VOORLOOPIG VERSLAG.

413

zou hij daarmede toch niet van de verantwoordelijkheid ervoor zijn ontslagen, wijl het stelselmatig aanwakkeren van de ontevredenheid zonder dat eenige rekening wordt gehouden met de verbeteringen, welke reeds werden aangebracht, tot dergelijke feiten moet voeren, vooral waar het schepelingen betreft, wier bestaan nu eenmaal meer ontbering en vermoeienis medebrengt dan dat van vele anderen.

Dat de Bond voor minder marinepersoneel sociaal-democratische propaganda beoogt, was naar deze leden opmerkten, herhaaldelijk gebleken. Zoowel de richting van bestuursleden als de middelen, aangewend ter verspreiding van hunne denkbeelden, wijzen er op. Zoo worden cursussen gehouden, waar gepoogd wordt de sociaal democratische leer ingang te doen vinden. In dit verband werd ook gewezen op den steun, verleend aan de ten vorigen jare hier te lande uitgebroken zeeliedenstaking, welke een anarchistisch karakter had. Het gevolg van dit revolutionnair drijven is ondermijning van de tucht en vermindering van eerbied voor het gezag; dit laatste wenscht men te verplaatsen van de Overheid naar de vereenigingen.

Door eenige andere leden werd de Bond voor minder marinepersoneel in bescherming genomen. Zij wezen er op, dat deze het er steeds op heeft aangelegd het gevoel van eigenwaarde bij de schepelingen te verhoogen. Dit besef is dan ook door het vereenigingsleven met de jaren zeer toegenomen; onder meer bleek zulks uit den wensch, dat sterke drank uit de cantines zou worden geweerd. De bevordering van dat gevoel van eigenwaarde leidt, naar deze leden opmerkten, allerminst, ook niet indirect, tot de ook door hen gewraakte daden van sabotage. Wel zal een hooger gevoel van eigenwaarde soms tot lijdelijk verzet aansporen. Het innemen van een vrij standpunt tegenover het meedoen aan wedstrijden, het aanvaarden van geschenken en dergelijke onverplichte handelingen, kan dan ook niet worden afgekeurd. Al namen deze leden niet alles voor hunne rekening wat de Bond voor minder marinepersoneel in den loop der jaren heeft gedaan, toch erkenden zij dat die bond steeds langs wettigen weg heeft gepoogd zijn actie te voeren en van de voorgekomen excessen geenszins gediend was.

Indien de sociaal democratische propaganda op de vloot een niet moeilijk te bewerken arbeidsveld had gevonden, dan moest dit, zoo gingen deze leden voort, hieraan worden toegeschreven, dat de schepelingen vooral bij deze partij een gewillig oor vonden voor hunne grieven, welke op zich zelf niet onrechtmatig konden worden genoemd. Zij betwistten echter, dat het vereenigingsleven wordt gebruikt om de beginselen dezer partij ingang te doen vinden en wezen er op, dat op bovenbedoelde cursussen ook het woord wordt verleend aan voorstanders van andere richtingen. Overigens moest men in het oog houden, dat ook de sociaal-democratie zich in het algemeen niet kant tegen bestrijding van een buitenlandschen vijand. Wel neemt zij een ander standpunt in, waar het binnenlandsche onlusten geldt.