Denk maar aan de uitspraak van Dr. Hoedemaker: „God beware ons voor een orthodoxe Synode!" Waarmee hij bedoelde, dat bij de tegenwoordige organisatie, zoolang die blééf, zelfs een orthodoxe synode niets zou kunnen beginnen.
Maar wel zien wij uit dien onverwachten ommekeer in de Synode, dat God machtig is dingen te geven, die zelfs wijze menschen voor onmogelijk hielden en ook nooit hadden durven verwachten.
C. A. L.
INGEZONDEN.
Eene zeer ernstige vraag.
Mijnheer de Redacteur,
In de Nederlander van 17 Jan. las ik een verslag Tan eene rede, gehouden door Prof. Haitjema, van Groningen, in eene openbare vergadering van de Afd. Leiden, der Conf. Vereeniging.
Volgens dat verslag zou prof. Haitjema o.m. ook dit gezegd hebben: „Is de Herv. Kerk de gemeente des levenden Gods; is zij een pilaar en vastigheid der Waarheid? Wie eerlijk is moet deze vragen in ontkennenden zin beantwoorden. Sinds 1816 ligt de Herv. Kerk gekneld in het kader harer reglementen; zij is geworden eene vereeniging tot bevordering van de zaak van den Christelijken godsdienst."
Die onderstreepte woorden, daar schrok ik werkelijk van. De Ned. Herv. (Geref.) Kerk is mij, ondanks haar diepen val en hare menigvuldige krankheden, lief, omdat zij de kerk der vaderen is, Hervormd, d.i. teruggebracht tot haaren oorspronkelijken vorm, gebouwd op 't fundament der apostelen en profeten; getuige hare belijdenisschriften, die toch nog altijd haren grondslag vormen, en nimmer afgeschaft zijn. Ontrouwe herders zijn daar in den loop der jaren ver van afgeweken; kerkelijke politiek heeft de leer der Kerk (art. 11) van kracht zoeken te berooven, maar, hoe ook zuchtend onder *t juk, in 1816 haar opgelegd, toch blijft nog steeds m.i. de leer der Kerk, uitgedrukt in hare belijdenisschriften, | de drie form. van eenigheid, die eene samenvatting zijn van de leer der H. Schrift., Gods onfeilbaar Woord, haar grondslag.
M. de R. Ik kom met deze zeer ernstige vraag tot u: Is de verklaring van prof. Haitjema, dat de Herv. Kerk geworden is, eene vereeniging tot bevordering van de zaak van den Christelijken godsdienst", en dus geen kerk meer is, het gevoelen der Conf. Ver.? Zoo ja, dan zou ik mij haast schamen tot haar, en tot die „vereeniging tot bevordering"enz. te behooren.
Volgens genoemd verslag heeft prof. Haitjema ook de vraag gesteld: „Wat moeten wij in dezen schrikkelijken toestand doen?" en gewaarschuwd tegen voorbarige reformatie als in 1834 en '86. De juiste weg — zoo zou hij gezegd hebben — is reorganisatie van de geheele reglementaire bestuurs-
. inrichting, en dan „geen terugkeer tot de Dordtsche
Kerkenorde vut de 17e eeuw dnrh oor* •«* i i
, c 'e > doen een nieuwe kerken-
orde, steunend op Gods Woord". Dit laatste heb ik alweer onderstreept, en ik vraag:
„Is dan de Dordtsche Kerkenorde uit de 17e eeuw, met steunend op Gods Woord?
M. de R. Nu deze uitlatingen van prof. Haitjema gesproken m eene openbare vergadering, gepubliceerd zijn in de dagbladpers, geloof ik voor mij, dat het wel noodig en goed zal zijn, in het orgaan der
m°ge °fficieel dan niet zoo
Zijn) de Geref. Kerk, een antwoord op mijne zeer ernsnge vraag gegeven worde, 't Kan anders zoo ligt aanleiding tot misverstand geven - ook ik kan t misschien mis verstaan hebben - en.... de leden der Geref. Kerken kunnen nu, op grond dier verklaring van prof. Haitjema juichen: „ziet ge wel, dat we gelijk gehad hebben met aan het „Ned. Herv. genootschap , het recht op den naam „Kerk" te ontzeggen."
mannfö van het convent kunnen nu zeggen: „ t Was toch zoo mis niet gezien, de meest heterogeene richtingen in onze Kerk, federatief bijeen te houden, onder één administratief verband," enz., enz
Met dank voor de plaatsing, Hoogachtend,
J. a. Schalekamp, Oud-Evangelist C. V. Overschie, 18—1—'28.
Naschrift.
