Praag en „De Groene”

Naar aanleiding van het laatste monsterproces te Praag schreef De Groene Amsterdammer (29/H’s2);

„Een nieuw element in het Praagse proces is ook het anti-Zionisme als factor in de politiek van het Sowjet-blok, een factor die zo duidelijk als nooit tevoren op de voorgrond werd geplaatst. In het Westen is men wel eens geneigd dit anti-Zionisme als anti-semitisme te interpreteren, al betreft het natuurlijk twee verschillende zaken. Mogelijk zelfs is het Oosteuropese anti-Zionisme mede een reactie op het vooral door Amerikaanse Zionisten vaak geuite verwijt, dat de Sowjet-Unie een anti-semietische koers zou volgen een verwijt dat in elk geval geen steun vindt in de Sowj et-grondwet, en ook niet in het feit, dat zopas nog drie Joden werden gekozen in het Centraal Comité van de Communistische Partij der Sowjet-Unie. De Tsjechische regering heeft dezer dagen officieel nog eens verzekerd, dat zij het anti-semitisme voor en na een verfoeilijke zaak blijft vinden.”

Vervolgens veronderstelt de schrijver van deze commentaar, dat veeleer het tot

uiting gekomen Oosteuropese anti-Zionisme wordt ihgegeven door de toenemende Israëlische afhankelijkheid van steun door Amerikaanse Joden, waardoor Israël ook politiek in de Amerikaanse hoek zou zijn geraakt.

Tegenover deze veronderstellingen staat het meer gangbare vermoeden, dat de communistische regiems wel degelijk de eerste schreden op de weg van het antisemitisme hebben gezet. Voortdurend verschijnen er berichten, die in deze richting wijzên. En kennelijk hebben de Joodse groepen in de Oosteuropese gebieden ook dit angstige gevoel, gezien de onrust die er bij hen heerst.

Het is niet mogelijk om met de ter beschikking staande gegevens de eerste of de tweede veronderstelling zonneklaar waar te maken. Maar toch moet de matte commentaar van De Groene op zijn minst verbazing wekken, want zelfs indien dit blad het met zijn gematigd oordeel wel bij het rechte eind heeft, blijft het feit bestaan, dat de Sowjet-Unie zeer bewust ten koste van het Joodse Israël in het gevlij probeert te komen bij de Arabische landen.

Zoals men weet, is een van de moeilijkste problemen van vandaag de nog steeds voortdurende spanning tussen de staat Israël en de Arabische buurlanden. Voortdurend broeden de Arabische leiders op nieuwe avonturen tegen Israël als revanche voor het échec van hun Palestijnse oorlog. Geen weldenkend mens kan een goed woord over hebben voor deze niets ontziende haat. Te meer niet, daar Israël zelf poging op poging heeft gedaan om, vaak onder het brengen van aanzienlijke offers, enige ontspanning te weeg te brengen. De uitgestoken hand is steeds genegeerd. De doelbewuste communistische poging om het Joodse volk, dat na zijn ontzaglijk leed eindelijk een (zorgelijk) zelfstandig bestaan heeft gevonden, nadrukkelijk tot inzet te maken van een hoogst bedenkelijke belangenpolitiek, behoort dan wellicht formeel meer tot de ~wereld-politiek” dan tot rassenpolitiek, maar het getuigt tezelfdertijd van een zo walgelijke grofheid, dat de zwaarte van de beschuldiging van anti-semitisme geenszins misplaatst is.

Bij deze stand van zaken is de overigens klemmende vraag, of de communistische leiders het risico van de invloed .van zo’n anti-Zionistisich proces op de voor antisemitisme veelal nog zeer ontvankelijke Oosteuropese volken al dan niet hebben overwogen, van ondergeschikte betekenis.

H. VAN VEEN

CHAP L I N S „L IMELI G H T”

In het bewustzijn een indrukwekkende film tp hpbben gezien en toch met een vnnp- B-pvopl van teleurstelling heb ik de SorvtrlllV raf Ohajllns light” werd vertoond. De voornaamste <;phnldi2P is wel de reclame, die de ver- wachtingen zo hoog mogelijk heeft opge- rnr2 overigeL we! eins sensatlone- ler reclame voor een film gemaakt. Dit- maal was Chaplins fascinerende naam het belangrijkste middel. Mr Charles Chaplin, acteur en regisseur, staat als gelijke naast vele anderen uit de filmwereld. Maar Charlie, de kleine man met zijn bolhoed en zijn wandelstok, met zijn snorretje en zijn te grote schoenen is uniek. Zijn naam is verbonden aan de opkomst van de film. Zijn grillige levensgeschiedenis vormt in menig onzicht een illustratie van de evolu- tiP<? dip de film heeft doorgemaakt. Als ties, die de liim neeit a twee kermiskinderen zijn ze door de we- reld getrokken: de kleine man en de jonge muze Toen Chaplin zijn armoedige jeugd in Londen sleet, werd de film „tussen siga- rettenkauwende volksjongens en giechelende dienstboden geboren” (Menno ter Braak) Allebei hebben zij een zeer wissel- vfllliß bestaan gehad- de vele echtscheidin- SX'c£pirme hU o'of in „Limelight" nog even memoreert! Aanvankelijk is er de verguizing maar gaandeweg groeit de er-kenning De erkenning van de film als een groot kunstenaar. De film ontwikkelt zich steeds verder maar de mens, die haar hielp vormen blijft aan één bepaalde pe- riode gebonden. Ook dit heeft Chaplin in zijn leven moeten ondervinden. Beter dan

