bereikt worden, als het voor de tram gepaard gaat met een recht van voorkeur, een recht, dat steunt op billijkheidsoverwegingen, gezien de zware verplichtingen, die de concessie voor de tram medebrengt.

Hiertegen bestaan minder bezwaren dan bij een locaal lijnennet, omdat de autobus óf reizigers zal toevoeren naar de tram en de eventueele ondernemer dus vanzelf aansluiting aan den tramdienst zal zoeken, praktisch dus zal samenwerken, óf de autobus zou moeten komen te rijden op hetzelfde traject als de tram en dan is de kans niet groot, dat de tram het recht van voorkeur niet zal gebruiken.

Doet ze dit per slot van rekening niet, dan aanvaardt ze de concurrentie en moet ze de lasten daarvan dragen ; voor de gemeente zal het dan weinig verschil maken óf een tramwegniaatschappij, die met tegenzin autobusexploitatie op zich neemt, óf tram en autobirs naast elkaar. Mogelijk is dit laatste dan nog te verkiezen.

Ik kom tot het besluit, dat, onder erkenning dat het autobusbedrijf en trambedrijf hier meer uiteenloopen dan in het locale verkeer, en dus niet als geheel gelijkwaardige grootheden kunnen worden beschouwd, inzake het interlocale verkeer een innige samenwerking moet bestaan tusschen de betrokken gemeenten ;

dat men zich in elk geval op zichzelf, nauwkeurig rekenschap moet geven van de gevolgen en groote voorzichtigheid moet betrachten ;

dat, waar het betreft twee aaneensluitende gemeenten, de zaak behandeld moet worden als locaal verkeer ;

dat in het geval, waar het een opheffen van isolement betreft, de zaak bekeken moet worden als een geheel nieuw van alles onafhankelijk bedrijf, dat in één hand moet zijn en onder streng overheidstoezicht het algemeen belang zal moeten dienen ; en

dat, indien men met een concurrentiegeval tusschen tram en autobus te doen heeft, ernstig overwogen moet worden in hoeverre de tram-exploitatie kan worden verbeterd, de autobus daarnaast moet worden verlangd, om door gecombineerde toepassing op de beste wijze in de verkeersbehoefte te voorzien.

Het initiatief zal hierbij moeten uitgaan van de gemeenten zelf, zonder af te wachten of de een of andere ondernemer zich aanmeldt.

Wordt door de gemeenten de noodzakelijkheid van een autobus erkend, dan moet aan de bestaande vervoermaatschappijen, indien deze niet onmisbaar worden geoordeeld, een recht van voorkeur worden gegeven.

Alvorens na te gaan, wat mr in de praktijk moet geschieden, moet een oogenblik worden stilgestaan bij de wet van 1880, de openbare middelen van vervoer betreffende, in het bijzonder bij artikel 1, dat zegt, dat ~geen voorafgaande vergunning wordt gevorderd tot het in werking brengen van een openbaar middel tot vervoer van personen of goederen”, en artikel 11, waarin wordt bepaald, dat ~het vervoer van personen binnen een gemeente door deze wet niet wordt geregeld” ; in artikel 3 komt een o])Somming voor van wat de ondernemer den gebruiker kan bieden, terwijl in artikel 9 het afwijken van die aanbieding strafbaar gesteld wordt.

De ondernemer heeft dus de absolute vrijheid den dienst te regelen, zonder ook maar eenigszins verplicht te zijn met het algemeen belang rekening te houden.

Ten slotte moet ik er dan even op opmerkzaam maken, dat in de wet gesproken wordt van ~rijtuigen”, een naam, die voor een autobus nog wel nooit zal zijn gebezigd, en dat bekend gemaakt moeten worden de ~irlaatsen”, waar geregeld zal worden stilgehouden, waarmede, zooals uit het artikel duidelijk blijkt, niet

bedoeld wordt de „punten, straten of pleinen”, maar uitsluitend de ~steden of dorpen”.

Voor het locaal verkeer is de kwestie wel heel eenvoudig. Het vervoer van personen binnen een gemeente wordt door de wet niet geregeld ; het kan dus geheel door de gemeente zelf worden vastgesteld.

{Slot volgt).

Verschillende Mededeelingen.

Nieuw tractiemiddel voor de Gooische Stoomtram. Naar de directie van de Gooische Stoomtram Mij. mededeelt, zullen de plannen betreffende de toepassing van een nieuw tractiemiddel weldra verwerkelijkt worden. 7 October is de eerste proefrit met den nieuwen wagen gemaakt. Voor zoover nu reeds daarover kan worden geoordeeld, voldoet de wagen zeer goed. Ue directie verwacht dat zij, door het getal dezer wagens te vergrooten, belangrijke bezuinigingen zal kunnen tot stand brengen, o.a. ten aanzien van het personeel. Het nieuwe model wagen zal waarschijnlijk midden in October in het verkeer worden gebracht. Het wachten geldt nog slechts de toestemming van de regeering. [Tel.)

Locaaldienst Alkmaar—Langendijk. Men meldt uit Alkmaar aan De Maasbode ;

Zooals we onlangs mededeelden berichtte de directie van H.S.M. aan de betrokken gemeentebesturen, die een minimum-ontvangst voor den locaaldienst Alkmaar —Langendijk garandeerden (Alkmaar, Broek op I<angendijk, Zuid Scliarwoude), dat zij spoedig tot inkrimping van den dienst zou moeten overgaan, aangezien de onkosten niet meer gedekt werden door de inkomsten. Dit plan is thans tot uitvoering gekomen doordien 3 diensten vice-versa zijn vervallen, zoodat zelfs de laatste trein ’s namiddags reeds om vóór fi uit Alkmaar vertrekt. Intusschen is wel zoo goed als zeker, dat tot opheffing van den lieelen dienst zal worden overgegaan, zoodra het contract tusschen de H.S.M. en de garandeerende gemeenten zal eindigen.

Verbinding van een Belgische tramlijn met Nederland ? Volgens het ~Carillon van Ostende” worden er onderhandelingen gevoerd tusschen Belgische en Nederlandsche autoriteiten om de electrische tramlijn, die langs de Belgische kust ligt, te verbinden met de in aanbouw zijnde buurtspoorlijn tusschen Breskens en Cadzand. De verbinding zou geschieden te Retranchement. {Tel.)

Nieuwe autobuslijn bij de gemeentetram Amsterdam. Met ingang van 15 October is door de Gemeentetram een autobuslijn Beursplein—Nieuwendam (Lijn C) in exploitatie genomen.

Deze explotatie geschiedt oj) dezelfde wijze als met de bestaande lij nA het geval is, t.w. op den voet der éénmansbediening met betaling iir de betaalbus bij het instappen. Het tarief bedraagt 10 cent; kaartjes worden niet afgegeven en de gelegenheid tot geldwisselen wordt niet geboden. Het publiek dient derhalve gepast geld of kaart gereed te houden.

o]r het bovengenoemde traject zijn de volgende halten ingesteld : Damrak bij Nieuwe brug ; Stationsplein bij Kamperbrug ; Valkenweg bij Meeuwenlaan ; Meeuwenlaan bij Havikslaan en Meeuwenlaan bij Koekoekstraat. {Eigen bericht).