geheele geschriftje, te bestellen aan het Centraal Secretariaat V.C.J.C. Nieuwe Gracht 27, Utrecht, willen overnemen, maar wij volstaan hier met de inleiding, die, in korte sterke zinnen, met die beheersching van onze schoone moedertaal, waarin andere jongeren helaas zoo dikwijls te kort schieten, ons de grondstellingen van de schrijfster weergeeft:

De jonge meisjes van thans, die spottend en geringschattend kunnen doen over de vrouwenbeweging, die zich verbeelden, dat deze beweging en de vrouwen, die haar vormden, niets begrepen van het verlangen naar liefde en moederdschap, laten die eens lezen en herlezen uit „De Nieuwe Geboort" van Henriëtte Roland Holst het wondermooie gedicht „Gebroken Kleuren I". Dan kan het niet anders of ook in hen breekt het besef door, dat de pioniersters warm voelende, vaak gekwelde, vrouwen waren en dat de huismoeders, wier staat zij geneigd zijn te idealiseeren, er naar smachtten een wijder blik in het leven te slaan.

Dat gedicht reikt veel dieper dan de tegenwoordig vaak verkondigde mening, dat vrouwengeluk niet van wetten afhankelijk is. Met deze en andere schijnbaar diepzinnige argumenten tracht men zich af te maken van de vrouwenbeweging en haar resultaten. De vrouwenbeweging heeft er naar gestreefd om U gelijke rechten te geven als de man, zij heeft het kiesrecht voor U verworven, ontelbare beroepen voor U opengesteld, doch zijt ge er iets gelukkiger door geworden, vraagt men dan. Gelijkberechtigheid, ontwikkeling, arbeidsmogelijkheid geven geen geluk, roept men uit. Verder gaat men. Wat kunnen U de wetten op het punt van het huwelijk schelen, wat raakt U het huwelijksvermogensrecht, een gelukkige vrouw heeft niet nodig te weten, wat de wet inhoudt. En gelukkig, vrouw, zijt ge alleen met den man, dien ge liefhebt en de kinderen, die ge hem schonk. Uw taak is hem sterk te maken voor het moeilijke leven daarbuiten, om hem, zijn huis en zijn kinderen te verzorgen. Hierin vindt ge Uw hoogste bestemming.

Dit alles is ijdel gepraat. Het feminisme heeft nooit gemeend dat een vrouw door wetswijziging gelukkig zou worden. Het heeft echter wel begrepen, dat heel wat ongeluk voorkomen zou worden, wanneer verouderde wetsbepalingen werden opgeruimd en nieuwere inzichten in wetten werden belichaamd. Het heeft het kiesrecht begeerd, niet omdat dit recht iedere vrouw afzonderlijk levensgeluk zou geven (dat geeft het den mannen evenmin), doch omdat de vrouwen mede verantwoordelijk wilden zijn voor het maatschappelijk gebeuren en zij bij haar strijd tegen allerlei maatschappelijke mis¬

standen ondervonden, dat zij zonder directe invloed op de wetgeving slechts gedeeltelijk zouden kunnen slagen en het verworvene niet zouden kunnen behouden, laat staan uitbreiden. In de vrouwenbeweging is gestreden om voor de vrouw behoorlijker levensomstandigheden te scheppen, om haar in het moeilijke leven weerbaarder en minder kwetsbaar te maken. De vrouwen der vrouwenbeweging wisten heel goed dat behoorlijker omstandigheden en groter mogelijkheid om zich in het leven zelfstandig te handhaven geen geluk geven, wanneer de vrouw niet in staat is zelf haar levensgeluk te bevechten. „Het geluk hangt als een druiventros" is geen woord uit de vrouwenbeweging. Daar wist men van heel wat groter moeite dan het plukken alleen. Miebetje, het Franse nichtje uit „De Opstandigen" van Jo van Ammers-Kühler heeft onder harde omstandigheden haar levensgeluk bevochten. Juist omdat zij het zo moeilijk had gehad, wierp zij zich in den strijd om voor haar, die na haar kwamen, de omstandigheden wat te verlichten. Dat zij haar het geluk in de schoot zou kunnen werpen, heeft zij nooit gemeend en hebben de achternichtjes, die van haar hulp profiteerden, ook wel anders ondervonden. Zij hebben alleen onder gewijzigde en in zeker opzicht gemakkelijker omstandigheden het geluk gevonden. Datzelfde geldt voor ons, die thans leven. Onder behoorlijker omstandigheden mogen wij trachten in het leven gelukkig te worden. Dat is de niet geringe winst van de vrouwenbeweging.

J. ZEELENBERG.

Minderwaardigheidsgevoel en

Schoonheidsoperaties 1)

door Arts Annie Mulder van de Graaf

„Een boekje over de moreele en sociale waarde van aesthetische operaties" noemt de schrijfster haar werkje, dat ons een verrassende kijk geeft op de ten onzent nog zoo onvoldoende bekende en onvoldoende gewaardeerde aesthetische chirurgie. Wanneer men allereerst de vele foto's die het werk verluchten en die alle vóór en na de operaties genomen zijn, bekijkt, dan staat men al versteld van de wonderbaarlijke verbeteringen van toestanden, die tot nog toe als een onvermijdelijk noodlot op vele menschenlevens drukten. Teekenend voor de dankbaarheid van behandelde patiënten is wel het feit dat de eerste foto's, waar het volledige gelaat op te zien is, gereproduceerd werden met volkomen instemming van de behandelden, gelukkig om langs

i) Uitgave A. W. Bruna & Zoon te Utrecht.