Dé Eindredacteur van ons blad zond mij om begrijpelijke redenen bovenstaand ingezonden schrijven toe en verzocht mij om nadere verklaring inZonderheid op de twee punten, waar de heer Schalekamp met kennelijke ontzetting het couranten-verslag mijner rede over „Evangelie en Kerkorde" citeert.
Ik kan kort zijn in mijn antwoord, en vlei mij den schrijver van dit ingezonden stuk geheel te kunnen geruststellen.
Wat het eerste punt betreft, ik heb inderdaad gezegd, dat onze Kerk na 1816 niet is een gemeente | des levenden Gods en een pilaar en vastigheid der waarheid; dat zij geworden is eene vereeniging tot bevordering van de zaak van den Christelijken godsdienst. Maar ik heb er bij gezegd: dat wij alleen dan dezen blik op onze in de reglementen geknelde Kerk kunnen hebben, en ook moeten hebben, als wij aanzien wat voor oogen is, als wij uit het geloof uitgevallen zijn. Want uit het geloof sprekend, zeggen wij: hoewel we in onze vervallen Kerk er niets van zien, toch mogen en moeten wij het er voor houden, dat onze Kerk nog is een gemeente des levenden Gods, enz., omdat de God des Verbonds het er nog voor houdt, dat zij dat is. Immers onze Kerk heeft nog de ongeschonden belijdenis, het opene Woord, enz., enz.
Wat het tweede punt betreft: ik heb inderdaad gezegd, dat reorganisatie niet beteekent terugkeer tot de Dordtsche kerkenorde uit de 17e eeuw, omdat het rad der geschiedenis nimmer teruggedraaid kan en mag worden. Ik heb er echter weer onmiddellijk aan toegevoegd, wat niet in het korte verslag staat: wel ;
Zal reorganisatie moeten beteekenen: onvoorwaardelijke terugkeer tot de beginselen van de Dordtsche Kerkenorde, omdat die uit Gods Woord opgebloeid zijn.
Gr. Haitjema.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
! Beroepen te: Losdorp: IJ. Stelma te Tzum. Bolsward : J. Vink te Drimmelen (N.-Br.). Helder (toez.): W. R. Diephuis te Oostwoud. Hillegom (toez.): J. H. Mulder te Zoeterwoude. Tubbergen (toez.): H. Janzen te Oosterend (Texel). Ouddorp: G. J. Koolhaas te Oud-Beijerland. Parrega c.a.: A. Kardolus te Suameer. Kootwijk c.a.: H. C. Leenmans, em. pred. te Zeist.
Aangenomen naar: Hoek van Holland (toez.): N. Luyendijk te Nieuwerkerk aan den IJssel. Amstelveen: W. J. Roscam Abbing te Eindhoven. Puttershoek: D. Bax te Oude Tonge. Zunderdorp: J. G. Steenbeek te Neerbosch.
Bedankt voor: Daerle: A. G. Oosterhuis te Ernst. Den Ham: J. D. van Hof te Wilnis. St. Maartensdijk: J. H. Koster te Montfoort. Wassenaar : H. van Dijken Gz. te Leidschendam. Werkendam: W. J. Roscam Abbing te Eindhoven. Lage Vuursche: J. Ronge te Hoog-Blokland. Almkerk : J. H. Mulder te Zoeterwoude. Borculo: A. Landstra te Haastrecht. Kockengen en Oobterwijk (bij Leerdam): C. J. Leenmans, em. pred. te Zeist.
Geref. Kerken.
Tweetal te: Hasselt: C. Stam te Alteveer en H. de Zwart te T wij zei.
Molenaarsgraag-Brandwijk: J. A. Gravestein, cand. te Urk (die inmiddels het beroep naar Oosterzee aannam) en P. M. Veldhuizen cand. te Rhoon.
