ZEVENDE LES.
35. Over samengestelde woorden.
In esperanto kan men zelf woorden maken door eenvoudige samenstelling. Enkele van die woorden hebt u reeds aangetroffen in de lessen, n.1.: esperantoklubo, mondlingvo, esperantokongreso, esperantoleciono. Bij de samenstelling laat men van het eerste woord meestal de uitgangs-o weg, maar indien het voor de uitspraak wenselijk is, laat men deze o er in (dormcambro, dompordo, florpoto, patrolando, noktobirdo, akvofalo). In de lessen plaatste ik een streepje tussen de beide delen, echter alleen om het lezen te vergemakkelijken. De samenstellende delen kunnen ook andere dan zelfstandige naamwoorden zijn, b.v.:
en = in iri = gaan
eniri = binnengaan for = weg iri = gaan
foriri = weggaan antaü = voor pordo = deur
antaüpordo = .voordeur kontraü - tegen labori = werken
kontraülabori = tegenwerken Zo ook: postmorgaü = overmorgen, antaühieraü = eergister.
36. Lastige werkwoorden.
goji = zich verheugen mi gojas = ik verheug mij li gojas = hij verheugt zich ni gojas = wij verheugen ons ili gojas = zij verheugen zich miri = zich verbazen,
zich verwonderen mi miras = ik verbaas mij §i miras = zij verbaast zich vi miras = gij verbaast u erari =■ zich vergissen enui = zich vervelen honti = zich schamen
en nog enkele andere.'
37. Woordafleiding.
Het achtervoegsel -in vormt namen van vrouwelijke personen en dieren, b.v.:
patro = vader patrino = moeder
frato = broer fratino = zuster
knabo = jongen knabino = meisje filo = zoon filino = dochter edzo = echtgenoot edzino = echtgenote
koko = hoen kokino = kip
bovo = rund bovino ■ koe
Verder: avino = grootmoeder; nepino =
kleindochter; regino = koningin; vidvino =
weduwe; amikino = vriendin; fiancino = bruid, verloofde.
38. Woordafleiding.
Het voorvoegsel ge- verenigt het mannelijk en vrouwelijk in één woord (alleen voor persoonsnamen gebruikt).
patro = vader gepatroj = ouders
avo = grootvader geavoj = grootouders edzo = echtgenoot geedzoj = echtpaar In het Nederlands zijn weinig van dergelijke woorden, maar in esperanto kan men er zelf meerdere vormen, b.v.:
gefratoj = broer(s) en zuster(s)
gefiloj = zoon(s) en dochter (s)
39 MIA RAKONTO.
En Germanio logas mia sola fratino. Si estas esperantistino. Ankaü sia edzo estas esperantisto. Ilia hejmlingvo estas do esperanto. Kaj tio estas amuza. kiel ilia dujara filineto jam parolas en tiu lingvo. La vortoj estas foje tro malfacilaj aü tro longa.i por si. Sed tio okazas ankaft en aliaj lingvoj, cu ne?
En tiu ci somero mi estos ce ili dum kelkaj semajnoj. Mi jam gojas aüdi, kiel mia malgranda nevino parolas en nia lingvo. Mia fratino skribis: Vi miros, kiel rapide la esperantovortoj fluas el sia buseto, vortoj, kiu.i estas tre malfacilaj por viaj lernantoj.
Jes... sed mia fratino forgesas, ke la gepatroj de miaj lernantoj ne estas esperantistoj!!
40. Vertaling.
MIJN VERHAAL.
In Duitsland woont mijn enige zuster. Zij is esperantiste. Ook haar man is esperantist. Hun huistaal is dus esperanto. En dat is vermakelijk, hoe hun tweejarig dochtertje reeds spreekt in die taal. De woorden zijn soms te lastig of te lang voor haar. Maar dat gebeurt ook in andere talen, niet waar? (
In deze zomer zal ik bij hen zijn gedurende enkele weken. Ik verheug mij reeds (te) horen, hoe mijn kleine nicht spreekt in onze taal. Mijn zuster schreef: Je zult je verbazen, hoe vlug de esperantowoorden stromen uit haar mondje, woorden, welke zeer moeilijk zijn voor jou leerlingen!
