vertoonen zij zich als niet veel meer dan eene korte aarzeling in het verloop van de

rechte lijn, die hare richting behoudt. , _ ,

Wie als spreker in een willekeurig milieu de reacties heeft kunnen waarnemen, die een betoog ten gunste van de sancties bij de hoorders uitlokt blijkens de nadere, twijfelmoedige en vertrouwende vragen uit het gehoor, of wie als luisteraar in een openbare vergadering de opmerkingen en elementaire beschouwingen heeft kunnen opvangen, die zijne anonieme omgeving, bestaande uit vogels van diverse pluimage, over het groote geval ten beste geeft, mag dankbaar constateeren, dat ons volk in het algemeen een intuïtief juist oordeel heeft over de zedelijke waarde en het groote belang van deze eerste historische samenwerking tusschen de volkeren tot verwezenlijking van een internationaal ideaal van de eerste orde. Gelukkig vertegenwoordigt het poover-benepen inzicht van zekere kortzichtige kringen in ons vaderland, die in de geheele actie niets dan een anti-fascistisch relletje zien, slechts een minderheidsoordeel, waarbij het niet de moeite waard is, stil te staan.

Is dan het verloop van zaken geheel rechtvaardig en geheel bevredigend.

Geheel bevredigend uit algemeen gezichtspunt, allerminst. Persoonlijk heb ik er geen oogenbük aan getwijfeld, dat crisissen van het type, dat wij juist achter den rug hebben, den normalen gang van zaken ernstig zouden bedreigen. Dat de eerste ernstige crisis zich zou openbaren in den bedenkelijken vorm van de Parijsche samenzwering tusschen de ministers Hoare en Laval, is mij echter nog tegengevallen, ik had de trouw van den Britschen staatsman aan zijne beginselen hooger aangeslagen. Des te gelukkiger, dat hij voor zijn misstap op zoo overtuigende wijze door de openbare meening van zijn eigen volk tot boete is gedwongen. Gelukkig, o d de groote beginselen, die tegenover Italië op het spel staan, beter verdienen dan op deze wijze verraden te worden. Maar het is, naar ik vrees, skchtseeneerste crisis geweest: steeds blijven er nieuwe dreigen, want nog altijd steunt de Fransche premier op een „meerderheid", en zal de gezamenlijke actie van Geneve ook mogelijke

niIs^verderehet verloop van zaken jegens Italië geheel rechtvaardig? Ja, ongetwijfeld ja Italië doet het voorkomen, alsof het gezamenlijk verzet der staten tegen zijn optreden de grootst denkbare internationale onrechtvaardigheid zou zijn, die ooit iegens een volk gepleegd is. Merkwaardig zelfbedrog en merkwaardige vervalsching van de feiten! Een geval als dit bewijst wel overtuigend, hoe weinig objectief een volk over zijn eigen onrecht weet te oordeelen. Alle argumenten, door het officieele en officieuze Italië ter verdediging van zijn handelwijze aangevoerd, zoowel de zuiver volkenrechtelijke als die van internationale moraal, blijken, wanneer ze op den keper worden beschouwd, waardelooze drogredenen. Italië heeft, zonder eenig redelijk excuus eene drievoudige verbintenis om met tot oorlog te zullen overgaan, ge schonden en de gronden voor deze rechtsbreuk schrompelen onder het meedoogenlooze critische licht der feiten tot niets ineen Het eerste geval van toe^assing van sancties is er tevens een, waarin over het feit van een aanval en de identiteit van den aanvaller niet de geringste twijfel kan bestaan, — het netelige: punt, dat v zooveel andere mogelijke gevallen van internationale gewapende botsingen dein werkingstelling van het sanctie-apparaat dreigde en altijd weer opnieuw dreigt te verlammen. Maar onder die omstandigheden was er ook maar een wef>^en men de grondbeginselen van den Volkenbond met voor altijd wilde yerloo^henen en verraden, nl.: Italië door de gezamenlijke macht van allen tot rede te brenge .

Dat en dat alleen eischt niet alleen de internationale gerechtigheid voor ^concrete historische geval, maar ook de dringendste nood der internationale gemeen

schap

TFHUIS voor Werk. Vrouwen en Stud. Meisjes

•• A ujii rïoi +r»+mïHHaorm f0.75. Pr.rcf.

0lymp.pl. Trams 2-16-24