naar verhouding van hunne loonen. Overigens worden geen toeslagen uitgekeerd. Kosten komen nergens ten laste van de loonen der werklieden.

De arbeidsdag loopt te Leiden en .Utrecht van 7 v.m.—7 n.m., met een schafttijd van 2'/2 uur in totaal, behalve bij de fabricage van parfumerieën, fijne zeepen enz. te Leiden, waar per dag 2 uur (8.40—9, 12—1.20 en 4.10—4.30) geschaft wordt. Te Delft wordt door het mannelijke personeel gewerkt van 6 v m — 6 nm., met schaft van 8—8'/2 en 12—1V2- De oudere meisjes arbeiden van 8 v.m.—6 n.m., met een schafttijd van 12—V/2, terwijl de jongere meisjes alleen 's morgens (8—12) werkzaam zijn. Voor Nijmegen werd een arbeidsduur opgegeven van 6'/2 v.m.—7 ('s Zaterdags 4) n.m., met schafttijden van 8'U—8l/2,

1 P/4-174 en 474—472.

Overwerk komt voor te Delft (voor de zieders en den stoker), terwijl te Nijmegen, waar gewoonlijk geen overwerk verricht wordt, in het afgeloopen jaar vrij dikwijls is overgewerkt, doch alleen door het mannelijke personeel en meestal van 7—9 uur 's avonds. Te Leiden en Utrecht komt overwerk niet voor, terwijl nacht- en Zondagsarbeid nergens verricht wordt. Te Delft wordt overwerk gewoonlijk met 20 ets. per uur (d. i. 15 pCt. boven het gewone loon) betaald. Te Nijmegen wordt voor extra arbeid het gewone loon gegeven; overigens bestaan voor de betaling van extra loon voor overwerk, nacht- en Zondagsarbeid evenmin bepaalde regelingen.

Huisarbeid wordt niet verricht. De loonen en arbeidstijden ondergingen sedert het vorige jaar geen wijziging.

Delft (Vg), Leiden (Vg), Nijmegen (Yg) en Utrecht (Tg).

Zwavelzuurfabricage. In een zwavelzuurfabriek te Zwijndrecht wordt, behalve door sommige vaklieden, steeds in aangenomen werk gearbeid. Indien het bedrijf wegens het aanbrengen van herstellingen stilstaat, worden de werklieden tijdelijk geplaatst in de onder dezelfde directie staande kunstmeststoffenfabriek, waar zij dan uurloonen ontvangen. De uitbetaling van het loon heeft wekelijks plaats. Een opgave van de normale wekelijksche verdiensten der verschillende werklieden volgt hieronder.

Kamerwacht (baas) f 15,— p. w. Blectrioien f 16, p. w.

Smidsbaas » 18,— » » Magazijnmeester » 12,— » »

Timmermansbaas «18,— » » Loodbrander ...... » lb,50 » »

Ambachtsman 18-24 ets. p. u. of » '16,— » » » (leerling) 13 ets.

Roerder of ovenwerker per uur of ruim . . . . » 7,— » »

22 ets. per uur of » 15,— » » Bleudekarder 15 ets. p. u. of + » 12,— » »

Hetgeen voor de werklieden in de kunstmeststoffenfabriek op blz. 53 en 54 werd medegedeeld omtrent de toekenning van Nieuwjaarsfooien en de door de directie opengestelde gelegenheid om steenkolen tegen inkoopsprijs over te nemen, geldt ook hier. Aan' de vaste werklieden werd 3 dagen vrijaf toegestaan met behoud van loon; de kamerwacht genoot een verlof van 6 dagen en de opzichter (tevens opzichter van de kunstmeststoffenfabriek) een van 8 dagen. Kosten komen niet ten laste van de loonen der werklieden.

Roerders of ovenwerkers arbeiden in dag- en nachtploegen, nl. van 6 v.m. 6 n.m. en 6 n.m.-6 v.m. De overige arbeiders, behalve de kamerwacht, werken alleen overdag (6 v.m.—6 n.m.). De werklieden der 'dagploeg, zoowel als die der nachtploeg, hebben geen vaste schafttijden; zij rusten op tijdstippen, dat het werk zulks toelaat. Alleen voor de ambachtslieden bestaan geregelde schafttijden en wel van 8—8l/2 en van 12—l>/2- Overwerk komt niet voor. Roerders of ovenwerkers moeten geregeld om beurten ook op Zondag werken. Indien zij in aangenomen werk arbeiden, ontvangen zij voor Zondagsarbeid geen hooger loon, evenmin als voor nachtarbeid; staan zij echter in uurloon, dan wordt dit voor nacht- en Zondagsarbeid met 5 ets. verhoogd. Ambachtslieden ontvangen 25 pCt. extra, indien zij op Zondag moeten werken, hetgeen alleen bij hooge uitzondering het geval is. Aan den timmermans- en den smidsbaas wordt voor arbeid op Zondag een uurloon van 35 ets. toegekend.

Huisarbeid wordt niet verricht. De loonen en de arbeidsduur waren vrijwel dezelfde als in het vorige jaar. Alleen zij hier vermeld, dat in 1910 een nieuwe magazijnmeester werd aangesteld op een lager loon (f 12,— ) dan zijn voorganger genoot (f 15,—).

Zwijndrecht (Dordrecht Vg).