Biadz

tm0m-mjrjr*m*jrj0wjr*t

wollen dekens; wij ontvingen er nog niel eens één op onze vraag en de behoefte in sommige gezinnen aan een deken is zoo groot. Bedenkt, geliefden, het is winter en zeg nu niet er is toch geen vorst, dit is wel zoo, doch wie uwer kent het gevoel om schamel gekleed dit jaargetijde te moeten loopen en te huis komende waarschijnlijk een koude woning te vinden en in de rustplaats de dan zoo noodige wollen deken te moeten missen ? Wie uwer betreedt wel niet eens een woning der armen waarin aan o, zooveel behoefte is en dan heen gaande den Heere dankende in zijn hart, dat Hij die toch alles naar zijn welbehagen doet en u in anderen staat stelde, u kleeding en goede dekking gaf en de armen in een geheel andere plaats stelde, dan stemde het u tot dank¬

baarheid maar Iaat het u bovenal tot üarmnartigheirl aansnoren. dat. is toch de rechte dankbaarheid

en den Heere welgevallig. Wie helpt ons ? Wij

kunnen slechts vragen, en wenschen zoo | ilpn Wnensriasr vonr Kerstfeest uit te deelen

hoon vele arme broeders en zusters eene bHide

Kerstgave te mogen uitreiken. Daartoe stelle u de Heere in staat.

Als altijd stellen alle Diakenen zich tot de ontvangst beschikbaar, terwijl zij ook bereid zijn wat gij wenscht af te zonderen van uw huis te laten halen. Indien gij dit verlangt, gelieve dan daarmede den Voorzitter der Commissie in kennis te stellen.

De Kleeding-Commissie bestaat uit de BB.:

J. van Breevoort, Kerkstraat 402.

J. Bührmann, Nieuwe Leliestraat 142.

J. B. Blankenberg, le Helmersstraat 87.

6. F. Jurjaanz, Haarlemmerdijk 86188.

w i^n der Bend, Quellynstraat 80.

W. Burger, Von Zesenstraat 89.

Mar. Breebaart, Damrak 22.

J. Balhuizen. Leidschegracht 59.

H. G. Bömcke. Vijzelstraat 111.

Namens de Kleeding-Commissie : J. BÜHRMA.NN, Voorzitter. J. BALHUIZEN, Secretaris.

Amsterdam, 10 December 1896.

Amsterdam, 13 December 1896.

Er komt roering in de kringen der predikanten van het Hervormde Genootschap; met name in die, welke dusver als de »ort,hodoxe" werden beschouwd.

Orthodox in den rechten zin van dit woord •zijn zij echter niet; juist met het verkeerd gebruik van dit woord hangt de vermenging saam in dien kring, waardoor nu de ellende veroorzaakt wordt, over welke klachte valt.

Orthodox, rechtzinnig zegt niets aangaande

TTfi+ArnilnY mn«t daarentegen seheeten een ? eischen gesteld door de z. g. moderne Bijbel-

ieder, die dat fundament der gereformeerde ^ critiek.

kerk verlaat en op een ander standpunt gaat 5 Als ethischen dienden zij zich aan; de staan, in strijd met of zelfs maar in afwijking 5 waarheid onzer christelijke religie werd in den van betgene die gereformeerde kerk heeft j aanvang nog met zekere schuchteiheid, allengs gesteld 5 echter met meerder stoutmoedigheid losge-

' Intusschen verstaan zeer velen er dat nu | maakt van de Heilige Schriftuur, het Woord i _ 5 onzes Gods.

met meer onaer; van een vasu mi wm vm- $

... , * Mnn+p+nf fov avl/Dïininrr Trari AP.mcrP. rïVP.r-

\ 1T1 dcwIJÖlat IDi oiovyuuiug y ~ ~

$ tuiging als waarheid werd de beteekenis, ; welke die overtuiging heeft voor des menschen

j zedelijk leven.

om¬

schreven uitsrangspunt is bij hen in de verte

geen sprake; in steê dat orthodox en heterodox zou aanduiden, hoe men tegenover eene

bepaalde belijdenis staat, is het veeteer een

«J

term geworden, op ééne rij gesteld naast die De voorwerpende gronasiag, in ver-chülende confessies. > a s öodes Woord ons gegeven werd in be-