Koog-Zaandijk : Ju. E. Smilde te Haastrecht en A. G. Wolf, te 's-Graveland,
Hilversum : J. H. Kuiper te Drachten en S. Neerken te Ulrum.
Beroepen te: Beekbergen : J. Koolstra, cand. te Amsterdam. Eindhoven: Dr. D. K. Wielenga te Voorschoten. Medemblik : P. Boes te Beetgum. Middelburg: D. Ringnalda Jr. te Leimuiden.
Aangenomen naar: Meliskerke: M. Vreugdenhil, cand. te Rotterdam. Oosterzee (Fr.): J. A. Gravestein, cand. te Urk. Oudemirdum: D. Zwart, cand. te Ooster-Nijkerk.
Bedankt voor: Sellingen, Molenaarsgraaf-Brandwijk, Noord-Scharwoude, Ottoland, Baarland, Schoonoord, Haamstede en Slikkerveer : M. Vreugdenhil, cand. te Rotterdam. Zetten-Elst: J. H. Broek Roelofs te Vroomshoop. Drachtster-Compagnie, Oouw-Sybrandaburen, Hoogesmilde, Jutrijp-Hommerts, Midwolda, Mildam, Pijnacker-Nootdorp, Teïnhard, Wormer en Zoutkamp: D. Zwart, cand. te Ooster-Nijkerk.
— Verleden week heeft ds. P. C. van der Horst onder veel belangstelling den dag herdacht, dat hij voor zestig jaar te Asch (Gld.) als predikant bevestigd werdr Geboren in 1841, werd hij in 1867 candidaat, in 1868 predikant te Asch; 1870 te Zevenhuizen, 1872 te Gorinchem, 1879 te Schiedam en 1881 te Amsterdam.
1 Juli 1913 verkreeg hij eervol emeritaat en vestigde zich te Velp. De krachtige grijsaard verheugt zich nog in een uitstekende gezondheid, zoodat hij nog werkzaam lid is van het Provinciaal Kerkbestuur van Gelderland — en 5 Maart a.s. hoopt hij zijn zoon als predikant te Genderen te bevestigen.
— Ds. G. A. van der Brugghen te Utrecht, een bekend emeritus-predikant van de Ned. Herv. Kerk, vierde verleden week zijn 80sten verjaardag.
Enkele levensbijzonderheden mogen wij hier in herinnering brengen. De jonge Van der Brugghen werd in '72 candidaat in Groningen en stond achtereenvolgens te Eist, Boxmeer, Vorchten en Beesterzwaag. Nadat hij in de laatste gemeente 7 jaar gestaan had, legde hij op
1 April 1898 zijn bediening neer, om zich te verbinden aan de Zendingskerk in Brussel, aan welke gemeente hij tot 1914 zijn krachten gegeven heeft. Daarna vestigde hij zich weder in ons land, te Utrecht.
— Dr. P. Smit, predikant der Ned. Herv. gem. te Heumen — die op een gehouden receptie gehuldigd is, en tal van geschenken mocht ontvangen — heeft ter gelegenheid van zijn 25jarig ambtsjubileum verleden Zondag een gedachtenispredikatie gehouden over Markus 1 : 15 einde: ,,Bekeert u en gelooft het Evangelie/'
— Gisteren herdacht ds. C. Vlasblom, Ned. HerT. predikant te Driesum, den dag, waarop hij voor 25 jaar te Cothen het predikambt aanvaardde.
— Wegens ongesteldheid heeft dr. A. Troelstra, Herv. pred. te 's-Gravenhage, gemeend te moeten bedanken ala waarnemend president van het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-Holland en is als zoodanig opgetreden da. p. üokma, Herv. predikant van Schiedam.
, HeJ' Pl!°v- Kerkbestuur van Zuid-Holland verleende aan ds. M. W. J. van Linschoten Herv. Pred. van Oudshoorn, eervol ontslag tegen 10 Febr. 1928, wegens zijn benoeming tot predikant bij de Herv. Gem. van Paramaribo, en kende hem toe het recht van emerituspredikant.
