_ Van Vorst zegt, dat blijkt genoeg uit de enorme winsten, welke de kooplui maken. Van Qilze is dankbaar voor de inlichtingen die thans zijn verstrekt. Hij heeft gehoord dat de schuld niet komt op de afdeelingen, maar alleen op de kas van den Boerenbond, maar hij waarschuwt voor verkeerde berekeningen. Bij ons is een fabriek, die een ton had gekost, voor de vierde part verkocht. Zoo kan het met de slagerij gaan.

V. V. d. Heuvel. De grond behoudt altijd zijn waarde en voor gebouw is slechts f 5000 noodig. Brenders van Berkel. Overal hebben wij gunstige rapporten gekregen, vooral in Didam, waar de oprichting sterk werd aangeraden en groote voordeelen werden voorgespiegeld. Men moet ook niet denken dat zoo maar aanstonds f 25,000 zal worden besteed. Het wordt alleen gevraagd, omdat niet telkens een alg. vergadering kan worden opgoroepen. V. d. Tillaart. De Commissie kent niets dan gunstige getuigenissen. De Voorzitter van den Mei. Bond zou heel andere kunnen leveren. Hij verzoekt hem dit te doen.

De Secretaris tevens voorzitter van dien bond, verhaalt nu hoe de zaak door Bierman en Co. ten sterkste wordt opgenomen. Zijne bezwaren zijn 10. de varkens en kalveren moeten bij levering volgens kwaliteit genoteerd en aan de eigenaars worden uitbetaald, hetgeen niet zoo gemakkeljjk gaan zal. 20. verschil in opbrengst tusschon de kooplui en den bond zou per stuk 0,60 a 1,10 zijn, waarvoor alle moeite moet gedaan en alle ricico moet geleden worden. 30. de deelnemers zullen tot geregelde leverantie moeten verplicht worden, hetgeen op groote bezwaren zal stuiten.

40. wie zal bij ongelukken de schade vergoeden ? 50. jaarlijks moet rente betaald en kapitaal geamortiseerd worden. Men zal niet kunnen concurreeren.

60. een allerbekwaamst en oneenkoopbaap meesterknecht is noodig. Aan hem moet men alles toevertrouwen. Wij hebben in den Meierijschen Boerenbond moeite genoeg gehad, om de boeren bijeen te houden, ofschoon wij geen kapitaal hadden af te lossen noch rente te betalen. Men moet echier niet zeggen, dat wij zijn teruggegaan. Zeker worden thans minder kalver geleverd, maar de oorzaak daarvan is, dat overal boterijen zijn opgericht. Men moet weten dat de exportslagefij te Winterswijk f 12,000 verloren heeft. De oorzaak daarvan was een slechte directeur. Dat kan ook ons overkomen ; want aan een directeur moet alles worden toevertrouwd.

Berkvens. Op de tegenwerpingen van Bierman behoef ik maar aan te merken, dat hij zelf handelaar is en dus allicht oordeelt in zijn eigen voordeel, llij erkent dat er omtrent een gulden per kalf winst is. Welnu die winst is voortaan voor ons en daarbij komt nog de voordeeliger exploitatie. Wat verplichting betreft, wij zyn niet van plan aan de boeren een andere verplichting op te leggen, dan dat zij een paar kwartjes betalen, wanneer zij aan de kooplui verknopen Er zal zeker concurrentie zijn, maar juist daanloor krijgen de boeren meer centen, ook al doen zij niet mee met ons.

Wij zijn te Brugge, te Zierikzee en in den Haag geweest en hebben overal de beste gegevens ontvangen. De Engelschen weren alle vleesch, als het niet gegarandeerd wordt door een rykskeur. Die rijkskeur I zal in Nederland zeer spoedig worden ingevoerd en zij is ons toegezegd, als wij maar zorgen dat alles flink wordt ingericht. Wij kunnen beginnen met een klein gebouw, maar zoo dat alles volgens den eisch der Regeering kan worden uitgebreid. Van den Tillaart. Wie zal de boeren controleeren ? wie de kwartjes innen P wij hebben ondervonden, dat dit niet zoo gemakkelijk gaat en rijkskeur zal ook wel aan anderen gegeven worden En nog eens, het gaat niet aan, zooveel afdeelingen, welke er geen I belang bij hebben, aansprakelijk te stellen voor i f 25,000. Van Vorst, Geen enkel lid, geen enkele afdeeling j aal aansprakelijk zijn. Volgens het burgerlijk wet- | boek kan van eene Vereeniging niets anders worden I aangesproken, dan wat zij in kas heeft, alleen dat- I gene wat zij op het oogenblik bezit. Kapelaan van der Meijden vraagt, mot hoeveel geld | men beginnen zal |

