Marineblad
met het bakshandwiel te corrigeeren. Dit wordt moeilijker naarmate de terreinhoek grooter wordt
Zie daartoe fig.'3. Hierin is TMA het directievlak, waarin MD de richtlijn op het doel is en MZ de zielas. Hoek ZMD is de richthoek, ZMA de elevatiehoek, DMA de terreinhoek. MO is de tappenas zonder helling, MO, de tappenas onder een helling h. Op het horizontale vlak geprojecteerd is de richtlijn over een hoek YMA verplaatst, de zielas de hoek XMA. De zijdelingsche correctie wordt weder verwaarloosd.
De hoek YMA moet bij bovengenoemde installatie door den bakser gecorrigeerd worden. De afwijking van het geschut bedraagt dan nog de hoek XMY, welke hoek in de vuurleidinginstallatie bepaald kan worden uit het verschil van hoek XMA en YMA.
tg. XA = tg. Z, A cos. Z,AX
Hoek Z;A is de gewentelde elevatiehoek ZA, dus tg. XA = tg. elevatiehoek sin hellingtappenas.
tg. YA = tg. D,A cos. D,AY en daar hoek DA de gewentelde terreinhoek DA is, is tg. YA = = tg. terreinhoek sin. hellingtappenas.
Als men de moeilijkheid, dat de richtlijn en het kanon tengevolge van hellingtappenas uit het verticale vlak worden bewogen geheel wil uitschakelen moet men overgaan tot volledig gestabiliseerde opstellingen. Hierbij wordt de tappenas automatisch horizontaal gehouden door een tol, terwijl een andere tol de hellinghoek stabiliseert en een ontvanger van het girokompas voor compensatie van koersveranderingen en gierbewegingen zorgt.
Een schematische voorstelling van een dergelijke opstelling geeft fig. 4.
Hierbij draait het kanon dus om drie onderling loodrechte assen, de pivotas, loodrecht op het opstellingsvlak, de zoogenaamde „derde as", evenwijdig aan het opstellingsvlak en de tappenas, die loodrecht staat op de „derde as" en door middel van deze derde as steeds horizontaal wordt gehouden. Dit noemt men directe stabilisatie.
De slede is hierbij verdeeld in onderslede en bovenslede. De richtmiddelen worden bevestigd aan de bovenslede waardoor ook de kijker steeds in een verticaal vlak wordt geëleveerd De stabilisatievan den hellinghoek gaat over op kanon en kijkers.
De richtlijn zal dus tengevolge van alle draaiingen van het schip niet meer van het doel af bewegen.
De richter houdt hierbij dus uitsluitend den terreinhoek bij, de
188