/Ibsil/

Hoe men in een duikboot den naam en de tonnage van schepen vaststelt

Menigeen zal zich wel eens hebben afgevraagd, hoe men op een duikboot kan vaststellen welke tonnage een schip heeft, dat wordt aangevallen. Immers — zoo luidt de begrijpelijke vraag —

hoe is 't mogelijk de tonnenmaat vast te stellen, wanneer men op grooten afstand een schip ziet voorbijvaren? Op deze vraag geeft deze serie een antwoord.

Als men bijgaand artikel goed leest kan men de formule van dit scheeps-silhouet vaststellen, n.l.: / 1 b s o i 1 /. Deze formule zoekt de comandant op in zijn boek, en meestal vindt hij dan het type en de tonnage van het schip. De hierboven genoemde formule blijkt te behooren bij de schepen van de „Triona"-klasse, groot 4413 BRT.

Ook zonder dit boek kan men echter 'de tonnage ongeveer vaststellen. want voor en achter elke laadmast bevindt zich een ruim van ongeveer 1000 ton. en dan kan er bovendien nog ongeveer 500 ton aan kleinere laadruimte zijn, in totaal dus circa 4500 ton. De pijlen en stippellijnen duiden de kleinere laadruimten aan.

De commandant en de eerste officier van een duikboot maken de formule op van een schip, dat gesignaleerd is. De commandant somt op wat hij door den periscoop

(kijker) ziet; de officier kijkt er het schepenboek op na.

yj AAR het silhouet, dat van een schip te zien is (zelfs bij betrekkelijk zware duisternis), wordt een formule opgesteld, die uit zeven of acht teekens bestaat. Het eerste teeken betreft den boeg. Is deze normaal dan geldt het teeken /, is het een klipperboeg dan geldt het teeken ), is het een ijsbrekerboeg dan (, een bijzondere boeg \ . Het volgende teeken betreft de vraag of er een mast achter de boeg is. Is dit het geval dan geldt het teeken 1, zoo niet, dan schrijft men hier niets. Volgt achter de mast de brug, dan wordt het teeken b opgeteekend, maar alleen, indien er eenige afstand bestaat tusschen brug en schoorsteen, indien deze dus niet één geheel vormen; b s wil dus zeggen, dat er afstand bestaat tusschen brug en schoorsteen, want s beteekent schoorsteen. Zijn er twee of drie schoorsteenen, dan schrijft men s s of s s s.

Ook indien brug en schoorsteen zich ver van elkaar bevinden (b.v. bij een tankschip) dan wordt hun plaats aangeduid door de vermelding van zoowel brug (b) als schoorsteen (s). Opvallend groote afstanden worden aangeduid met o.

Volgt achter de schoorsteen een ventilator dan plaatst men het teeken i. Daarachter komt eventueel nog een mast (1), of twee masten (1 1). Tenslotte de kiel. Is deze normaal dan gebruikt men er het teeken / voor. Is het een kruiserkiel of kiel

van anderen vorm, dan wordt het teeken ) gebruikt.

Met behulp van de formule die aldus ontstaat kan de commandant, het scheepstype vrij nauwkeurig vaststellen. Nu heeft hij aan boord een boek, waarin van alle schepen ter wereld soortgelijke formules zijn afgedrukt. De commandant slaat in dat boek de formule na, die hij heeft opgemaakt van het schip, dat hij door den kijker van de duikboot heeft waargenomen, en vindt dan de naam van het schip, ofwel de namen van alle 'schepen, die tot ditzelfde type behooren. In dat boek staat ook hoeveel brutoregisterton (B.R.T.) de schepen meten.

Maar ook al zou de commandant er niet in slagen het door hem waargenomen schip in zijn boek te vinden (b.v. omdat het een zeer nieuw schip betreft, of omdat er veranderingen in den bouw zijn aangebracht) dan kan hij toch nog ten naaste bij de tonnage van het schip vaststellen. Hij weet namelijk, dat zich voor en achter elke mast (laadmast) 'n ruim bevindt van ongeveer 1000 ton. Bovendien kunnen er nog kleinere laadruimten in het schip zijn van ongeveer 500 ton. Een ervaren zeeman weet, waar die kleinere laadruimten zich bevinden.

De lezers moeten de plaatjes maar eens goed bekijken, en vervolgens probeeren, of ook zij de formule van de hier weergegeven scheepssilhouetten, alsmede ongeveer de tonnage kunnen vaststellen. Als U goed oplet, valt 't mee!

Een vrij ingewikkelde formule. De teekens o zijn aangebracht om de groote ruimte bij de laadmasten aan te duiden. De tonnage van dit schip is ongeveer 2500 ton.

Een typisch tankboot-silhouet. De schoorsteen bevindt zich op 't achterschip. Tonnage ongeveer 5000.

Onder het silhouet van het groote schip is de formule aangeduid; uit de gegevens in het artikel wordt de beteekenis van deze formule duidelijk. Vermoedelijk is dit een vracht- en passagiersschip van circa 10.000 ton.

Foto's Deutscber Verlag-RecU