweerde misdragingen. Dr. King antwoordde vriendelijk dat de bejaarde directeur wellicht aan het bezwijken was onder de lasten van zijn ambt.

DE SCHERPSTE KRITIEK op Hoover kwam toen hij in november tijdens een hoorzitting van de senaat verklaarde dat twee radicale priesters, pater Philip en pater Daniël Berrigan hadden samengezworen om elektrische centrales en centrale verwarmingsinstallaties in Washington op te blazen. Ze hadden ook „een hoge regeringsambtenaar" die later nader aangeduid werd als dr. Henry Kissinger, de adviseur van de president op het gebied van nationale veiligheid, willen ontvoeren. Er kwam een scherp verweer uit een onverwachte hoek. Het congreslid William Anderson, een Democraat uit Tennessee, die commandant is geweest van de eerste Amerikaanse atoomonderzeeboot Nautilus, zei dat hij met de gebroeders Berrigan had gesproken, en dat hij geen woord van de beschuldigingen geloofde. De priesters zijn sedertdien gedagvaard maar de beschuldigingen schijnen wel iets af te wijken van de oorspronkelijke aantijgingen van Hoover. De laatste jaren is Hoover steeds meer het leven gaan leiden van een kluizenaar. Zijn enige bezoek aan het Congres is wanneer hij tijdens een gesloten zitting goedkeuring komt vragen voor de begroting van zijn bureau — éen goedkeuring die hij altijd met algemene stemmen krijgt. Hij is vrijgezel, woont alleen met een huisbediende en twee honden in een groot huis in Washington, dat elektronisch beveiligd is tegen binnensluipers. Zijn enige intieme vriend is zijn 70-jarige adjunct-directeur Clyde Tolson. Vroeger wandelde hij in een park, maar hij is daarmee opgehouden „omdat de misdaad toenam." Zijn commentaren op verdovende middelen, langharigen, studenten en minderheidsgroepen zijn die van een man die weinig tijd heeft voor moderne sociologische opvattingen. Hij heeft zeer preciese ideeën over wat het image van een FBI-agent behoort te zijn. Zijn mannen weten dat en vegen nerveus hun rechterhand aan hun broek af wanneer ze bij de directeur worden binnengelaten want hij heeft een hekel aan klamme handen. Zijn persoonlijke vooroordelen werken door in de resultaten van het bureau. De FBI geeft de voorkeur aan glansrijk speurwerk in zaken als moord en ontvoeringen en gemakkelijk oplosbare misdaden, zoals autodiefstallen, die goede statistieken opleveren.

„HET IS DE TAAK van onze partij de ideologische stellingen van het moderne revisionisme, met het Sovjetrevisionisme aan het hoofd, verder te bekritiseren". Met deze geharnaste taal geeft het Chinese partijblad Renmin Ribao de marsroute aan voor het jaar 1971. Het is tevens een bewijs, dat de ideologische geschillen tussen Moskou en Peking onverminderd voortduren.

En wie dit nog niet duidelijk genoeg is komt het legerblad „Jiefangjoen Bao" met het volgende proza:

„De revolutionaire strijd, van de arbeiders en volksmassa's in Polen tegen de revisionistische heerserskliek heeft niet alleen Gomoelka — na Khroesjtsjev(l) en Novotny — tot aftreden gedwongen, maar ook de diepe crisis van de koloniale heerschappij van het socialistisch-imperialisme in Oost-Europa en de gebrekkigheid van de heerschappij van het revisionisme aan het licht gebracht."

Ontdaan van alle partijjargon wil Peking hiermee zeggen: De Russische leiders hebben getoond, dat ze niet in staat zijn doeltreffend leiding te geven, noch binnen het Oostblok noch aan de internationale communistische beweging. Welnu, wij kunnen dat wel. Op de eerste plaats overheersen we geen andere staten (Tibet wordt voor het gemak vergeten) en vervolgens zijn we rechtzinnig in de leninistischmarxistische leer. Kameraden, trekt hieruit uw conclusies en volgt ons. De felheid, waarmee dit naar voren wordt gebracht, is karakteristiek voor dit grote schisma binnen de communistische beweging. Beide partijen zijn ervan overtuigd de waarheid te bezitten. Een echte verzoening is daarom uitgesloten. Peking zal nooit toegeven aan de eis van de Russen te erkennen, dat het centrum van het internationale communisme in Moskou zetelt. Een omgekeerde versie is helemaal ondenkbaar.

Wel is het mogelijk dat beide opponenten om opportunistische redenen besluiten tot een zekere vorm van samenwerking. De laatste maanden zijn er tekenen, die hierop wijzen. De basis werd gelegd toen de Sovjetpremier Kosygin, na de begrafenis van de Noordvietnamese leider Ho Tsji Minh, op de terugreis Peking aandeed. Daar had hij op 11 september 1969 een kort, onvriendelijk onderhoud met zijn Chinese ambtgenoot Tsjoe En-lai. Het had tot gevolg dat de grensincidenten ophielden, en beide partijen met elkaar gingen praten. Over diplomatieke kwesties, wel te verstaan. Ideologisch* zaken zijn taboe.

