Te Toeloengagoeng (waarneming als Kedirie) waar de gegevens zeer onvolledig zijn, schijnt het maximum in Januari te vallen.

In liet algemeen kan men dus zeggen dat, ten gevolge van de zwangerschap, in Januari—Februari en in Juni— September een vermeerdering der rattenbevolking zal plaats hebben.

8. Het bloedcontact bij de huisrat.

Onder bloedcontact (de term is van Dr. van Loghem afkomstig) versta ik de meerdere of mindere waarschijnlijkheid, waarmede bloedparasieten der rat van de eene rat op de andere kunnen overgaan door middel van bloedzuigende insecten, speciaal van vlooien. Vooral heb ik hier het oog op Trypanosoma lewisi en de pestbacil, die beide van rat op rat door de vloo worden overgebracht.

Daar het niet altijd door direct experiment mogelijk is om na te gaan, of de pest onder een gegeven rattenbevolking en onder gegeven omstandigheden gelegenheid zal hebben zich uit te breiden, kan daartoe de uitbreiding der trypanosomiasis een aanwijzing geven, daar de epidemiologie dezer ziekte in zooverre met die der pest overeenstemt, dat de parasieten die beide veroorzaken, door vlooien worden overgebracht. Voor de pestbacil is dit ten opzichte van X. cheopis reeds aangetoond; Minchin en Thomson en later Strickland en ik hebben aangetoond, dat T. lewisi door de europeesche ratvloo wordt overgebracht. Petrie en Avari hebben dit ook voor X. cheopis waarschijnlijk gemaakt en ik vond niet zelden in den darm dezer vloo ontwikkelingsstadiën van T. lewisi, zoodat we veilig kunnen aannemen, dat ook deze vloo T. lewisi overbrengt. Ook de ratluis (Haematopinus spinulosus) zou dit kunnen doen, maar inderdaad gelukt met. dit dier de transmissie alleen in liet laboratorium, bij stammen van T. lewisi die, zeer virulent zijn, zooals ze in de natuur niet voorkomen. Te Malang