de oude clown Calvero in „Limelight” wist hij zich echter aan te passen. Hij is voorzichtig met zijn roem. Zo veelvuldig als zijn films vroeger waren, zo zeldzaam zijn ze nu. En toch, ondanks het onmiskenbare meesterschap, dat Chaplin ook los van de Charley-figuur ten toon spreidt, bereiken ook deze latere films eerst hun hoogtepunt wanneer hij tot het clov/neske terugkeert. Wat van „De Dictator” in onze herinnering blijft haken is ten slotte de dans met de globe. Het grootste succes in „Limelight” verwerft dan ook niet de bejaarde artist met het zilvergrijze haar en de matte glimlach maar Charlie Chaplin met zijn vlooientheater. Het pleit voor Chaplins levenswijsheid en voor zijn moed, dat hij deze dingen zelf zo scherp gezien heeft.

In zekere zin is deze film een afscheid aan het publiek, hetgeen overigens niet zeggen wil, dat Chaplin geen films meer zal maken. In ieder geval moet de toeschouwer „Limelight” met zijn sterk autobiografische inslag wel als een afscheid ervaren. Het slot van de film wordt gedragen door de gedachte, dat ook als de kunstenaar heengaat de kunst toch voortleeft: stervend aanschouwt Calvero de eerste grote dans van het meisje, dat hij gered heeft en dat van hem houdt...

Een aanbeveling heeft ..Limelight natuurlijk niet nodig. Chaplin heeft de harten van millioenen mensen veroverd en zeer velen zullen hem ook nu weer willen zien. Opnieuw is hij erin geslaagd grandeur en misère van het menszijn gestalte te geven in een film. J- A. HES

BENT VELD-NIEUW S

Van 24—27 December stelt de A.G. der Woodbrookers zijn huis te Bentveld open voor allen die, waarom dan ook. Kerstfeest niet in eigen huis vieren. Zowel alleenstaanden, als gezinnen zijn hartelijk welkom. ...

De nadruk wordt gelegd op het werkelijk vieren van het feest, in de eigen sfeer van Bentveld, in lied en woord en alleen maar samenzijn. Daarbij wordt Woensdagavond 24 December door dr van Biemen gesproken over „God en de wereld”; Ie Kerstdag ’s morgens is er een Kerstpreek, gehouden door mej. ds W. H. Buijs, terwijl 2e Kerstdag ds J. J. Buskes Jr spreekt over „Het leven der blijdschap”.

Leiding: de heer en mevr. Grandia—Buijs en mej. ds W. H. Buijs.

De A.G. nodigt ieder die hier belang in stelt hartelijk uit de Kerstdagen in Bentveld door te brengen.

„2_pp- echtparen prijzen; kinderen tot 15 jaar: driekwart van prijzen.

TEN SLOTTE

„Aan allen, die door hun medeleven en door giften onze fancy-fair te Amsterdam gehouden, hebben doen helpen slagen, onze hartelijke dank! Het zal u mét ons tot blijdschap stemmen, dat de opbrengst ruim ƒ7OOO is en wij ons werk dus, althans voorlopig, zullen kunnen voortzetten.

Het Genootschap der Vrienden (Quakers)

„DE HOEVE”

Ook dit jaar wordt op „De Hoeve”, buitencentrum van de Ned. Herv. Gem. Amsterdam te Laren, het Kerstfeest samen gevierd. Gezinnen en alleenstaanden zijn hierbij van harte welkom. De leiding berust bij ds M. Groenenberg, uit Amsterdam.

De kosten bedragen: van Woensdagmiddag tot Vrijdagavond 26 Dec. ƒ 13,—; tot Zaterdag na ontbijt ƒ 14,—. „

Ook kunt u het aansluitende weekeind 27 28 Dec. overblijven. Voor iedere dag meer zijn de kosten ƒ4,50. . J ,-,ne\vi-v\a VM rraTTTQ nn T nll

Uw aanmeldingen worden gaarne ingewacht bij de directie van „De Hoeve”, Hein Keverweg 1, Laren, tel. 2943.