Zondag j.1. nam ds. Van Linschoten afscheid van zijn. gemeente, naar aanleiding van 1 Thess. 2 : 1.
— Ds T. G. van Reeuwijk, die ter vervulling van de vacature-Hunningher is beroepen als predikant der Ned. Herv. gemeente te Amsterdam, is Zondag in de avondgodsdienstoefening in de Nieuwe Kerk bevestigd, als zoodanig, door zijn zwager, ds. Lekkerkerker, uit Bennebroek, die sprak over Matth. 17 : 8 en daarvan deze woorden: niemand dan Jezus alleen.
Ds. A. S. Talma, Ned. Herv. pred. te Vlissmgo*».
die met emeritaat gaat, hoopt Zondag 12 dezer afscheid' van zijn gemeente te nemen.
Zondag nam Ds. E. van Asch afscheid van de gemeente Daarle, naar aanleiding van 1 Petr. 5 : 10 en 11.
— Dr. J. Ch. Kromsigt, te Oostwold (Old.) hoopt Zondag den 26sten Febr. nam. half drie, afscheid te nemen van de Ned. Herv. Gemeente te Oostwold en Zondag den 4den Maart d.a.v. zijn intrede te doen te Rinsumageest, na bevestigd te zijn door dr. Kromsigt, van Amsterdam.
• Ds. Joh. Bender te Nieuweschans, hoopt Zondag den llden Maart a.s. afscheid te nemen van de Ned. Herv. Gemeente te Nieuweschans, en Zondag den 18den Maart d.a.v. zijn intrede te doen te Noordwolde (Fr.), na bevestigd te zijn door ds. Hofstee, van Olde- en NijeHoltpade.
— Ds. A. E. van Baaien, te Kage, hoopt Maandag, den 9den April 1928, afscheid te nemen van de Ned. Herv. gemeente te Kage, en Zondag den löden April 1928, zijn intrede te doen te Broek op Langendijk, na bevestigd te zijn door ds. Siddré, van Oude Wetering.
— Zondagmorgen is in de Groote of St. Bavokerk te Haarlem als predikant van de Ned. Herv. gem. bevestigd ds. G. J. Waardenburg door ds. Groeneboer van Doetinchem.
De bevestiger had als tekst Jes. 1 : 18.
Ds avonds deed de nieuwe herder en leeraar zijn intrede met een predicatie naar aanleiding van Lucas 22 : 27, het laatste gedeelte.
— In de groote kerk aan de Loolaan te Apeldoorn heeft Zondag de bevestiging plaats gehad van den vijfden predikant bij deze gemeente, ds. J. J. C. Karres, gekomen van Oosthem (Fr.).
Voorganger was ds. Luteyn, predikant bij de Ned. Herv. gemeente van Apeldoorn (Aanvankelijk zou ds. Karres bevestigd worden door ds. Bolkestein, die echter ernstig ziek is.).
Tot tekst van zijn prediking had ds. Luteyn gekozen Efezen IV : 11 en 12.
BIJBEL-
tentboekhandel, Singel 87, Tel. 30057 AMSTERDAM
Pas verschenen: Handboek der Gesch. van het Vaderland door Mr. G. Groen van Prtnsterer. Twee deelen in prachtb. f 17.50. Spoedig verschijnt: Bavinck, Dogmatiek, 4 deelen geb. f30.—, 4e druk. Bestel even a.u.b. Behoeft U ook nog iets anders ? Toezendingen franco.
J. TIMMERMAN.
TE KOOP gevraagd
Oude jaargangen
VRIEND DES HUIZES, SPIEGEL, TIMOTHEUS en dergelijke.
Aanbiedingen met prijs en jaartal aan de adm. van De Geref. Kerk onder No. 2053.
