Aan God behoort de aarde en haar volheid. Psalm 24:1

jUl^aak

ZATERDAG 25 MAART 1939 – No. 26 37STE JAARGANG VAN DE BLIJDE WERELD

RELIGIEUS-SOCIALISTISCH weekblad

ONDER REDACTIE VAN DR. W. BANNING ADRES DER REDACTIE: BENTVELDSWEG 5 – BENTVELD

VERSCHIJNT VIJFTIG MAAL PER JAAR – 37STE JAARGANG VAN DE BLIJDE WERELD

Tijd en Taak

KENTERING?

„Noch politiek, noch juridisch noch moreel” is er enige grond voor het pro* test der Westerse democratieën tegen de laatste daad van Duitsland tegenover Tsjecho*Slowakije. Niet Duitsland heeft het verdrag van München geschonden, niet Duitsland heeft zijn woord gebro* ken, niet Duitsland heeft zijn politiek veranderd maar de Westerse demo* eratieën hebben blijkbaar het verdrag en de geest van München volkomen misverstaan, zij hebben niets begrepen van de nieuwe geest die het Duitse volk bezielt, en waarbij wezenlijk een andere morele waardenleer behoort dan de ver* ouderde democratische, zij kunnen blijk* baar niet inzien dat het karakteristieke van de Duitse politiek nu eenmaal is, dat zij alleen aan eigen normen gehoor* zaamt. Als men in West*Europa en Amerika deze zaak wil aangrijpen om Duitsland te dwarsbomen, als men er oorlog van zou laten komen, dan is dat het af doende bewijs van de verblindheid daar: noch politiek, noch juridisch, noch moreel treft Duitsland enige schuld....

In deze toon hebben de Duitse bladen en leiders geschreven en gesproken. Men vraagt zich, deze dingen lezende, in een eerste reactie af: ménen de scha* vuiten dat nu? Bij even rustig nadenken kom ik tot de conclusie: inderdaad, zij menen het, zij zijn geen bewuste huiehe* laars en bedriegers, zij ménen het en juist dat is het gevaarlijke van het natio* naalsocialisme. Welke gronden ik voor die opvatting heb? Eigenlijk maar één: dat het Duitse nationaalsocialisme moet worden verstaan als een fanatieke reli* gie, die in moderne vorm het oeroude geloof in God en duivel belijdt: godde* lijk is al wat de arische geest verwer* kelijkt, duivels de rest. Men herinnere zich enkele verschijnselen uit het jongste verleden, die onmiddellijk gedachten aan het oude duivelengeloof der Middel* eeuwen hebben opgeroepen: het ver* branden van boeken, die een dwaalleer

verkondigen; de uitroeiing van hen die de nationaalsocialistische heilsleer niet willen aanvaarden, zij zijn gevaarlijke ketters die vernietigd moeten worden; de kruistocht tegen de Joden, enz. Zeker, de nationaalsoeiahstische religie is een politieke religie, maar zij vervult

215SESSS laXekem’^wTneÏ'dTt^'niet gebeurt, , lichaam van het Duitse ver* • Hitler’ stelt dus nóóit de vraag schuld hij kan niet zien krachten leven, die de het goede tegen* houden schuld leeft alleen bij de an* houden schuld leen aie J deren d,e -en Hd. begeLdigde is Terecht zegt SXenX n ... “

Er dringen zich vragen P’ niet even gemakkehjk e beantwoorden zijn. De vraag, o ditzelfde demonische het nimmer willen weten van eigen schuld, met ook een eigenschap was van

een populair*Marxistiseh wereldbeeld, dat gaarne, al te vlot, als schuldige het kapitalisme aanwees. De vraag: hoe ooit de ban, waarin geestelijk het Duitse volk leeft, zal kunnen worden gebroken. De vraag: hoe deze religie van machtswaan en eigen goddelijkheid van binnen uit: ik bedoel: door krachten die nu nog in het Duitse volk leven, kan worden over* wonnen. De vraag: of het Christendom in de gehele wereld wel wakker en waakzaam is tegenover de ontzaglijke gevaren die dreigen. En zoveel andere meer....

Aan voorspellingen waag ik mij niet. Het tempo maar ook het schokkende van de wereldgebeurtenissen maakt het wel uitermate moeilijk om bezonnenheid te veroveren. Vergis ik mij, is het slechts de vurige hoop die misleiden kan, of is er iets van waar: dat er kentering komt? Niet slechts omdat Duitsland steeds meer geïsoleerd wordt, en zelfs Italië de schrik heeft gekregen. Niet ook, omdat met de inlijving van de Tsjechen het Derde Rijk zich een fel verbitterde en verbeten vijand in eigen huis heeft ge* haald, zodat het gevaar van opstand bij het uitbreken van een oorlog héél wat groter is geworden. Het is wel een bui* tengewoon kortzichtig spel dat de lei* ders in Duitsland hebben gespeeld, en het zou zich kunnen wreken Aan kentering denk ik vooral, omdat het Duitse volk toch niet meer zó geest* driftig juicht, omdat er blijkbaar nog een besef van grenzen leeft en men zich ietwat huiverend afvraagt of grensover* schrijding en rechtsschending straffe* loos kan worden voltrokken. Wordt er aan de paleiswand van het Derde Rijk een waarschuwing geschreven? Er is wel vaker in de wereldgeschiedenis een strijd gestreden tussen God en wie zich tot heiland opblazen.... Het uur van het gericht over Europa is nog niet voorbij. „ W. B.