Ja... maar mijn zuster vergeet, dat de ouders van mijn leerlingen geen esperantisten zijn!!
M. v. E.
CLUBBERICHTEN
AMSTERDAM (gr. 2). In onze j.1. gehouden huish. verg. werd mevr. de Bruyn, v. Hogendorpstraat 195 3e ét., tot secretaresse verkozen, mevr. Wendt en mevr. v. Zon als leden van het bestuur. * J. H. K.—S.
AMSTERDAM (gr. 8) heeft op 3 April haar jaarlijkse propagandaverg. gehouden, welke plaats vindt na afloop van 't winterwerk (leesclubs onder leiding van de partijgenoten mw. Polak—de Meijer en G. de Jong en de zanggroep onder leiding van pg. J. v. Krefeld. Opkomst prachtig. Verkocht 102 programma's. Onze spr. G. de Jong behandelde de „Sluipende Internationale", toegelicht met lichtbeelden. De samenzang met medewerking van 't zanggroepje onder leiding van pg. J. v. Krefeld bracht de band der kameraadschap dichterbij. Bij afwezigheid door ziekte van de voorz., pge Hoogewoonink, dankte de 2de voorz., pge Kreugel, allen die hadden medegewerkt aan deze zeer leerzame, goed geslaagde verg. en sprak zij de verwachting uit, dat allen zouden medewerken, de verkiezingen te doen slagen.
G. S.—M.
BAKKUM. Jaarverg. op 1 April. De voorz. sprak over het werk van de club in de afgelopen 10 jaar. Verslagen van secr. en penningm. werden goedgekeurd. Een der vrouwen, die van de oprichting af reeds lid van de club was, sprak namens allen een hartelijk en waarderend woord tot de voorzitster, die in onze club tevens leesclubleidster is geweest. Deze woorden werden bekrachtigd door het aanbieden van bioemen en een boek getiteld: „Madame Curie". Hierna werden enige schetsen voorgelezen. Een Mei-commissie werd gekozen. Zorgt allen aanwezig te zijn op 1 Mei om te helpen bij het kinder-Meifeest. a. V.
BUSSUM. Op de clubavond van 17 April sprak voor ons zuster Gaag over „Verpleging in het gezin". Heel duidelijk behandelde zij het inrichten van een ziekenkamer, verbandkastje, het verbinden e.a. Het was een goede avond, waar we allen wel eens profijt van kunnen hebben. Jammer, dat er niet meer leden waren. Een volgende keer beter Bussumers! s. C.
DONGJUM. 19 April hielden we onze laatste bijeenkomst. Aanwezig 16 leden. Als afgev. naar de Blauwe Meeting gaat pge. A. Sijtsma—Keizer. Een mededeling werd gedaan over het Meifeest. Vervolgens gaf pge. L. Bleeksma—Pons een verslag van de jaarverg. in Utrecht. Daarna uit „Mededelingen" behandeling van „De aanstaande verkiezingen en de volksgezondheid". We hebben bonboekjes ten bate van het Tiele-Wibautfonds verkocht. T. T.-^-W.
DEN HAAG. Na de uitstekende verkiezingsuitslag kunnen we met opgewektheid ons Meifeest vieren. Wat de Club betreft, wordt onze medewerking weer gevraagd bij het kinderfeest, dat in 3 zalen wordt gehouden, zodat er heel wat vrouwen nodig zijn, om hier toezicht te houden en de versnaperingen uit te delen. Evenals vorige jaren komen we voor 1 Mei nog eens bij elkaar, om de zaken te bespreken. Op Donderdag 27 April wordt deze bijeenkomst ge¬
houden. Behalve de voorbereiding voor 1 Mei wordt op deze verg. het verslag uitgebracht van de Jaarverg. van de Bond. Een belangrijke verg. waar we een groot aantal leden om 8 uur in het Volksgebouw verwachten. W. R.—V.
