van de bestuursressorten Silindoeng, Toba, Samosir en Habinsaran, waar ze redelijk was. Op Nias was hij slecht.

Het geheele jaar door heerscliten de pokken in de afdeelingen Natal en Batang Natal, en de landstreken Angkola en Mandailing van de afdeeling Padang Sidempoean; wel niet lievig en kwaadaardig, doch bij voortduring. Ook in de afdeelingen Sibolga en Batang Taroe-districten en Nias kwam die ziekte in 1909 voor, op het laatstgenoemde eiland in hevige mate en vaak met funest verloop.

Met uitzondering van de afdeeling Natal en Batang Natal, heerschte in verslagjaar door het geheele gewest dysenterie, vooral in de afdeelingen Bataklanden, Sibolga en Batang Taroe-districten en liet hevigst op Nias.

Veel tegenwerking werd daarbij van de zijde der bevolking ondervonden, vooral wat de verpleging en de behandeling van de patienten door hen zeiven betreft; ware die bevolking meer zorgvuldig geweest in zake spoedige aangifte voor geneeskundige behandeling, dan zou hoogstwaarschijnlijk die ziekte met meer succes bestreden zijn. Ook de weinige zindelijkheid van den Batak en den Niasser bracht het hare er toe bij, het kwaad te verergeren.

Bij regeeringsbesluit van 21 Juni 1909 No. 14 werden fondsen ter beschikking van het gewestelijk bestuur gesteld voor den bouw van barakken voor afzondering van de lijders aan dysenterie, waarop hier en daar tijdelijke gebouwtjes verrezen tot opname van lijders aan die ziekte. Zeer talrijke slachtoffers vielen op Nias; ook in de Dairilanden en op de Toba-hoogvlakte bracht zij velen ten grave.

Andere ziekten kwamen ook voor, doch traden niet zoo heftig op als de beide bovengenoemde.

In de laatste maanden van verslagjaar kwam malaria gepaard met buikkrampen voor in een landstreek van Padang Lawas (Oeloe Broemoen), welke ziekte spoedig tot staan kwam, doch nog eenige slachtoffers eischte.

Padang. Het totaal aantal regendagen bedroeg: 199