210

OVER DE BEWEERDE MINDERWAARDIGHEID

schappij zooveel ingericht, dat een kruistocht tegen de voorkeur der rechterhand onpractisch voorkomt. Maar hieruit vloeit nog niet voort, dat deze rechtsheid als een veredeling mag worden beschouwd.

Door de voortdurende verbetering onzer verkeersmiddelen hangt de bruikbaarheid van den werkenden mensch hoe langer hoe meer van zijn handen en hoe langer hoe minder van zijn voeten af. Zal men het daarom als veredeling beschouwen, als geleidelijk de bovenste ledematen sterker en de onderste zwakker worden? In het algemeen zal men vermoedelijk hereditaire afwijkingen van den vorm geen veredelingen achten.

Maar alvorens dit punt verder te behandelen, zou wel in de eerste plaats vast dienen te staan, dat er werkelijk eene overgeërfde algemeene rechtsheid bestaat. Want vele scherm- en gymnastiekleeraars beweren, dat men door oefening de linkerzijde even geschikt kan maken als de rechterzijde. En P. Godin, die zich bijzonder met het vraagstuk der asymmetrie heeft bezig gehouden, deelde in een verslag op 3 October 1910 aan de Académie des Sciences mede, dat hij:

„de' verschillende asymmetrieën, waaronder die van de bovenste ledematen, min of meer geheel had zien verdwijnen bij jongelieden die hij, door met hem samenwerkende onderwijzers geholpen, er aan gewend had hunne beide handen gelijkelijk te oefenen.

Daar symmetrische oefening meer, in sommige gevallen zelfs den dubbelen tijd kost, zal men er wel niet algemeen toe overgaan. Maar dit bewijst niet, dat het verkeerd zijn zou. Het is trouwens geenszins buitengesloten, dat meerdere oefening der linkerhand ook aan de rechterhand ten goede komen zou, omdat naar het schijnt de oefening van alle lichaamsdeelen, o.a. door den bekenden Muller voorgestaan, aan alle deelen in het bijzonder ten goede komt.

Waar oefening van beide handen voor hetzelfde werk te tijdroovend geacht wordt, zou men misschien er aan kunnen denken, den arbeid tusschen de twee handen wat eerlijker te verdeelen.

Na nog er aan te hebben herinnerd, dat de rechtshan-