34ste JAARCANC - No. 1223
22 FEBRUARI 1939
Weekblad van de Bond van Soc.-Dem. VrouwenPropaganda-clubs in Nederland onder redactie van C. Pothuis—Smit
Met vaste medewerking van Igna, H. Verwey—Jonker, H. T. Werkhoven—Dijkhuis, e.a.
Redactie-adres: Margriete van Clevelaan 4. Amsterdam-Zuid. ïeletoon Amstelveen 2193 - Administratie-adres: Hekelveld 15. Amsterdam. Telefoon 32600 - Postg.ro 21876 - Abonnementsprijs 50 cent per kwartaal - Losse nummers 4 cent per stuk.
De vleugels wijder uitslaan!
Uitbreidingsplan
EERSTE JAARGAN'C,
1 -NOVEMBER 1901.
Vanaf 1 November 1905 bestaat onze krant „De Proletarische Vrouw". Eerst als maandblad, toen 14-daags verschijnend, en nu reeds gedurende ruim vijftien jaar als weekblad.
Nu en dan werd de krant vergroot; ook verbeterd door meer verscheidenheid in medewerking en door opneming van tekeningen en foto's.
Wéér wordt een verbetering voorgesteld, maar nu een van zeer ingrijpende aard. Niet alleen zou daarbij ons blad groter van omvang worden maar ook papier en druk zouden aanzienlijk worden verbeterd. Foto's en tekeningen zouden beter tot hun recht komen, terwijl de meerdere ruimte verschillende rubrieken ten goede zou komen. Reeds worden o.a. voorbereidingen getroffen om — als dit voorstel wordt aangenomen — de rubrieken voor huishouding en kleding uit te breiden en aantrekkelijker te maken. Wij hebben deze rubrieken altijd zeer belangrijk geacht. Voor de huisvrouw is de eerste rubriek elke dag interessant, omdat zij de meest practische werkwijze met het beste resultaat voorstaat. Terwijl ook de kleding, die naar de eis der persoonlijkheid moet geschieden, voor ons allen van werkelijke waarde is; ook daarbij moet onze kledingrubriek kunnen leiden.
De geest van onze krant zou ook in dit nieuwe formaat en uiterlijk gelijk moeten blijven. Ook onze uitgeefster (directie Arbeiderspers) was van deze mening; toch zou uitbreiding der artikelen mogelijk zijn en misschien nog méér foto's en tekeningen kunnen worden opgenomen, waardoor er veel te lezen en ook meer te kijken valt. Illustraties immers werken niet alleen suggestief, maar zij verduidelijken menigmaal het ringen in te trekken?
Toen dit alles in langdurige gesprekken was overwogen, kwam nog een voorstel, n.1. of bij deze zo belangrijke uitbreiding en verbetering nu niet het ogenblik gekomen was om de naam te veranderen.
Heefi de redactie nu de plicht — zij is niet onschuldig aan dit voorstel — om vorige beweringen omtrent naamsveranderingen in te trekken?
Wij geloven van niet. Onze redenering is n.1. als volgt: in 1905 stonden wij voor een nieuwe taak, wij wilden de vrouwen uit de arbeidersklasse bereiken van wie geen blad zich in werkelijkheid iets aantrok en wij wilden hen trekken in de rijen der socialistische strijders. Ons soc.-dem. dagblad
OE PROLETARISCHE VROUW.
BLAD VOOR ARBEIDSTERS EN ARBEIDERSVROUWEN. VitgegeetH door de SociaaldcmokratMc Vromcen-Propagaiida-Club te Amsterdam,
Dn BlAJ'. .KitSCliiJNT l»KN fSTKSI VAN 81 XE MAAND
REDACTIE:
C. P-'THVW—SMIT l.tjAANSGRACI«T J05a» ADMINISTRATIE:
C.' Kramers Ovk*tik>w 140. AMSfEftDAM.
ABONNEMtNTSrRy.SJER/AAft /Ó 19 AMJONDERI.IJKK NUMMERS ♦ O.Ot
ONS BLAD.
Aan de arbeidsters en arbeidersvrouwen van Nederland. Ons blad wordt het uwe. Het zal u i eiken keer, als ge 't in handen krijgt, 'spreken van uw eigen IcVen. van uw werk, van wat ge wilt en hoopt. De mannen hebben ook kranten, die ge mogelijk wel eens inkijkt, maar dit is ira» eigen krant.
De Proletarische Vrom;', dat is de naam die wij voor ons blad kozen; dat wil zeggen: voor de vroMurn cm meisjes uit de arbci-, dunte klasse wordt het uitgegeven Voor de vrouwen der arbeiders, die thuis eiken dag haar gezin hebben te verzorgen, haar huishouding, haar kinderen, die van morgeit» tol SAvoud» tu'ïaci.eu de muren ploeteren in een kleine ruimte met weinig geld, met weinig uitspanning, met veel en zware zorgen dikwijls. Voor die vrouwen, al waren ze in Amsterdam of in Friesland of iu Limburg of waar dan ook in Nederland, voor haar is dit blad.
Maar ook voor de arbeidsters, voor de meisjes ' en vrouwen in de weverijen van Twente en Brabant, voor de tallooic fabrieksarbeidsters in de groote' en kleine steden, die haar dikwijls ongezond en zenuwachtig werk verrichten gedurende 11 uur per dag voor een weekgeld van enkele guldens, voor de duizenden landarbeidsters. gehuwd en ongehuwd, vopr de dienstboden, voor de naaisters enz. enz.
Die allen, dat zijn de proletarische, de arbeidende vrouwen, dat moeten onze lezeressen worden.
