ITALIË EN ETHIOPIË

hadden gevreesd, was een voldongen feit geworden. Het bleef te bezien, wat voor maatregelen zij zouden kunnen nemen ter bescherming in tijd van nood van de millioenen Britsche onderdanen en de billioenen geïnvesteerd kapitaal ten oosten van Suez.

Noch in de concessie-charters noch in de daarop gegronde firmanswas het karakter van den nieuwen waterweg duidelijk omschreven. Zij verklaarden alle, dat het kanaal neutraal zou zijn en onbelemmerd open voor handelsschepen, die het tolgeld betalen, terwijl de statuten der vennootschap het open verklaarden voor de schepen van alle natiën, met inbegrip van oorlogsschepen, zoowel in vredes- als in oorlogstijd. Evenwel bestond er geen waarborg, dat deze bepalingen in acht genomen zouden worden, en zulke uitspraken konden bij een voorkomende gelegenheid niet beschouwd worden als bindend, als regelen van internationaal recht. Het kanaal was gebouwd door een particuliere, in Egypte geregistreerde vereeniging, onder een concessie, die was verleend door de Egyptische Regeering en goedgekeurd door de Ottomaansche Porte als Suzerein. Het eerste uit practisch oogpunt belangrijke licht op de voornaamste quaestie, die Groot-Brittannië verontrustte — een nuchter feit — vond zijn oorsprong niet in een internationale overeenkomst, maar in een precedent, dat zich voordeed gedurende den Fransch-Duitschen Oorlog, die kort na de opening van den waterweg uitbrak. Voorzoover noch Turkije of Egypte, noch Groot-Brittannië, de staten, die om verschillende reden er het meest bij betrokken waren, eenige aanleiding vonden tot verzet, werd aan schepen van beide oorlogvoerende partijen toegestaan het kanaal in transito door te varen. Zonder formeele overeenkomst op dit punt werd het principe, dat het voor oorlogsschepen zoowel in oorlogs- als in vredestijd open was, algemeen als vaststaande aanvaard.

Gedurende de volgende vredesjaren schijnen nu twee onderling tegenstrijdige gebeurtenissen eenigen invloed te hebben gehad op de internationale situatie van den waterweg. Een in 1873 te Constantinopel bijeengekomen tonnage-

1) Schriftelijke bevelen van den Sultan van Turkije. (Red.)