Kosygin en Tsjoe schudden elkaar de hand op het vliegveld van Peking.

WASHINGTON, januari

lEDERE OCHTEND wanneer hij naar zijn kantoor gereden wordt, zet J. Edgar Hoover voorzichtig zijn hoed in het raam van zijn wagen, precies tegenover de plaats waar hij zit. Een van zijn voormalige agenten legt dat aldus uit: mocht een mogelijke aanslagpleger, bijvoorbeeld achter een van de marmeren zuilen van het ministerie van Justitie op de loer liggen, dan zou hij zijn schot richten op de welbekende grijze hoed in plaats van op zijn drager. Het verhaal typeert de zorg en de achterdocht waarmee de machtige directeur van de FBI — het Federale Bureau voor Onderzoek — zijn gangen door de stad camoufleert. Toch is de dreiging van de kogel van een scherpschutter waarschijnlijk nog maar de minste van Hoovers zorgen van het ogenblik. Heel wat ernstiger is het feit dat tal van kringen toenemende kritiek leveren op zijn autokratisch gedrag, zijn koppige weigering om met pensioen te gaan en zijn neiging tot scherpe kritiek, die een minder machtig ambtenaar allang ten val gebracht zou hebben.

J. Edgar Hoover in 1966, met de beschermende arm van Lyndon Johnson om zich heen

HOOVER HEEFT BEWEERD dat de FBI maar veertig telefoons aftapt, dat dit geschiedt met goedkeuring van de minister van Justitie, en alleen maar om redenen van nationale veiligheid. Een vaste regel is dat geen enkele senator. congreslid of verslaggever afgeluisterd wordt. Het kan best zijn dat Hoover de waarheid spreekt wanneer hij zegt dat veel van de activiteit die aan de FBI wordt toegeschreven eigenlijk voor rekening komt van andere instanties met name van de inlichtingdiensten van het leger. Maar niemand weet hoever het toezicht van de regering reikt. De regering van Nixon levert ongetwijfeld een vriendelijker omgeving voor de directeur dan die van president Kennedy of president Johnson. Misschien is het zo, dat Hoover niet zozeer gekant is tegen minderheden dan wel dat hij niet meer goed op de hoogte is van hetgeen zij, en de jongeren in zijn dienst, trdchten te zeggen. Het vraagstuk is dat hij zo ver van alles af staat, dat eigenlijk niemand precies weet hoe ver.

DAT IS DE REDEN, dat het zo slecht loopt met de grensbesprekingen. China wil een nieuwe regeling van de grenskwestie. Rusland ontkent, dat er grenskwesties bestaan. Dit verhindert beide landen niet, voor het eerst sinds 1966, ambassadeurs uit te wisselen. Maar in een lange rede in Alma Ata liet Brezjnev in augustus weten, dat een herstel van de diplomatieke betrekkingen niet betekent, dat een ideologische toenadering ook tot de mogelijkheden behoort. Dit werd twee maanden later nog eens onderstreept door Soeslov, de top-ideoloog van het Kremlin.

Hij hoopte dat verzoening met China mogelijk zou zijn, maar liet duidelijk uitkomen dat de partijtegenstellingen bleven: „De communistische partij van de Sovjet-Unie zal natuurlijk... haar marxistisch-leninistische posities in ideologische zaken handhaven."

En zo kunnen de Chinezen Brezjnev „en consorten" voor „fascisten" uitschelden en kan Moskou Peking betichten van „chauvinistisch avonturisme" terwijl er tegelijkertijd ambassadeurs worden uitgewisseld en zaken gedaan. Vooral dat laatste was voor Peking een belangrijke drijfveer zijn ambassadeurs naar Rusland, Polen, Hongarije en Oost-Duitsland te laten terugkeren.

Op welk een pesterig laag niveau ook de diplomatieke betrekkingen zich vaak bevinden, bleek op 1 oktober bij de viering van de 21-ste verjaaixiag van de Chinese Volksrepubliek. Bij die gelegenheid richtten de Russische regering en de Opperste Sovjet schijnheilig hun gelukwensen aan de „president van de Chinese Volksrepubliek", dat wil zeggen aan Lioe Tsjao-tsji.

De Russen wisten even goed als wie ook dat Lioe door Mao persoonlijk is verdoemd en uit al zijn partij- en regeringsfuncties is ontzet. De Russische geste was dus in feite een'forse belediging. Het enige Oostblokland, dat het Russische voorbeeld navolgde, was Oost-Duitsland. Maar Ulbricht had ook nog een appeltje te schillen met de Chinezen. Deze hadden hem belachelijk gemaakt door over zijn hoofd heen Rusland te verwijten, dat het door het sluiten van het verdrag met Bonn Ulbricht in de kou liet staan. Ook met Tsjechoslovakije zijn de betrekkingen slecht. Oorzaak is het voortdurend blijven doorhameren van Peking op de invasie van '68.