Nacht- en Zondagsarbeid komen nooit (Beverwijk, Haarlem en Hillegom) of zoo goed als nooit (Sassenheim) voor.
De betaling voor overwerk is als volgt geregeld: te Hillegom en Sassenheim 15 ets. per uur, te Haarlem 18 ets. per uur, in het gebied der Beverwijksche Kamer 20 ets. per uur of 4 a 5 ets. boven het van het weekloon afgeleide uurloon (te Uitgeest wordt echter het gewone uurloon — 13 ets., voor enkelen 14 ets. — betaald).
Voor de betaling van nacht- en Zondagsarbeid schijnt nergens een regeling te bestaan, omdat deze niet of bijna niet voorkomen.
Vrouwenarbeid. Van den arbeid van vrouwen wordt bijna alleen gebruik gemaakt in het drukke seizoen, waartoe vooral de maanden Juli en Augustus behooren. Zij houden zich voornamelijk bezig met het schoonmaken en verzenden van de gewassen. Hare loonen worden meestal per dag of per week berekend en loopen nogal uiteen. In de laatste jaren komt het echter ook vaak voor, dat per stuk (per mand) gewerkt wordt. Landarbeid wordt door de vrouwen zeer weinig verricht.
De afzonderlijke inlichtingen, door de Kamers aangaande den vrouwenarbeid in haar ressort verstrekt, volgen hieronder. Van de Haarlemsche Kamer werden geen gegevens ontvangen.
Beverwijk. In de maanden Juli en Augustus zijn te Beverwijk en Wijk aan Zee en Duin vrouwen in dienst voor bet schoonmaken der bollen. Zij ontvangen vaste weekloonen van f 3,60— f 4,80 en werken in de schuren eu drooghuizen der patroons.
Hillegom. Van begin Juni tot einde October is vrouwelijk personeel in dienst voor het schoonmaken en verzenden van bollen. De loonen voor deze vrouwen worden bij vele patroons per dag berekend en bedragen meestal 90, soms ook 80 of 70 ets. per dag. In de laatste jaren wordt echter het loon voor het schoonmaken ook dikwijls per mand berekend. Het bedraagt dan 20 a 25 ets. per mand schoongemaakte bollen en de vrouwen kunnen aldus een dagloon bereiken van f 1,— tot f 1,50.
Het schoonmaken van de gewassen door vrouwen neemt de laatste jaren sterk toe. Dat vrouwen landarbeid verrichten, komt slechts weinig voor, hoewel eveneens in toenemende mate.
Sassenheim. Vrouwenarbeid komt niet veel voor, gewoonlijk alleen bij het schoonmaken van tulpen en narcissen, soms ook bij het verpakken der bollen. De loonen van de vrouwen bedragen f 6,— per week.
Huisarbeid. Het schoonmaken van de gewassen wordt in sommige gevallen als huisindustrie beoefend, echter niet in sterke mate. Gewoonlijk worden de werkzaamheden verricht door geheele gezinnen. De verdiensten en de werktijden ontsnappen meestal aan alle controle. Hetgeen de verschillende Kamers aangaande den huisarbeid in haar ressort mededeelden, volgt hieronder.
Beverwijk. Voor zoover der Kamer bekend, komt huisarbeid alleen voor te Beverwijk en Wijk aan Zee en Duin. In de maanden Juli en Augustus worden daar aan huisgezinnen tulpen en bollen ter schoonmaak gegeven. Hiervoor wordt betaald 25 ets., soms ook 30 ets., per mand van 1 fl.L. Van veel beteekenis is deze huisarbeid niet. Sedert het vorige jaar nam hij in omvang toe noch af.
Haarlem. Hoogstens in een paar huisgezinnen komt het voor, dat aau huis tulpen gepeld worden. De huisarbeid verdwijnt allengs en duurt tegenwoordig gewoonlijk nog slechts een dag of tien.
Hillegom. Het schoonmaken van tulpen en crocussen als huisarbeid komt al sedert enkele jaren niet meer voor.
Sassenheim. Huisarbeid komt sporadisch voor bij het schoonmaken van tulpen. Hij wordt hoofdzakelijk verricht door vrouwen, doch 's avonds en in de rast- en schafttijden werkt het geheele gezin mede. Sedert het vorige jaar nam de huisarbeid iets toe in omvang. De loonen worden berekend per afgeleverde mand schoongemaakte bollen. De verdiensten en de werktijden zijn niet na te gaan.
In de arbeidsvoorwaarden van de werklieden kwam sedert het vorige jaar zeer weinig verandering. Alleen in het gebied der Sassenheimsche Kamer zijn de loonen voor de meer bekwame werklieden iets gestegen, doordat langzamerhand meer en grootere gratificaties gegeven worden. De Kamer voegde daaraan nog toe, dat er een neiging opkomt om te geraken tot loonen naar bekwaamheid.
De arbeidsduur onderging nergens wijziging.
Beverwijk c.a. (Bbt), Haarlem c.a. (Bbt), Hillegom c.a. (Bbt) en Sassenheim c.a. (Bbt).
Boschcultuur. Dit bedrijf wordt gewoonlijk uitgeoefend in het le, 2e en 4e kwartaal van het jaar en ligt stil in het 3e kwartaal. Het jaar 1909 maakte echter op dezen regel een uitzondering. Toen werd ook in het 4e kwartaal niet gewerkt, althans zoo goed als niet. Eensdeels vond dit zijn oorzaak in de ongunstige weersgesteldheid, anderdeels in den minderen boschaanleg.
25