h. een infectie vanuit de bloedbaan (pyaernische nier). Dat men uit deze beide mogelijkheden alles heeft willen verklaren, heeft tot veel verwarring aanleiding gegeven. Een voorbeeld daarvan is de pyelonephritis gravidarum. De een zegt; dat is een opstijgende vorm, het eerste orgaan dat ziek wordt, is de blaas. Anderen daarentegen houden de infectie van de nier bij gravidae voor een metastatischen vorm. Daartegen wordt weer ingébracht dat de afwijking zoo goedaardig is; dat zij vaak eenzijdig is ; dat geen andere organen worden aangetast. Waarom slaat men als mogelijke porte d’entree van infectiekiemen de lymphbanen over ? Spreker is wel niet in staat voor een infectie langs de lymphbanen bewijzen bij te brengen. Maar hij heeft herhaaldelijk gevallen waargenomen waar deze aetiologie hem het meest waarschijnlijk voorkwam. Dat zijn zulke gevallen, waar maar éen nier ziek is, soms maar een deel van de nier, en waar het nierbekken gezond is. De diagnose van acute pyelonephritis kan heel moeilijk zijn. Er komen ongetwijfeld veel gevallen van nier-infectie voor, die niet worden herkend. Het verloop is zeer verschillend. Soms gaat het zonder therapie goed, als gevolg van de natuurlijke drainage langs de urinewegen zelf. Soms ontstaat samenvloeiing der abscessen en doorbraak in het nierbekken. In andere gevallen geschiedt de doorbraak naar de schors, waarbij epi- of perinephritische abscessen ontstaan. De symptomen kunnen zeer gering zijn. Dit is bepaaldelijk het geval zoolang de infectie beperkt is tot de niersubstantie Zoodra zij het nierbekken nadert, komen er urine-bezwaren (kramp van den sphincter vesicae). Breidt de ontsteking zich uit onder de kapsel dan ontstaan pijn inde zijde en gedwongen houding. Klinische verschijnselen van uierontsteking zijn afwezig, zoolang noch pyelum, noch kapsel zijn bereikt. De afwijking inde urine kan zeer gering zijn. Zij is niet zelden helder , terwijl bij centrifugeeren niets dan een enkel wit of rood bloedlichaampje, een enkelen cylinder, voor den dag komt. De ontsteking gaat altijd gepaard met zwelling, die soms wèl, soms niet wordt herkend. Het is merkwaardig, hoe zeer een nier geïnfiltreerd en met abscessen gevuld kan zijn bij nagenoeg gezonde urine. Spreker vertoont zulk een nier, bij de sectie verkregen. In dit geval was ondanks nauwkeurig klinisch onderzoek, ondanks onderzoek van de urine, geen aanwijzing gevonden die aan nierlijden kon doen denken. Spreker beeft eenige gevallen behandeld, waarbij eveneens de bekende symptomen van nierlijden niet duidelijk waren, doch een polyurie werd opgemerkt, waardoor het stellen der diagnose mogelijk werd.

63