46

HET SOCIALISME IN DUITSCHLAND.

uitkomsten beantwoord. Te Hamburg mishandelt de politie de werklieden, die, als vreedzaam huldebetoon, het lijk van een hunner hoofden volgen; bij de daarop volgende verkiezing is de gekozene een socialist. De afkondiging van den staat van beleg heeft te Leipzig ten gevolge, dat Bebel, Liebknecht e. a. uit de stad verdreven worden; bij de eerstvolgende verkiezing wordt Bebel tot lid van den Landdag van Dresden gekozen en de beperkte stemming maakt, dat de gemeenteraden uit socialisten zijn samengesteld. Te vergeefs verbiedt de politie den werkman, zelfs in vergaderingen van andere partijen het woord te voeren; te vergeefs neemt zij de verkiezingscirculaires in beslag, verbiedt zij het uitspreken der namen van de kandidaten, en doet zelfs de stembiljetten, die namen van socialisten bevatten, vernietigen. De algemeene verkiezingen hebben plaats en, in plaats van tien, winnen de werklieden in den nieuwen Rijksdag dertien zetels.

IV

De tegenstanders van het socialisme betwisten ons dit welslagen: zij beweren, dat bij de laatste verkiezingen onze kandidaten in geen enkel district hebben gezegevierd en dat wij onze tien zetels aan het lot te danken hebben. Die bewering is juist. Maar wat bewijst dit anders, dan dat een vergelijk met de andere partijen de socialisten in de gelegenheid gesteld heeft hun zetels in het parlement in te nemen ? volgens de Rijkskieswet zijn bij de tweede stemming alleen die biljetten van waarde, welke den naam bevatten van een der kandidaten, die bij de eerste stemming de meeste stemmen verkregen. Alleen de opzettelijke onthouding der tegenpartijen, of wel het opzettelijk uitbrengen harer stemmen op de socialisten heeft dezen de overwinning kunnen verzekeren.

De werkmans-demokratie van ons land moet inderdaad wel een zeker prestige uitoefenen en zeer krachtig zijn, dat, naar gelang van omstandigheden, behoudsmannen, mannen van den vooruitgang en ultramontanen hun stem op haar