KERKELIJKE TUCHT
{Overdruk uit Van Goedertierenheid en Recht, Jaarg. 17) door Ds. H. BAKKER
Prijs 25 cent Fa. H. VEENMAN & ZONEN WAGENINGEN
Vervolgbundel
op de
Evang. Gezangen
Verzameld in de jaren 1847-'66 en in gebruik bij de Nederl. Herv. Kerk
Historisch en Letterk. onderzoek van
Dr. A. W. BRONSVELD
PRIJS f2.25
Uitgave:
H. Veenman & Zonen - Wapeningen
VERSCHENEN:
HET ONMISBARE VAN ALPHEN's NIEUW KERKELIJK HANDBOEK
JAARGANG 1928
Groot 8°, totaal 906 Bladzijden. Prijs Ingenaaid f 4.90 1
Gecartonn. -6.15 > plus porto Gebonden - 6.50 )
Omvattende: Alle Protestantsche Kerken en Gemeenten in Nederland, de Indische Kerken, de Hollandsche Gemeenten in het Buitenland, de Hollandsch-Afrikaansche en de HollandschAmerikaansche Kerken.
Met Bijlagen, betreffende: Emeriti Predikanten, Candidaten t. d. H. D., Godsdienstonderwijzers, Studiebeurzen, Pensioenen, Onderwijs, Bijbel- en Zendingsgenootschappen, Vereenigingen, Stichtingen enz.
De betrouwbaarste Gids op Kerkelijk Terrein
Uitgave DRUKKERIJ KOCH & KNUTTEL, GOUDA
N KIK DER KLEEDING Wy
NIEUWEN DIJK 182-184
AMSTERDAM I
•tOORM-UCUWAROEN-SGRAVENMAGe- 1 GRONINOCN-mLVERSUM
EERSTE KLASSE INRICHTING I
VOOR I
KLEEDING NAAR MAAT I
-v / /.
^onaer \ernooaing van prus -zt/n onze Coupeurs met stalen en modelboeken door het geheele land te ontbieden-.
gJiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiHiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!;
N. V ♦ ONESIFORUS-BANK
UTRECHT
De Bank verstrekt geldleeningen onder zekerheidstelling aan KERKEN en SCHOLEN
Zij geeft uit:
4V2 o/0 OBLIGATIES a 99 °/0 5 °/o „ a 1003/4 %
Prospectus op aanvrage verkrijgbaar ten kantore der Bank, Voorstraat 78
Verschenen:
OVER DE LEERVRIJHEID
in de Nederl. Herv. (Geref.) Kerk Een artikelenreeks waarin gehandeld wordt over de Bestuursorganisatie en de Belijdenis door M. VAN GRIEKEN, Pred. te Rotterdam
Inhoud:
Een woord ter inleiding.
I. De bestuursinrichting der Nederl. Hervormde Kerk.
1. Welken vorm van Kerkregeering heeft onze Ned. Herv. (Geref.) Kerk van ouds gehad.
2. Wat is er in 1816 gebeurd.
3. Hoe is de tegenwoordige toestand.
II. De belijdenis der Kerk.
a. de leer der Kerk.
b. proponentsformule, godsdienstonderw. verklaring.
c. belijdenisvragen; art'. 38, 39 Regl. G. D. O. III. Modus Vivendi.
Dit werkje, 8 vel druks, gezet met fraaie letter, wordt in zijn nette uitvoering verkrijgbaar gesteld voor slechts f0.75, franco per post f0.85
Ook te bestellen bij onze agenten en bij den Boekhandel
„Wat Ds. van Grieken schrijft, laat nooit aan duidelijkheid te wenschen over. Hij behandelt op vlotte en tegelijk zakelijke wijze zijn stof. En we zijn er zeker van dat ook deze uitgave zijn weg weer zal vinden".
DE ROTTERDAMMER,
Uitgave van de Administratie van „DE WAARHEIDSVRIEND" te MAASSLUIS (MAASSLUISSCHE BOEKHANDEL EN DRUKKERIJ) (Giro No. 22244)
=niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiaii!ii!ii]iiiiiiiiiii!iisiiiiiiiiiiiiiHn=
HOOG-KERKELIJK PROTESTANTISME 4
door Prof. Dr. Th. L. HAITJEMA i
Hoogleeraar te Groningen A
Ingenaaid f 3.90. - Gebonden L in fraaien stempelband f4.90
Prospectus op aanvraag y
Uitgeefster: Fa. H. VEENMAN & ZONEN - WAGENINGEN ^
♦ ♦»»♦♦»♦»♦♦»»♦»»»»»» ,>^8H