210

inner ik mij geen enkel voorbeeld van een dorp, zelfs in Bengalen, dat niet bezwaard was met schulden.

Dit is het laatste erge euvel dat Britsch bestuur over de Indische landbouwers heeft uitgestort, en wanneer men al hun armoede en den omvang van hun klimmende schulden aanschouwt, wordt het moeielijk vrede te hebben met de optimistische inzichten van mannen als Sir John Strachey, die alles zien wat zij in Indie gedaan hebben en dit alles uitstekend vinden. Dat wij veel gedaan hebben, dat den Indischen landbouw ten goede komt, niemand zal het betwisten; doch hebben wij hem nog niet veel meer kwaad gedaan ? Wij hebben den ryot zekerheid gegeven tegen den dood bij geweld, maar wij hebben waarschijnlijk zijn gevaar vermeerderd voor den hongerdood. Dit is een twijfel die sterk begint op te komen bij nadenkende Indiërs, en die nadenkende Engelschen wel zullen doen mede te overwegen alvorens het te laat is.

Gegeven dus het algemeene feit van Indie's klimmende landbouw-armoede, wat zal ons geneesmiddel wezen ? Ik beken weinig vertrouwen te stellen in de wetgevende palliatieven, gedeeltelijk toegepast en voorgesteld om toegepast te worden door de keizerlijke regeering op een patiënt, die behoefte heeft aan een algeheele verandering van behandeling en aan een lang tijdperk van finantieele rust. Evenmin kan ik veel heil zien in verzachtingen zooals de Bengaalsche Rent Bill, of de vestiging van landbouwbanken, of zelfs locaal zelfregeering. Hoezeer al deze dingen op zich zelf goed mogen zijn, kunnen zij het kwaad niet afdoende keeren; ternauwernood zullen zij de lasten van het volk eenigszins verplaatsen. Zij zullen het geen zier verlichten, noch het volksvertrouwen in de goede bedoelingen van het gouvernement herstellen, noch zelfs voor een jaar de zorgen wegnemen welke het tegenwoordig bestuur baart. Ik geloof niet aan wetgevende geneesmiddelen voor den nood van den ryot, noch aan de mogelijkheid om zijne positie te verbeteren anders dan door opoffering van belangen, die te sterk zijn vertegenwoordigd én te Calcutta