Het is daarom te betreuren, dat de beschrijving van het gebied, die achter in het boekje is opgenomen, te wenschen overlaat. Een „uitbeelding in woorden", aangevuld door een goede kaart en enkele met zorg gekozen foto's, moet m.i. bij een dergelijk werk vooropgesteld worden. Daarin kunnen de verschijnselen en problemen van het gebied, die later aan de orde zullen komen, reeds worden aangegeven. Een kaart ontbreekt, terwijl de illustraties, hoewel er enkele goede bij zijn, te weinig het typische van het eiland naar voren brengen.

Is er op Schiermonnikoog niets bekend over een Markgenootschap, zooalS dat op de andere Waddeneilanden nog lang heeft bestaan? Er zijn enkele feiten te noemen, die daarop zouden kunnen wijzen. In een verzoekschrift uit 1748 (pg. 56—57) spreekt men over de „Nieuwe en Oude Buiren"; in een stuk uit 1762 over „Ooster en Wester Buuren". Beide keeren bedoelde men daarmede dorpjes (gehuchten) op het eiland. Dit kan toch een aanwijzing zijn voor het bestaan van een buurtschap, een marke. Een kaart van I808 (afgedrukt in de dissertatie van Isbary) geeft duidelijk een dijkje aan, dat de, om het dorp gelegen landerijen beschermde. Zou dan hier ook niet, evenals op de andere Waddeneilanden bestaan hebben de toestand van: binnenweide (hooilanden) omgeven door een dijk, waarbuiten de onbeschermde, gemeenschappelijk gebruikte kwelders lagen. Deze kwestie is daarom van belang, omdat o.a. door het bestaan van Markgenootschappen op de Waddeneilanden slechts een beperkt aantal boerenbedrijven mogelijk was, en dus steeds een deel der bevolking genoodzaakt was een ander beroep te kiezen, i. c. de scheepvaart.

Op pag. 69 worden enkele bevolkingscijfers gegeven. Gaarne hadden wij hierover iets meer gehoord. Hoe is de achteruitgang van het aantal bewoners te verklaren? Trekt de bevolking van het eiland weg (en Waarheen gaat zij dan?) of is er een geboortetekort? De sterke achteruitgang van het aantal mannen in de jaren tusschen 1930/37 is zeker een gevolg van de opheffing van de zeevaartschool.

Op pag. 7 wordt vermeld, dat de waterspiegel van de Noordzee sinds den Ijstijd ± 20 m gestegen is. Volgens de nieuwere opvattingen, o.a. van dr Tesch, is dit meer, zeker 60 m.

Als gids van het eiland heeft het boekje kwaliteiten, die het ver doen uitrijzen boven hetgene, wat gewoonlijk op dat gebied verschijnt. D. A. Brouwer

De sociaal-economische invloed van Nederlandsch Indië op Nederland. Een reeks voordrachten door prof. dr. C. Gerretson e.a., 141 blz., uitgegeven door H. Veenman en Zonen, Wageningen 1938. Prijs ƒ 2.10.

Het is een goede gedachte geweest om de voordrachten, welke zijn gehouden gedurende een driedaagschen leergang ter gelegenheid van het vierde Lustrum van de Landbouwhoogeschool te Wa-