ankylostomiasis-bestrijding lost zich grootendeels in het vraagstuk van den faecaalafvoer op.

Van een uitroeien der ziekte niet behulp van medicamenten kan, buiten zeer beperkte grenzen en de beschikking over goede ziekenhuizen en geoefend personeel binnen die grenzen, geen sprake zijn. De tot nu bekende behandelingsmethoden zijn er Ie omslachtig en te gevaarlijk voor. Nog minder dan malaria met chinine kan als volksziekte de ankylostomiasis door varenwortel, thymol en eucalyptus met kans op succes bestreden worden.

Ook uit het oogpunt der bestrijding van cholera, dysenterie en typhus heeft het vraagstuk van den faecaalafvoer voor Batavia groote beteekenis.

Dysenterie en typhus mogen in onze morbiditeitsstatistiek over 1912 geen voorname plaats innemen, niets zou minder gerechtvaardigd zijn dan om deze reden hun belang voor de volksgezondheid in twijfel te trekken. Ten opzichte der cholera kan van twijfel in het geheel geen sprake zijn.

De oplossing van het vraagstuk van den afvoer van faecaliën is nauw gebonden aan die van het vraagstuk der biologische reiniging in de tropen.

Beide quaesties moeten in verband met elkaar worden bestudeerd, en het is mede de te organizeeren stedelijke gezondheidsdienst, die de wegen zal hebben te zoeken, waarlangs voor Batavia een oplossing zal kunnen worden gevonden.

Faeces, die in de kampongs op den grond worden gedeponeerd, bieden niet alleen gevaar voor directe verontreiniging van voeten en handen maar ook voor contact-infecties door middel van kakkerlakkeu, vliegen en andere insectendie de zich daarin bevindende ziektekiemen naar wijd en zijd kunnen verspreiden. Verder geven zij aanleiding tot bodemvervuiling en dus tot vervuiling van het oppervlakte* en eventueel grondwater, dat het grootste deel der