Ja zeker, het is heel goed en nuttig om de krant te lezen, die de man in he J 1 gezin meebrengt, tenminste als we er nog meer in lezen dan het feuilleton en het ] „Gemengd Nieuws", maar, is 't niet, soms i gebeurt 't wel, dat de kolommen er wat ; geleerd uitzien, wat dicht ineengedrukt. • zóó, alsof er toch niets belangrijks instaat, ' en dan komen we er niet toe. Grijpt dan dit blaadje, ons blaadje, dat voor en door < vrouwen geschreven wordt. Vrouwen hebben elkaar soms wel wat te vertellen, * behalve nog over den prijs van het vet 1 en de aardappelen, al is dat natuurlijk ook wel van belang.
Ziet. 'ft/ — dat zijn behalve de d
redaktie een aantal vrouwen .door het heele land — wij hebben u heel wat te zeggen, over allerlei di.iyen. En zoo zullen er zeker in Nederland rag veel meer zijn onder de arbeidende vrouwen, die wat aan de anderen hebtxn mee te deelen uit haar gesin, uit haar fabriek enz. Haar wekken wij ten sterkste op. oiu neer te schrijven wat ze _ meeetn- en het ons te zenden. Om het -doel, .wat we ons voorstellen, te bereiken, hebben we aller medewerking noodig.
De fonge Vrijheid.
Met een toorts in de handen gaat zij voor [on» uit.
VVair gaat zij/na^j lot Wii weten het niet
Ziet gij daar die verten, blauw, vol alver En goud, vol goud van het zonnelicht? Daar zijn de fijne lijnen van steden,
Daar zijn de bloeiende lachende dorpen. Daar zijn de blanke, lichtende zeeen, Daar Li het blijde, gelukkige land,
Waar zij ons zachtkcus henenleidt,
O Vrijheid, vrijheid als gij daarginds zijt Omstreeld van het warme licht van uw (toorts —
Velen zijn u vurig strijdend gevolgd — O Vrijheid, als gij met fonkelende oogen Lachend de bloemen rend u strooit, , Vergeet, vergeet dan ons vrouwen niet!! Wij hebben dubbel geleden.
Zifl-ORA. |
Ons doel.
In Nederland, at is 't maar een klein land, vonei\ natuurlijk een reusachtig aantal .rouwen. Met dit aantal bedoelen we tlleen. maar de proletarische, maar toch s dat pen ontzaglijk groote massa.
Woont ge in ecu stad, dan moet ge maar I ;ens denken aan al die gezinnen naast, roven, beneden u; in de geheele straat, n a]_ die dwarsstraten, altijd maar weer indére arbeidershuishoudens, waar vrouweh n meisjes zijn. En in een dorp is het liet anders eigenlijk, al wonen ze daar liet zoo dicht bij elkaar.
Nu meenen wij dat bijna al deze vrouwen n meisjes voortdurend slapen.
Dat lijkt een beetje dwaas, want we 'eten juist, dat ze meest heel hard weren, en dat er voor rust nu niet precies oo bijzonder veel. tijd overschiet. Wij bedoelen er ook iets auders mee. Stel u voor, dat In een kamer heel I ruk wordt gepraat door eenige menschen ;
en in diezelfde kamer rit een vrouw kousen te stoppen. Er zijn groote gaten iu d* kousen; zij geeft er «I haar aandacht aan en, hoewel ze helder wakker is, hoort ze van het gesprek niets.
Zulk slapen meenen wij nu.
De arbeidende vrouwen werken en pion* teren^ ze tobben en sloven, maar ze hoorett zelden Iets van wat het leven om'haaf heen te vertellen heeft, ze letten er niet op.
Vroeg verlieten ze de school, suel vee. gaten zij, wat daar geleerd werd in haaf betrekking, op haar w erkplaats. Ze haddea slechts te denken hoe mee het brood t« verdienen, hoe te steunen iu het gezin.
Als ze later trouwden, werden die toe» gen dikwijls nog veel knellender.
Het lijkt zóó, alsof er voor haai mets anders bestaat als hard werken, /.ij zie^ niets van het heerlijke der natuur, r.lj «eten niets van wat er mooi* werd geschre» I ven ol gemaakt. Waarom ook 'Li Iicïa I ben immers slechts te zorgen, dat het ! gezin wordt verzorgd met het minst mog» lijke geld of dat ze zelf niet van honger omkomen.
Ja, ze weten wel, dat er duizenden vrouwen zijn, vrouwen evenals zij die wel wat anders kennen dan zulk een werkleven ; maar waarom dat zoo is. daar dachten ze nooit over na.
Wel kennen ze de ellende der werkc» loosheid, wanneer de man of zijzelf met den besten wil toch niets met hun werkkracht kunnen uitvoeren, omdat niemand ze gebruiken wil.
Wel zien ze 't, als kinderen vroeg, veel te vroeg hard moeten gaan werken op den leeftijd, dat zooveel andere kiaderen nog jaren zullen spelen en schoolgaan.
Zeker, aan den lijve hebben zedat allemaal eu nog veel meer gevoeld, maar het waarom hebben ze nooit uitgesproken. Zn hebben 't aangenomen, alsof 't vanzelf sprak, dat tij en niet anderen dat moes» ten lijden.
Naar wat er om heu heen daarover gesproken en geschreven werd, daarnaar luisterden ze niet.
't Was of ze sliepen 1
Rn uit dien slaap willen wij haar wekken en haar met open oog de diugeu om haar heen laten rien.
Koffiepraatjes
tuuctua rroow Solp <□ vrouw Snïp.
Vr Snap: Hé, vrouw Snip, beu jij x>k hier
Vr. Snip: Dat zie je. Ja, meusch, die \msterdamsche vrouwtjes weten de vrouwen lit alle oorden van ons land, maar netjf-s )ij elkaar te trommelen.
Vr. Snap: Ik geloof dat ze heel