PROPAGANDA EN STUDIEAVOND TE BANDOENG.

Vrijdagavond 29 November werd te Bandoeng' in de kleine zaal van de Theosofische Loge een propagandaavond gehouden, die tegelijk een studieavond was van een reeks, die gehouden zal worden door Mej. Mr. Jansen van Raay waarvan in het A. I. D. (Preangerbode) een zeer goed verslag gegeven werd, dat wij om de juistheid waarmee al het gesprokene van die avond is weergegeven, in z'n geheel hier laten volgen.

Inleidende vergadering.

De Vereeniging voor Vrouwenrechten, afdeeling Bandoeng, hield gisteravond in de Theosofische Loge een geanimeerde bijeenkomst, welke mede toegankelijk was voor belangstellenden.

De presidente, mevr. TimmermanRenssen, heette de aanwezigen welkom en drukte er haar vreugde over uit dat na een langen winterslaap nu weer met frisschen moed aan het werk is getrokken, en mej. Mr. Jansen van Raay zich bereid verklaarde om een reèks studie-avonden te leiden. Allereerst zou echter mevr. Kluit-Kelder, wd. presidente van het H. B. in Batavia, een globaal overzicht geven van het doel en streven der Vereeniging.

Het lidmaatschap der vereeniging kost heel weinig en het maandblad krijgt elk lid gratis, de financieele kwestie zal voor niemand dus een bezwaar zijn.

„Eendracht maakt macht", herinnerde spr., „macht" in de goede beteekenis van het woord. Een vereeniging, die veel leden telt kan veel tot stand brengen en als deze vereeniging veel leden telt, kan worden geholpen om wijziging en verbetering te doen aanbrengen in de vele verkeerde toestanden, waal-mede de werkende vrouw in Indië te kampen heeft, aldus inleidster, die daarop het woord gaf aan mevr. Kluit. Deze ving aan met er op te wijzen, dat de vereeniging voor vrouwenrechten dezelfde is als de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht, die verandering wil brengen in het stelsel: over ons, maar „zonder" ons. Een Europeesche vrouw, Aletta Jacobs, bracht hier het idee van vrouwenkiesrecht reeds in 1912, maar in 1914 pas werd de vereeniging positief opgericht.

De komst van de Europeesche vrouw heeft het leven hier te lande veel veranderd, de vrouw verricht veel sociaal werk, veel werk achter de schermen en met dat al oefende zij een grooten invloed uit op de samenleving en merkte zij dat het wel goed zou zijn medezeggenschap te hebben.

Zeer actieve afdeelingen telde de vereeniging, maar later is de naam omdat deze „te veel op den man af was" veranderd. De vereeniging beoogde toch ook naast het verkrijgen van het kiesrecht de behartiging van algemeene belangen. De vereeniging werkt voor de rechten van de vrouw en wil den vinger leggen op de wonde plek dat de vrouw w è 1 plichten heeft, maar geen rechten. Het gaat erom om het recht te verkrijgen van medestaatsburger zooals de man die heeft. In de practijk is het gelukkig wel zoo, dat de mannen beter zijn, dan de wetten toestaan om te zijn, want de huwelijswetgeving is voor ons hier wel het meest middeleeuwsch. Met de vrouwen wordt geen rekening gehouden, maar als zij gaan werken en geld verdienen, komen zij tot de ontdekking, dat zij voor de belasting héél goed meetellen. Spreekster besprak zeer kort nog de kies-ordonnantie en de eischen, die worden gesteld om het actief kiesrecht te kunnen uitoefenen (door den man), allerlei dingen, waaraan de vrouw zeer wel kan voldoen. Wij bemoeien ons niet met de politiek, maar de politiek bemoeit zich met ons en als wij niets doen, wordt met ons geen rekening gehouden, waarschuwde zij. Bovendien, wat steekt er voor kwaads in ? Politiek is immers gewone staatkunde van het land ? En waarom zouden de vrouwen niet hierin medezeggenschap hebben ? Wanneer een vrouw in haar huwelijk kinderen heeft en merkt dat zij niets te zeggen heeft over die kinderen, komt die ontdekking te laat en bij een scheiding is de vrouw altijd in de minderheid. Het is noodzakelijk dat wij vrouwen niet uit gemakzucht zeggen : ik heb het niet noodig, want ik ben gelukkig getrouwd.

Zoodra het mis loopt in de maatschappij krijgt de vrouw hiervan de schuld, want ook de schuld van werkloosheid wordt aan de vrouw toegeschreven. Men late de vrouw mensch zijn, staatsburgeres, zeide spreekster,