Engeland de Commercial Gas Association. Dit is vooral, omdat de financiën van een vereeniging als de onze niet in staat zijn om de onkosten van dergelijke propaganda te dragen. Het is niet het belang van ons als leden, als ambtenaren-leden, om die propaganda te bekostigen.

Immers, als de Vereeniging er voor zorgde dan zou die propaganda feitelijk door ons moeten betaald worden. Die propaganda is te duur, kost te veel geld, en moet daarorn betaald worden door de gasfabrieken zelf, dus in deze door de gemeenten.

Dus naar mijne meening zou, wanneer de propaganda op die wijze ter hand genomen moet worden, daarvoor een nieuwe vereeniging, een nieuw lichaam moeten komen, dat daartoe bijdragen ontvangt van de verschillende gemeenten, die gasfabrieken exploiteeren, en van de verschillende particuliere eigenaars van gasfabrieken, waarvan wij gelukkig hier ook enkele vertegenwoordigers zien.

Het moet niet worden bekostigd uit de vereenigingskas maar door de gemeenten zelve.

Nu zal het wellicht op dit oogenblik niet gemakkelijk gaan, maar het is wel dienstig om ernstig te overwegen, of van de zijde van onze Vereeniging niet zou kunnen uitgaan een aansporing tot de gemeenten om daartoe over te gaan, om te trachten een vereeniging te vormen, welke die taak op zich zou kunnen nemen en daarbij door de gemeenten zou worden gesteund.

Zelfs na de verleden jaar ingevoerde verhooging van contributie geloof ik niet, dat onze Vereeniging de middelen heeft om de daaraan verbonden kosten te dragen.

De heer O. S. Knottnerus (Rotterdam). Mijnheer de Voorzitter! Ik ben het geheel met u eens, dat dit feitelijk geen zaak is, die onze Vereeniging als zoodanig moet ter hand nemen, en dat het oneindig beter is, dat elke gemeente voor zich zelf de propaganda maakt als door den heer Snijders is aangegeven.

Wij hebben verleden jaar te Vlissingen kunnen zien, op welke uitnemende wijze een particuliere gasmaatschappij tracht het gas zoo populair mogelijk te maken en wij mogen het zeker wel toejuichen, dat onze college van Niftrik het op zoo royale wijze heeft kunnen doen als te

Vlissingen geschiedt, al is dit ook voor verschillende gemeenten moeilijk.

Leiden heeft een prachtige toonkamer ingericht; in één gebouw zijn daar gas en electriciteit ondergebracht. Dat heeft Leiden gemakkelijk kunnen doen, omdat die gemeente het genoegen heeft naast de gasfabriek ook de electrische centrale te exploiteeren. Maar in andere gemeenten is dat niet zoo ; daar moet de gasfabriek voor zich zelf natuurlijk een toonkamer hebben, en de electrische centrale zal het op dezelfde wijze moeten doen. Dat brengt ook weder voor elk afzonderlijke kosten mede.

Naar mijne meening moet elke gemeente, die beide bedrijven exploiteert ook beide zaken in eenzelfde gebouw onderbrengen. Hierdoor wordt voorkomen, dat reclame voor electriciteit op minder nette wijze geschiedt.

In geen geval moet worden vergeten, dat het voor de gasfabrieken wel degelijk van groot belang is reclame te maken, zoowel voor verlichting als voor verwarming met gas.

De Ned.-Indische Gas Mij. exploiteert naast gasfabrieken ook electrische centrales, hetgeen oorzaak is, dat ik lid ben van buitenlandsche vereenigingen, die zich ten doel stellen zooveel mogelijk reclame te maken voor verlichtingsartikelen, zoowel voor gas als voor electriciteit. Nu kan ik zeggen, dat ik, wel niet in den laatsten tijd, maar tot vlak vóór den oorlog, feitelijk werd overstroomd met reclamebiljetten voor electriciteit. Ik moet dan ook tot de conclusie komen, dat er oneindig veel meer reclame wordt gemaakt voor electriciteit dan voor gas. Dat wijst er op, dat wij ook wat meer moesten doen.

Nu is het, zooals de Voorzitter reeds zeide, voor de Vereeniging moeilijk om die zaak ter hand te nemen, doch er zou misschien een afzonderlijke vereeniging kunnen worden gevormd. Alvorens daartoe over te gaan zou eerst een proef genomen kunnen worden met een middel, dat gemakkelijker en goedkooper aan te wenden is.

Ik herinner in dit opzicht aan wat onze collega VAN Rossum du Chattel heeft gedaan. Hij heeft een kleine brochure uitgegeven voor gasverbruikers. De bedoeling daarvan was niet alleen om inlichtingen te verstrekken, die men noodig heeft ten einde op de beste, goedkoopste