206

van baobab's (woudreuzen van zelfs 15 meter omvang), dwerg-, meloba- en oliepalmen, van mangrove en honderde andere boomsoorten, van houterige grassen en struiken, bijna elke schrede, die hij verder wenscht te doen, met de bijl moet veroveren.

„De tropische natuur onderscheidt zich als alles in de heete luchtstreek door iets chaotisch, iets verwards, doch tevens grootsch. Wij zonen uit het midden der gematigde zone kennen de fauna en flora slechts in den voortdurenden strijd om het bestaan, niet zoozeer met soortgenooten als wel tegen de toestanden van het klimaat. Doch in de tropische gewesten der aarde, waar geen winter heerscht en lucht en warmte voortdurend in gelijkmatige mildheid over de aarde worden uitgegoten, genieten de planten, wanneer ten minste de vochtigheid niet ontbreekt, voortdurend een zoo rijken overvloed van middelen tot hare ontwikkeling, dat alleen plaatsruimte eene voorwaarde van haar bestaan wordt. Niet tegen de natuurkrachten hebben hier de planten te strijden, doch wel tegen de soortgenooten, die naast haar zich ontwikkelen, en elke minuut van bestaan is een kamp om ruimte. In minder wijsgeerigen zin dan de Koningsberger philosoof Kant dit bedoelde, blijkt hier duidelijk, dat ruimte eene der noodzakelijke voorwaarden van bestaan is.

„ Door dit alles wordt een tropisch landschap een chaos van allerlei planten door elkander. Een woud van een bepaalde boomsoort kennen de keerkringsgewesten niet. Slingerend, wringend, draaiend en buigend zoeken planten van de meest verschillende soorten elkander te verdringen, en de zwakke moet zelfs tot steun dienen voor de overwinnaars, die langs haar opklauteren om in de hoogte nog eenigen zonneschijn en licht te kunnen veroveren, 't Is een voortdurende strijd om licht bij de onbezielde schepping (in werkelijke), een onophoudelijke strijd tegen het licht bij de redelijke, bezielde schepping (in oneigenlijke beteekenis) in het donkere werelddeel.