en het beinvloeden van de publieke opinie in de richting van de vrede, heeft hij zich gehaast, om zijn leedwezen te betuigen over het plan om het comité op te heffen en tevens de hoop uitgesproken, dat deze ramp nog zal kunnen worden afgewend.

Ik kan niet nalaten zijn schrijven, tot het comité gericht, hieronder te doen volgen, opdat ook onze leden, die weinig of niet op de hoogte zijn van het nut van deze instelling, kunnen zien, hoe hoogelijk zijn werkzaamheden door regeeringspersonen worden gewaardeerd :

„Ik vernam zoo juist, dat de arbeid van het comité van ontwapening waarschijnlijk zal worden beëindigd. Ik voel mij geroepen U te schrijven met welk een leedwezen ik de ontbinding van Uw comité en de beëindiging van haar werkzaamheden zou zien en de hoop uit te spreken, dat zulk een ramp zal worden afgewend.

„Ik kan geen woorden vinden krachtig genoeg om mijn waardeering uit te spreken voor al hetgeen Uw comité heeft verricht gedurende de afgeloopen 17 inspannende maanden sinds den aanvang van de ontwapeningsconferentie. Sinds Uw eerste schitterende demonstratie op de 6en Februari toen gij en anderen tegenover de conferentie de verlangens der geheele wereld vertolktet, is het steeds duidelijker geworden, dat de publieke opinie een groot aandeel zal hebben in het resultaat van onzen arbeid. Het is steeds meer vanzelfsprekend geworden, dat de verschillende regeeringen niet tot de belangrijke beslissingen welke er moeten worden genomen, overgaan, als zij er niet zeker van zijn, dat het volk, dat zij vertegenwoordigen, achter hen staat.

„Zoowel in het tot uiting brengen van de meening der groote massa als in het behulpzaam zijn bij het beïnvloeden van de publieke opinie t.a.v. de nieuwe gezichtspunten, die zich telkens voordeden, is de arbeid van Uw comité en de vereeniging, waarvoor het optreedt boven alle lof verheven. Niet al de vraagstukken, die met de ontwapening in verband staan, zijn eenvoudig en hier is voorlichting noodzakelijk geweest. Geen grooter lof kan aan U en Uwe medewerksters worden toegezwaaid dan de verzekering, dat zij een groot aandeel hebben

gehad in het doen verkrijgen van een juist inzicht in den arbeid van de conferentie en de onderwerpen waarmee het zich moest bezighouden. Als, zooals ik geloof, wij er in zullen slagen te komen tot een Eerste Ontwapeningsovereenkomst, zal men veel aan U en de vereeniging, die gij vertegenwoordigt, te danken hebben.

„Doch de eerste ontwapeningsovereenkomst zal geen eind maken aan de taak, die op ons rust. Integendeel, als de overeenkomst is geteekend, zullen wij pas aan den aanvang van ons werk staan. Dan zal men er nog zorg voor moeten dragen, dat de ratificatie der overeenkomst zonder onnoodig uitstel en zonder vernietigende beperkingen door de regeeringen en parlementen der geheele wereld plaats heeft. Over verscheidene van aan de conferentie voorgelegde vraagstukken zal de permanente ontwapeningscommissie eindbeslissing moeten nemen. Ik denk hierbij b.v. aan het afschaffen van den vliegdienst voor leger en marine, de volle toepassing van begrootingsbeperking, de maatregelen tegen de particuliere vervaardigers van en de handelaren in wapens.

„In het bijzonder met het oog op deze vraagstukken zal de toepassing en nakoming van de overeenkomst de onvermoeide werkzaamheid opeischen van de publieke opinie der geheele wereld.

„Ik hoop, dat gij en Uwe vrienden daarom zult erkennen, dat er nog jarenlang arbeid als die, weïke idoor U gedurende de conferentie werd verricht, noodig zal zijn.

„De vrouwen over de geheele wereld hebben nimmer een taak ter hand genomen van zoo groote beteekenis voor het wel en wee van het toekomstig geslacht. Ik hoop, dat zij dit niet zullen laten varen, voordat wij de eind-overwinning hebben behaald, die de eeuwigdurende vrede met zich zal brengen.

„Met mijn groeten aan Uw medewerksters en aan de leden van Uw vereeniging, die door U wordt vertegenwoordigd en met mijn innige hoop, dat er maatregelen zullen worden genomen, die Uw arbeid voor de toekomst verzekeren,

teeken ik mij, (w.g.) Arthur Henderson.

President.