HAARLEM. 12 April h.h. verg. Door Lien Tros werd verslag uitgebracht van de jaarverg. te Utrecht. De colportage met het verkiezingsgeschriftje werd geregeld. De voorz. wekte de aanwezigen op, om zoveel mogelijk aan de propaganda-fietstochten deel te nemen. Bij de nationale demonstratie op 10 April te Den Haag waren onze club en Planvlag vertegenwoordigd. Voor het zomerwerk op „De Born" werden voor verschillende bijeenkomsten opgaven gedaan. Voor het kinder-Meifeest zijn de steunlijsten uitgezet. Leden, die kaarten in voorverkoop willen hebben, kunnen ze bij de bestuursleden in ontvangst nemen. Meld u voor de hulp bij dit feest bij het bestuur aan. Tot slot las de voorz. een schetsje voor.
K. v. d. S.—De J.
HEILOO. Huish. verg. ten huize van mevr. Pullen—Stokker. Aanwezig 12 leden, waaronder twee nieuwe. Een van hen was het oud-lid mevr. Geerling, die na enige jaren in Schoorl gewoond te hebben, nu weer in Heiloo woonachtig is. Besloten werd 25 Meikranten te bestellen en 200 brochures. Daarna werd door de voorz. verslag uitgebracht van de jaarverg. in Utrecht. Het was, ondanks de korte agenda, een belangrijke vergadering. Er, nu met nieuwe moed aan het werk voor de komende Gem. raads-verkiezing. s. S.—K.
KOOG-ZAANDIJK. 17 April h.h. verg. Aanwezig 18 vrouwen. Voor Alg. Bijeenkomst op» De Born 15 deelneemsters. Over één-daags uitstapje volg. verg. beslissing. 1 Mei met kinderen van partijg. naar Bakkum: 9 uur vertrekken we van Bosjesstr. en hoek Stationsstr. Thuis ongeveer half zes. Mw. Voort bracht verslag uit over Kadercursus Alkmaar, terwijl enige nabeschouwingen werden gehouden over de Jaarverg. te Utrecht. Brieven voorgelezen van de Int. Saamhorigheidsweek en deze besproken. Volgende verg. op 9 Mei a.s.
N. P — K.
LEMMER. In de op 14 April gehouden h.h. verg., welke goed bezocht was, werden de ingekomen stukken doorgenomen. Aan een driedaags bezoek aan de Bom besloten zeven partijgenoten deel te nemen. Van de jaarverg. te Utrecht werd verslag uitgebracht. Als commissieleden voor het 1 Mei-kinderfeest gaven zich alsnog op C. de Jong—Seldenthuis en A. Bakker—Jongsma. a. de B. V.
MARSSUM. 17 April h.h. verg. De afgev. bracht een mooi verslag uit van de jaarverg. te Utrecht. Honderd geschriftjes van mw. De Vries—Bruins zijn verkocht. Er werd nog een stukje voorgelezen, waarna de laatste verg. van dit seizoen gesloten werd. W. de W.—T.
WIERINGERMEER had 18 April een bijeenkomst. De afgevaardigde bracht verslag uit van de jaarvergadering. Alle brochures zijn verkocht. Er werden nog enkele dingen geregeld voor 't tableau, dat op 't Meifeest zal worden vertoond door de vrouwen. Verder werd er duchtig gezongen. g. J.—N.
COÖPERATIES
COÖPERATIE
„VOORUITGANG" U.A.
HAARLEM Kantoor Mr. Cornelisstraat 7 Broodbakkerij — Koekbakkerij Kruidenierswaren, Brandstoffen
U.M.I.-MELK VEILIG
Vleutenseweg 43, tel. 11675 Hofleverancier - Utrecht