• . . „ ! ainsel losgelaten : en toen was duidelijk, dat

is? Wij i Orthodox is dan niet geietoimeeid, ; de laatste siagboom was weggevallen, die nog gaarne ) luthersch, niet doopersch; doch iets aan die ; ^ aanduiding eener grenslij„.

i, in de j allen wel in zekeren zin verwant, maai op ; jjoever dat kwaad reeds doordrong, is niet

| eene manier die zich met naaer onaei wooiuen ; ^ juistheid te bepaien. dat het verre door¬

is "IMS™' ; is eewis: t znn geen eenlingen meer,

Die spreekwijze is geDoren un uen siaat ; d;e op

van babylomsche verwairing, waai n men m 5 ingesiagell maar breede rijen

deze eeuw. ten aanzien van de onderscheiden ! „1,

kerkelijke belijdenissen geraakt is; toen zij ! eenmaal aanvaard was, heeft zij natuurlijk op $ bare beurt weêr medegewerkt, om de ver- 5

warring nog grooter te maken.

op de lijn loopen, door aeze neming

'en maar breede rnen, voor wie dit

geldt als de zuivere opvatting der waarheid,

naar de behoeften dezer dagen.

Geen wonder voor wie weet, dat aan al de riiks-hoogeschoolen, even goed als aan de

— - z>— O .

n-Awiaan+ü_1irrocplinnl allllAV. dp tOHTl (lrtOl* (leze

j O UVJ UUU0UUV11UV1 7 — —

weet niemand te zeggen; > richting wordt aangegeven.

TTroorrf rtiom'jrifl '/I pV» ! TXT „i- knliAnvon +/-»t V» Q O I ■ do mannpn

ÏYICÜ IJctlliC UOUUU1DU Wl V*vy

belast met de behandeling der Heilige Schrift;

Wat, nrthndoY is.

voorzichtigheidshalve waagt zelfs niemand zich

aan de omschrijving daarvan; wei zou men bijna de uitspraak kunnen wagen, dat al wat orthodox heet in dien nieuweren, afgeleiden zin, juist heterodox is in den ouden, 001spronkelijken zin.

In zekeren zin geldt toch als eene eerste

ï trouwens voor hen niet meer de Heilige Schrift ! gelijk voor ons ; maar bloot ten éénen deele | oud-israëlitische letterkunde en ten andere ! deele onderdeel der oud-christelijke letterkunde. 5 Sinda "iarftn wnrdpin zii. die zich voorbe-

m zeKeren lux ^olui iulu oio wiow j tj-

voorwaarde van inlijving in dien kring, dat ; reiden om in het Hervormd Genootschap op men niet beslist gereformeerd, noch ook beslist | te treden als predikant, in die lichting geï ii .1. „"U V.AnlJo^ /ïrtnnövoflV» 7ii • _ 5 ■ pn at IS CfPP.Tl twiifel aan. of onder de

luinerscn, xiucu uun uraiu» < «"-■! ' ■* -- — o •> 1

schoon er moet bijgevoegd dat, indien er op $ groep dusver als orthodox nog geldend, heb-

dien regel uitzondering wordt toegelaten, die ! ben zij verreweg de groote meerderheid.

nog talrijker ten goede komt aan wie van 5 De bedenkelijke gevolgen dier richting zijn

andere belijdenis is dan aan den gereformeerde. 5 sinds jaar en dag van gereformeerde zijde

Orthodox begint dus bij verwaterd gere- ! voorspeld en met name is Prof. Kuijper de

formeerd, verwaterd luthersch, verwaterd ! man, die op is getreden, om tegen dat euvel,

doopersch, om nu niet meer te noemen, maar ! dat niet alleen de nederlandsche Christenheid

i 1 1 1 .

loopt dan verder door m eene lyn, waarvan 5 maar ae geneeie pruiebiaiu&uuü wcicm

| »modern" teekende dan nog in de verte eene

en reeds aantastte, te waarschuwen en het te

weerstaan.

Men heeft langen tijd het oor er voor gesloten, doch eindelijk komen de droeve gevolgen al te duidelijk aan het licht.

