zóó is ook geschied, zeer ten nadeele van den patiënt, die nu zijn leven lang de gevolgen van die behandeling dragen moet.

Inderdaad, daar zou geen eind aan ons verhalen komen, als wij al de ons bekende gezinnen wilden aanduiden, waar de vrouw het roer in handen heeft, en daarbij de middelen beschrijven, waarvan zij zich weet te bedienen, of de oorzaken, waardoor zij zooveel gezag kan uitoefenen.

^ Toch blijft de man het hoofd des gezins, gegrond in de sociale inrichtingen des volks. En bovendien bestaan er wetten, die den man een wapen in de handen geven en eene meerderheid over de vrouw toekennen, die de vrouw geheel aan hem onderwerpen, of haar van hem afhankelijk stellen. Dat niet ieder man daarvan ook altijd even spoedig gebruik maakt, moet aan verschillende oorzaken toegeschreven worden. Ook ontmoetten wij menigen mohammedaan, die inderdaad gegronde redenen had zich ernstig over zijne vrouw te beklagen, ja eene echtscheiding zou hebben kunnen vorderen, en die toch geen gebruik daarvan maakte, vooral niet als er kinderen waren.

Maar de wetten zijn er nu eenmaal, en het zou terecht » bevreemding wekken, als er niet vele malen gebruik van werd gemaakt. Het aantal officieel verleende echtscheidingen moet aanzienlijk zijn; doch in verhouding tot de getalsterkte des volk zou dit allicht nog meevallen. Dat men met die officieele cijfers echter nog niet alles weet, spreekt wel van zelf; want een niet gering getal echtelijke vereenigingen wordt ontbonden, door eenvoudig elkander te verlaten. Dan verdwijnt de man of de vrouw, soms voor eenigen tijd, soms voor ■ altijd; of één van beide echtgenooten verlaat de echtelijke woning, om zich