Sla, komkommer, bloemkool

Ons land is vaak genoemd — de bloemen en groententuin van Europa.

De veredelde producten — van tuinbouw en bloemisterij — hadden zich een plaats verworven op de wereldmarkt — die onaantastbaar scheen.

De roem van onze veredelingsproducten was het resultaat van jarenlange arbeid en vakbekwaamheid.

Tijdens de grote wereldoorlog werden overal in de oorlogvoerende landen deze bedrijfstakken verwaarloosd ten behoeve van leger en oorlogsindustrie. Ons land stelde zich in op de voorziening in de behoeften, als gevolg van deze verwaarlozing, in de oorlogvoerende landen ontstaan.

Bloemen- en groentenkassen verrezen als paddenstoelen uit de grond in het Westland en in Aalsmeer. De koude grondcultuur in de tuinbouw werd geïntensiveerd, onze vakmensen stelden zich in op wat men noemt: de golflengte van de nieuwe tijd. Maar toen de oorlog ten einde was, de soldaten en de industriearbeiders weer afvloeiden naar het land, bleek al spoedig, dat het bedrijfsleven daarop niet was ingesteld, maar op behoeften, die voor een groot deel ophielden te bestaan, toen de mensenslachting teneinde was.

Nog enige jaren bouwden bleke vrouwen in het zwart en vaderloze kinderen uit het buitenland aan de bloei van Aalsmeer en Heemste, door bloemen te dragen naar graven en gedenkstenen van gevallen oorlogsslachtoffers, maar spoedig was ook dat ten einde en kwamen er zelfs verboden in tai van Europese steden om bij rouwplechtigheden geld uit te geven voor geïmporteerde (ingevoerde) bloemen.

Door het streven naar zelfvoorziening in onze vroegere afzetlanden en enorme verschuivingen in de cultuurvormen, was onze tuinbouw in zijn tegenwoordige omvang niet meer te handhaven.

Wat er volgde was geen internationaal overleg, om de Europese cultuurplannen op elkander af te stemmen, integendeel, een moordende concurrentie, waar ook Nederland aan mee ging doen, door tomaten voor een cent per kg., kool voor 60 cent per 100 kg. en komkommers voor 1 cent per stuk over de grenzen te sturen.

Op 20.000 k.m. van de 28 landen in het verscheurde Europa brak een ongekende economische oorlog uit met als gevolg, dat ook aan de Nederlandse tuinbouw en bloemisterij zich voltrekt de harde en bittere wet van een wereld zonder Plan.

door W. van Dok

Nog steeds is het een feest voor de ogen om rond te dwalen in het Aalsmeerse bloemenparadijs, of in de Kennemerlandse aarbeientuin, waar de lokkende rode vruchten, half verscholen liggen onder het beschermend groen, of in een Westlandse slatuin waar de malse kroppen, van deze heerlijke groenten, bij millioenen te velde staan, rijp en in lobbige gelatenheid wachtend op de oogst.

Dit tijdstip van de oogst is in deze verdwaasde tijd, in tal van gevallen het tijdstip van vernietiging. Het proces van zaaien op het plantenbed, verspenen der plantjes, uitzetten op de akker, schoffelen, wieden, verzorgen, oogsten, de gang naar de veiling, het doordraaien van de electrische klok, zonder dat een koper op de knop drukt, de weg terug eindigt op De Mestfaalt.

Nu lezen wij in de krant dat een klein insekt, „de Colorado-kever", oorzaak is van de vernietiging der malse sla, omdat van uit sommige gebieden de uitvoer van dit product is verboden.

Zeker, deze maatregel heeft voor de toch al zo getroffen tuinbouw ernstige gevolgen, maar het is niets meer of minder dan camouflage van de ware toestand om het voor te stellen alsof de Colorado-kever de oorzaak zou zijn van de rampzaleige toestand waaraan duizenden nijvere tuinders ten prooi zijn.

Het optreden der Colorado-kever komt nu en dan voor. Het beestje is in werkelijkheid klein, maar dit ongeluk is nietig in verhouding tot de vele problemen, waarmede de tuinbouw te kampen heeft.

De vernietiging van sla heeft niet zijn intrede gedaan met de ontdekking van de Colorado-kever. De lange droeve lijst van vernietigende tuinbouwproducten in de laatste jaren is ontstellend!

Van het product sla werden vernietigd in het derde kwartaal van 1936 Negentien mïllioen zevenhonderdvierenzeventigduizend kroppen! naast 694.000 stuk

bloemkool en 1.948.000 stuks komkommers.

In het zelfde kwartaal 1937 was het ruim vier millioen stuks sla naast 20.000.000 stuks komkommers, 10.000.000 stuks andijvie, 11.000.000 kg. tomaten en enige millioenen kilogrammen doppers en peultjes!

In het tweede kwartaal 1938 was het: 21.000.000 millioen kroppen sla naast 2.258.000 bloemkool en in het volgende kwartaal van datzelfde jaar 10.000.000 kroppen sla, 17.000.000 komkommers en 9.000.000 kroppen andijvie.

En in dit jaar is het niet beter.

Honderden millioenen kilogrammen tuinbouwproducten in zestig verschillende soorten vinden jaarlijks hun plaats op de mestvaalten, omdat de minimumprijs niet kan worden opgebracht.

Tienduizenden vrouwen in de lande moeten den groentenhandelaar voorbij gturen, omdat ze deze minimumprijs, plus de distributiekosten niet kunnen betalen. Slechts verhoogde koopkracht van de massa kan het landvolk redden. Slechts ordening van productie, distributie en verbruik kan mogelijk maken dat schatten van vitaminerijk volksvoedsel terecht komen in de arbeidersgezinnen, inplaats van op de mestvaalt.

Ons teeltplan is verouderd en niet aangepast aan de veranderde wereldverhoudingen. Ons distributie-apparaat is, ook in deze periode van maatschappelijke ontwrichting vrijwel onbeperkt in handen van het particulierisme gebleven. De ruilhandelspolitiek van de Nederlandse regering draagt het kenmerk van verstarring. In het gezicht van het ellendebeeld dat de maatschappij ons biedt, met op de achtergrond een leger van 350.000 werklozen, worden de sociaal-economische inzichten van de sociaal-democratie genegeerd, bespot, belachelijk gemaakt.

Er wordt veel in de krant geschreven over de vernietiging van malse sla en over een klein insekt, dat in zijn optreden onze export in gevaar brengt. Ongetwijfeld zijn de door Engeland en Duitsland getroffen maatregelen ernstig voor onze sla- en bloemkoolcultuur. Maar in vergelijk bij het monster van kapitalistische behoudzucht, wat in zijn zelfzucht, de sociaal-economische inzichten van de S.D.A.P. op een afstand houdt, is de Colorado-kever een... lievenheerbeestje;

SACMiCWUtHfAWMA -

Veel, heel veel sla werd er gekweekt!