Nu schijnt men er iets van te gaan speuren. Althans in het kerkelijk blad der synodalen schreef een van hen, de heer Hulsman, herv. pred., naar aanleiding van de uiteenzetting door den heer Zeijdner, ook herv. pred., van zijn oordeel over de Heilige Schrift op eene vergadering der hervormde predikanten-vereeniging, het volgende:

Mijne overtuiging wordt steeds sterker, dat het ethisch-critisch standpunt, hetwelk ingenomen

term waarmede bestempeld wordt een ieder, ! Under aie mouernen zeiveii "wam ^ ; VVOI,jt „iet alleen door Ds. Zeijdner, maar door

die in dien krin<* de beginselen en overtui- i eene zekere onderscheiding: eene groep onuex , Prot. valeton, not. t<nantepie ae ia «aussaye, daarin hebben ! hen kwam eindelijk nog op voor zekere eischen | Prof. van Dijk, enz., voor den ge oovigen predi-

van hart en gemoed en liet daarbij de cri¬

tiek op des Heeren Woord wat rusten; troutttoo V»pf vpanlt.n.n.+. hp.i'p.ikt. dat nie-

vvcua vva.o — 7 j niy sitJiK, UctL Maai ci

mand onder hunne volgelingen er meer aan ^ aan te zullen toonen.

T)ïiV>rtl +A/1I1 oirronln \r Cinrls ï On hetzelfde oose

Qacnb, ual ut! uijudi wuu —

Woord.

het einde niet is bepaald. !

Er zijn metterdaad hier geen grenzen; ; men /.iet hen wel vertrekken, maar weetniet ;

! waar yü beencraan: men ziet nog wel eenige !

wat iemand belijdt, maar geelt slechts in { yeur jn de reeds verbleekende vlag bij de 5 het algemeen aan, hoe iemand tegenover eene ! eerste gelederen ; maar al meer en meer wijkt ; bepaalde belijdenis staat. | gj^ spoor daarvan, tot eindelijk een vaal !

Orthodox kan men zijn in de meest tegen- j ^ vertoont) dat uitnemend voor overblijfsel ; strijdige kringen; men kan zijn orthodox ! yan kieur kall worden gehouden.

gereformeerd, maar even goed orthodox | scheen dat niet alzoo te zijn; !

i„tLoY.or.li ovtVinrlnY rlnonersch. orthodox ï .. . 0 , ■ . !

luiucioiyu, ui iyuvv.^^1 ^ 7

roomsch, enz. enz.

.. . hm w:i:irf nr i h ih v i y va i ccn ouuoi ^

Orthodox heet dan in elk van die kringen j wer[, aangeduid. maar eindelijk hield !

de man, die vast houdt aan het oorspronke- j s

•X 4.. — {d rloTi rlo 00K aai °P- 5

111 Ke uii^au^buunu , cu udiwuuu^ jo — j

waarmede, bestemneld wordt een ieder, ! Onder die modernen zeiven kwam ten leste

gingen verzaakt, die van ouds daarin hebben

gegolden als waar en goed.

Toegepast binnen den kring van de gereformeerde gezindheid, kerkelijk genomen, kan dus alleen orthodox worden genoemd de man, die de geschriften, waarin de gereformeerde kerken haren terugkeer tot de oorspronkelijke christelijke belijdenis uitspraken, werkelijk ook nog aanvaardt en handhaaft als de uitdrukking van zijn eigen overtuiging.

Vont nnlimirlhflar is en hedrieerehik (ik heb er

geen ander woord voor!) tegenover de Gemeente en tegenover de moderne collega's, en ik maak

mij sterk, dat Klaar en duidenjK en onweerieguaai

.n te zuilen toonen.

Op hetzelfde oogenblik echter, dat ik het

standpunt van deze Heeren moet veroordeelen,

, .11. * ia, zoo sterK moet verooraeeien, um, muien /.y

Tegelijker tijd echter was in ae Klingen ; yan de noodzakeiijkheid hunner Schriftbe-

.J xj —_

der z. g. orthodoxen eene groep ontstaan, die hare belijdenis poogde te vereenigen met de

rnn

schouwing zaakt zou

konden overtuigen, ik mij genoodzien eenvoudig het modernisme te