nationaliteitsbewijzen beliep in de maand Augustus 254, d.i. 63 minder dan in de vorige maand. Uit de antwoorden, door de burgemeesters in die provincie aan den Commissaris der Koningin toegezonden, blijkt, dat door de meeste burgemeesters de oorzaken van daling of stijging van het getal der afgegeven nationaliteitsbewijzen niet werden opgegeven. Voor zoover dienaangaande mededeeling werd gedaan, was meer werk in de gemeente of minder arbeidsgelegenheid in het buitenland, en de omstandigheid, dat de meeste arbeiders, die gedwongen waren in het buitenland werk te zoeken, dit reeds in Juli hadden gedaan, de reden van vermindering in de afgifte der bewijzen. Schaarschte van werk in de gemeente en de hoogere loonen in den vreemde waren oorzaak van de stijging in het getal der nationaliteitsbewijzen, door een 10-tal burgemeesters afgegeven.

Door den Commissaris der Koningin in de provincie Drenthe werden uitgereikt 111 nationaliteitsbewijzen, d.i. 248 minder dan in Juli en 90 minder dan in Augustus 1908. 91 bewijzen werden uitgereikt aan personen, die in het buitenland een werkkring vonden of zochten. Van dezen hadden 24 hier te lande wel werk, 67 geen werk. 64 bewijzen werden verstrekt aan personen, die naar het buitenland vertrokken met de zekerheid aldaar werk te krijgen. Hiervan zouden o.a. 44 worden geplaatst in turfstrooiselfabrieken en kolenmijnen. 47 personen vertrokken naar het buitenland zonder de zekerheid te hebben aldaar werk te zullen vinden. 24 bewijzen werden uitgereikt aan personen, voor wie de hier te lande bestaande werkloosheid reden was, om zich naar het buitenland te begeven en 63 bewijzen werden verstrekt aan personen, die als reden van vertrek opgaven de hoogere loonen in het buitenland. 20 bewijzen werden uitgereikt aan personen, die geen reden van hun vertrek opgaven. Van de 111 personen, aan wie in Augustus 1909 nationaliteitsbewijzen werden verstrekt, oefenden o.a. 46 het beroep uit van veenarbeider en 10 dat van landarbeider. 110 personen vertrokken naar Duitschland.

Ongevalsaangifïen. Het aantal aangiften van ongevallen, in Augustus 1903 3 361 bedragende, is in dezelfde maand van de volgende jaren gestegen tot 6 034 in Augustus 1907. In Augustus 1909 bedroeg het aantal aangiften 5 418 tegen 5 303 in dezelfde maand van het vorige jaar, eene vermeerdering dus met 115. Het aantal aangiften in Augustus 1909 bedroeg 231 minder dan in de voorafgaande maand.

Rijksmiddelen. In de tabellen is opgenomen het .overzicht van de opbrengst der Rijksmiddelen over de maanden Augustus 1909 en Augustus 1908.

De totale opbrengst der middelen over de eerste 8 maanden van 1909 en over dezelfde periode van het vorige jaar resp. f 104 742 531,275 en f 101 520 924,21 bedragende, bleef met resp. f 4 564 094,805 en f 6 757 471,71 beneden het 8/P der raming over de jaren 1909 en 1908. In de eerste 8 maanden van 1909 werd f 3 221 607,065 meer ontvangen dan in dezelfde periode van 1908.

Voor zoover de oorzaken van het verschil in de opbrengst tusschen beide maanden kunnen worden nagegaan, valt dienaangaande het volgende op te merken. Oorzaak van de meerdere opbrengst van de rechten op den invoer en van de loodsgelden is de gunstige wending in den handel; van de meerdere opbrengst der zegelrechten de bedrijvigheid op einissiegebied en de op 1 Januari 1909 ingevoerde verhoogingen. De meerdere opbrengst der domeinen werd veroorzaakt, doordat in 1908 nog uitstel van betaling van pachtsommen der schelpen dierenvisscherijen loopende was. De verhoogde opbrengst der posterijen en der rijkstelegrafen wijzen op een levendig verkeer.

De vermindering in de opbrengst van den suikeraccijns moet voor een deel worden toegeschreven aan de omstandigheid, dat Augustus 1909 slechts 4 betaaldagen telde, Augustus 1908 daarentegen 5.

Rijkspostspaarbank. Augustus 1909. Het bedrag der gezamenlijke inlagen bedroeg f 6 304 220,91 of f 413 069,95 meer dan in de overeenkomstige maand van het vorige jaar. Het bedrag der terugbetalingen beliep f 5 260 964,78 of f 238 156,58 meer dan in Augustus 1908. In den loop der maand werden afgegeven 9 620 spaarbankboekjes en 253 staatsschuldboekjes, (resp 9 771 en 411 in Augustus 1908). Afbetaald werden in den loop der maand 5 123 spaarbankboekjes en 101 staatsschuldboekjes (resp. 4 601 en 51 in Augustus 1908). Op het einde der maand waren in omloop 1 446 023 spaarbank-, en 11 688 staatsschuldboekjes (resp. 1 381 302 en 7 939 op uit. Augustus 1908). Het saldo tegoed per inlegger beliep f 107,88 (f 105,91 in Augustus 1908).