ver naar ’t westen gelegen St. Jan meer of min belangrijke en mooie hofjes. Eindelijk bevindt zich nog op de geheel in ’t westen gelegen plantage St. Kruis op een merkwaardig vruchtbaar en door bijzondere bodemvochtigheid bevoorrecht plekje gronds inde nabijheid der zuidkust een zeer uitgestrekt, maar jammer genoeg, minder goed onderhouden hofje. De opgenoemde hofjes zijn wel de voornaamste, maar er zijn er veel meer. De meeste en de grootste komen echter inde nabijheid der stad voor, en de plantages, waarvan zij deel uitmaken, zijn in ’t algemeen de kleinste ; het hofje neemt er de voornaamste plaats in. Met, omdat het zooveel opbrengt, maar omdat het de bezitting tot een lustoord maakt. Degene, die eene plantage wil houden om er voordeel van te trekken , zal er een trachten te verkrijgen in ’t uitgestrekte westen of ten minste inde verderaf gelegen gedeelten van het kleinere oosten. In het westelijk gedeelte is de toestand in één opzicht gelijk aan dien in het oostelijk , nl. , langs de kust is alle grond privaatbezit, met uitzondering vaneen strook in ’t uiterste westen, terwijl de gouvernementsgrond in ’t binnenland is gelegen , maar er bestaat dit onderscheid, dat de laatste er van geringer omvang is , niet slechts in verhouding tot het privaatbezit, maar ook absoluut. Daarbij komt nog dat een niet onaanzienlijk gedeelte van zeer weinig waarde is en ongeschikt voor bebouwing. Dit is het reeds vroeger genoemde middelste gedeelte van het eiland , waar zich de naakte koraalrots bijna onafgebroken van noord- tot zuidkust uitstrekt. Er is hier ook wel goede grond, maar toch niet veel. Van meer beteekenis is het gedeelte, ’t welk in ’t uiterste westen aan zee grenst. De bodem is hier eveneens naakt, kaal geweid en -gekapt, maar zeer geschikt voor bebouwing. Dit uitgestrektc westen is echter de streek der groote plantages. Het grootste gedeelte der noordkust wordt ingenomen door 8 daarvan , waarvan de middelste , Hato, ten tijde van het op deze eilanden ook doorgevoerde kultuurstelsel eene gouvernementsplantage van zeer groote uitgestrektheid is. Ze zijn alle drie gelegen op de terrassen der zich langs deze kust uitstrekkende koraalplateaus, waar zich op verschillende plaatsen , zeker ten gevolge van aanspoeling , groote vlakten vruchtbaren bouwgrond hebben gevormd , waarop met meer zekerheid dan elders de kuituur van kleine maïs wordt gedreven. Inde spleten en gaten van de schijnbaar naakte kalkrots is blijkbaar ook nog voldoende plantenvoedsel voorhanden , daar allerwegen struiken en kleine boomen er uit ópschieten , onder de laatste de waardevolle divi-divi. Ongeveer op het midden van het eiland, bewesten het meergenoemde kalkplateau, strekt zich de groote plantage Siberië uit, waar hoofdzakelijk divi-divi wordt gewonnen. Het heeft geen nut voor de strekking van dit artikel, alle plantages bij name aan te duiden, en de grootste, welke in ’t uiterste westen liggen, zijn reeds herhaaldelijk genoemd. Zij zijn rondom den hoogsten berg van Curayao gelegen, den St. Christophel, waarvan de hellingen tot aan den top tot deze plantages belmoren. Aan de plantage Savonnet werd door den vroegeren eigenaar, den sedert ongeveer 2 jaren overleden heer v.d. Linde Schotborgh, zeer veel zorg besteed. Steunende op eene jarenlange ondervinding heeft hij, dooreen verstandig beheer, van Savonnet waarschijnlijk wel de best geadministreerde plantage gemaakt. Hier werd en wordt nog geploegd ter voorbereiding van het land voor den maïsbouw, iets waar-

469