Berkvens. Voorloopig kan men beginnen met een I klein gebouw van f2OOO. I Koenraadt stelt voor. dat de afdeelingen zich zullen I verklaren die voor de oprichting zijn, dat deze zich dan, afzonderlijk zullen veroenigen en in het klein I beginnen met een renteloos voorschot van fIOOO, I met de toezegging dat dit ook aan anderen zal gege- I ven worden, die elders willen beginnen. I Brenders stelt voor te stemmen, om te weten wie | voor is, wio tegen en dan de voorstanders alleen te I laten werken. I

Vtne. v. d. Heuvel protesteert ertegen, dat de I Boerenbond hot heft zou laten vallen. Deze moet j haas en meestor blijven. Als de slagorjj niet op naani | komt van den Boerenbond, dan krijgt men verdeeld- I heid en scheuring. De eenheid moet worden gehand- j haatd. Alles moet blijven in en onder den Hoeren- | bond. Te Neiiwied heeft men ons op het hart j gedrukt, dat wij tocli zouden zorgen, dat alle land- I

bouwzaken worden geconcentreerd. Ik ben een vijanc van decentralisatie. Bravo! Brenders. Ik heb mijn voorstel alleen maar gedaan omdat er anders geen einde aan de discussie komen zal Van den Heuvel. Ik begrijp niet, waarom mer den Boerenbond zoo weinig vertrouwt. Ik voor mi zou hem een crediet willen geven niet van f 25.000 maar van f 50,000. Is de kas niet toereikend, welnu dan stel ik mij persoonlijk aansprakelijk voor f 50,000, Luide hravo’s.

Meijers van Oscli Vincent van den Heuvel heefi nu alle aansprakelijkheid op zich genomen. Dan hebben wij ook geen andere meer noodig. Laat nu de voorstanders maar beginnen. Coovels stelt voor dat het voorstel van het bestuur in stemming wordt gebracht, hetwelk luidt: De algemeene vergadering van N. 0. B. vereenigd ie Boxtel op \ Sepl. 1902, machtigt het Dagelijkseh Bestuur vwn den N. C. B. om een geschikt punt uit te zoeken, een terrein te koopen en een gebouw te stichten met henoodigd materieel, om daarin uit te oefenen eene exportslagerij van kalveren en varkens voor de leden van N. C. B. en machtigt tevens het Bestuur daarvoor een som op te nonen va.n hoogstens f 25,000. Brenders vraagt of ook geene spekvarkens zullen worden verkocht.

Berkvens zou achter varkens het woord enz. willen plaatsen, om ook konijnen te kunnen slachten en exporteeren.

1 d. Keuvel. Wij mogen den oorlog niet verklaren aan den middelstand. Wij mogen en willen niets anders dan oxporteoren. Anderen vroegen of niet op andere en meerdere plaatsen kon worden gebouwd en of het voorstel niet lil dien zin moest worden gewijzigd. Het bestuur meent dat dit vanzelf spreekt en geen wijziging noodig is.

Het voorstel wordt nu ongewijzigd in stemming gebracht, 176 stemden voor, 25 tegen en 2in blanco. Berkvens vraagt of er geen afdeelingen zijn die koemest verkoópen. De Eerw. Adviseur doet nog eenige mededeelingen omtrent den katholiekendag.

Kapelaan van d,er Meijden steekt de loftrompet over den Adviseur, die zijn troetelkind liet gymnasium heeft opgeofferd, om uitsluitend voor den booronstand te werken. Nu wordt do heer C. Nouwens aan de vergaderinogepresenteerd. ° Waarna de voorzitter de vergadering sluit.

