zekert tevens de recruteering, met het gevolg dat meer dan één van deze speciale scholen overbevolkt is en voor een paar de splitsing door de overheden wordt overwogen.

Hier ook willen we den schijn niet wekken te meenen, dat van meet af de volmaaktheid werd bereikt. Tot nog toe werd in de seminaries voor wijsbegeerte en godgeleerdheid alleen een volledig programma gevolgd dat op het peil staat van de overeenkomstige Europeesche scholen. Zoo bezit het vikariaat b. v. reeds een aantal schoolmeesters, die het officieel diploma ontvingen na met vrucht het uitgangsexamen over gansch de voorgeschreven leerstof te hebben afgelegd voor een afgevaardigde van den staat. Alhoewel reeds vrij ontwikkeld, staat de kennis van hen vereischt lang niet gelijk met die van uwe gediplomeerde onderwijzers. Over enkele jaren zullen de programma's hier wellicht veel vollediger zijn. Nog zoo lang niet geleden ging hier wie — hoe gebrekkig ook — lezen en schrijven kon, door als een geleerde, maar die geleerden van toen worden thans nagenoeg met ongeletterden gelijk gesteld. Zoo brengt de normale ontwikkeling mee dat binnen afzienbaren tijd de wetenschap nu vereischt voor het uitgangsexamen, nauwelijks wat uitgebreider is dan wat bij een kandidaat zal worden verondersteld.

Uit het feit dat de speciale scholen overbevolkt zijn, mogen we op verre na niet afleiden dat weldra al de posten zullen bezet zijn en de jongere gediplomeerden geen kans zullen krijgen. Kongo is het land der nog onbegrensde mogelijkheden : in elk domein zijn nog honderden plaatsen onbezet en moeten vele onbekwamen vervangen. In het onderwijs b. v. zal het nog tientallen jaren aanloopen vooraleer elke school haar gediplomeerden onderwijzer zal bezitten. En hoeveel van hun zwarte klerken zouden de maatschappijen onmiddellijk afdanken voor meer geschoolden, en hoeveel duur te betalen inwijkelingen vervangen door bekwame inboorlingen !

En voor de meisjes ?

We bespraken tot nog toe met opzet uitsluitend de inrichting van het onderwijs voor de jongens. De scholen voor meisjes, die der Zusters vooral, hebben de laatste jaren wel reuze-vorderingen

IHS