De Katholiekendag.

te Nijmegen op 28 Sept.

Dezer dagen werden de conclusiëii van den Katholiekendag bekend gemaakt, over den Boerenbond lazen wij als volgt:

Vijfde Afdeei.ing. Voorzitter: ZeerEerw. heer G. van den Eisen, Heeswijk.

Onderwerp: Boerenbond.

A. Christelijke vereenigingcn voor landbouwers. Conclusiön, in te leiden door den weleerw heer H. W, Hoes, kapelaan te Deurne.

De 5e Afdeeling van deii 3e üioeesanen Katholiekendag, gehouden te Nijmegen, overwegemle, dat vereenigingen met een goed doel, als daar zijn onze boerenbonden, uit den aard der zaak goed zijn en door den drang van velerlei misstanden noodzakelijk zijn geworden;

dat ZIJ echter den toestand zullen verergeren, als zij niet met een christelijken geest bezield zijn ; spreekt den wensch uit, dat algemeen de oprichting van christelyke boerenbonden (of landhouwvereenigingen) in de band gewerkt worde en christelijke grondslag en leiding gevorderd worde voor de iandbouwvereenigiugen. 13. Het nut der leenbanken. Conelusiën, fn te leiden door den heer A. B. Michielsen, kassier der Boerenleenbank te Dreumel 1 De 5e Afdeeling van den 3e Diocesanen Katholiekendag, behouden te Njjmegen,

overwegende : dat een der hoofdoorzakeii van den ongunstigen toestand, waarin boerenstand in het algemeen, en in de kleistreken in het bijzonder, verkeert, is gelegen in het gemis eener regeling van het credietwezen ; dat hierin niet beter kan worden voorzien dan door de oprichting van boerenleenbanken volgens het systeem-llaiffeisen ;

(lat. zulke leenbanken, op cliristelijken leest geschoeid, door /. 11. den Paus zelveii in Zijne Encycliek Grnves de coinmu n i r e alsmede door de 11. K. Geestelijkheid en door de Katholiekendagen worden aanbevolen ; Dat ook de ondervinding de (loelmatiglieid dier vereenigingen heeft aangetoond, spreekt den wensch uit: dat alle Katholieken, die in de samenleving zoo door lietrek- geboorte als anderszins invloed of gezag kunnen nitoefenen en wien het weizjjn van den nijveren boerenstand ter liarte gaat, de opricliting van zulke banken zoowel in de klei- als in de zandstreken, kraclitdadig zullen bevorderen en deze met raad en daad steunen in bare werking.,ij'; Daarna is gepubliceerd de volgende brief:

Als voorzitter der vijfde afreeling van den Katholiekendag acht ik mij verplicht aan belanghebbenden mede te deelen, dat de conclusie van den Eerw. Heer

i H. Roes buiten mijn weten gewijzigd is en dat aan het hoofdbestuur verzocht heb de oorspronkelijk® , lezing te herstellen, of, als dit niet kan, het volgende . amendement aan de vergadering in overweging 1 te geven, dat namelijk de slotzin luide als volgt: j Spreekt den wensch uit, dat algemeen de oprichting , van christelijke haerenhonden in de hand gewerkl [ worde en een christelijke geest en christelijke leiding , gevorderd worde voor alle landhouwvereenigingen, De Voorz. voorn. = „ G. V. d. ELSEN.

Hees wijk 30 Aug. 1902. Do afdeelingen, die gevestigd zijn langs de tramlijnen Helmond—Veghel ; Eindhoven—Bosch ; en Reusel—Eindhoven moeten aan ondergeteekende p®*' briefkaart op geven hoeveel personen van den exprestram in den vroegen morgen wenschen gebruik te maken. Alle afdeelingen kunnen eveneens bij ondergeteekendc kostelooze kaarten verkrijgen tot ISSept- die de algemeene avondvergadering willen bijwonen moeten een kaart vragen van 1 gld. voor de zaal» of van 25 ct voor de galerij. G. v. d. ELSEN.

Verslag omtrent de werking der boerenleenbanken in Nederland. ~lb

De werking dezer Centrale Banken nu is i» lioofdzaak als volgt: l“,Kr wordt propaganda gemaakt voor liet opriciiten van nieuwe bankjes. Dit gescliiedt door het liouden van voordrachten, het verspreiden van gesciiriften waarin de werking der Raiffeisenbanken nader wordt omschreven en door het kosteloos verkrijgbaar stellen van inlichtingen voor belangstellenden. 2”. Wanneer door een groep van belangstellenden wordt besloten tot oprichting van een dorpsbankje begint men niet een voorloopig bestuur te benoemen en wordt een bezoldigd boekhouder aangewezen. Vanwege de Centrale Bank worden gedrukte formulieren en de noodige boeken voor de administratie tegen den kostenden prijs verstrekt.

De geheele inrichting van het dorpsbankje geschiedt onder toezicht en met medewerking van liet bestuui der Centrale Rank. Is bet bankje eeiiniaal in werking dan wordt vanwege de Centrale Bank voortdurend toezicht op den gang van zaken uitgeoefend en moeten de winst-en-verliesrekening en de balans jaarlijks door het bestuur van de Centrale Bank worden geverifieerd.

De Centrale Bank werkt als kassier vooi* d® lokale bankjes. Het benoodigde bedrijfskapitaal word# in den aanvang verstrekt en ook later kunnen volgens bestaande regelen, gelden bij de centrale bank door de aangesloten bankjes tegen matigen rente worden opgenomen, welke gelden dan weer door de besturen dier bankjes aan de leden worden uitgeleend. Van den anderen kant neemt de centrale bank, de voorhanden spaargelden der lokale bankjes in bewaring en vergoedt daarvoor eene rente welke 1/2 of 1 pot. lager is dtin zij voor uitgeleende gelden in rekening brengt.

De centrale bank staat zelve ook weer in verbinding met een bankier, bij wien zij gelden kan opnemen en in bewaring geven. Reeds lierhaaldelijk is van de zijde der centrale banken op de wenschelijkheid gewezen dat evenals zulks in België het geval is de Rijkspostspaarbank ais bankinstelling voor de centrale banken mocht worden aangewezen-

Evenmin. als zulks bij de dorpsbankjes het geval is, staat bij de centrale banken het maken van winst op den voorgrond; zelfs is dit geheel buitengesloten. Het doel der geheele organisatie is den landbouwers deugdelijk en niet te duur krediet te verschaffen en hun toebehoorende beschikbare gelden rentegevend in bewaring te nemen. De functiën van bestuurslid worden geheel kosteloos waargenomen; het spreekt echter van zelf dat de centrale banken over flink deskundig personeel moeten kunnen beschikken om de uitgebreide admi' nistratie en de inspectie naar eisch te kunnen voeren, welk personeel behoorlijk moet worden bezoldigd-Aan de inspectie ter plaatse zijn uit den aard dei' zaak belangrijke kosten verbonden welke ook door de centrale bank moeten worden gedragen.

De winst der centrale bank spruit voort uit verschil dat er bestaat tusscheu de rente, vergoed voor gedeponeerde gelden en die, ontvange*! vooe de uitgeleende géiden. Daar nu het streven is, den landbouwers goedkoop krediet te verschaffen, is het duidelijk dat alleen bij een grooten oinsiet, de win»*' van beteekenis kan zijn. In Duitschland, waar zich duizende lokale banken bij verschillende central® banken hebben aangesloten, zijn de beliaalde voor'' deelen, welke weder ten bate der vereeniging®’’ worden aangewend, zeer aanzienlijk, nmar bij ons» waar deze beweging nog in de kindsheid verkeert» overtreffen de uitgaven der centrale banken dein" komsten zeer belangrijk. Wel is ook hier op verblijdenden vooruitgang te wijzen, maar de meeiie onkosten zijn zoo hoog dat zij alsnog geeiiszi"'*’ door de baten worden gedekt; dit zal in de eerst® jaren nog wel niet het geval zijn. „ . (Ook dit is onjuist, De Centrale Bank van