de onderscheidene gemeenten, waarover inlichtingen werden ontvangen, worden de hieronder opgegeven loonen verdiend.

Gemeente. Loon (in guldens). Gemeente. Loon (in guldens).

Amsterdam ') . Voormannen: 300—125,— per maand. Haarlem ... Ie Brouwer IX

De weekloonen bedragen 13—16,— Machinist \ '

(voor zeer bekwame vaklieden 17,50— Koetsier ƒ n>—

25,—). Smeden, timmerlieden en bank- Brouwer S

werkers 20—27 ets. per uur. Jongens— Kuiper J lü>—

door de gezellen wordt geklaagd, dat er 's-Hertosenbosch

te veel met jongens gewerkt wordt — „ tt „-.j. tt ,

, verdienen van 2—16,— per week. en vuglir • • Het meest voorkomende loon bedraagt

raliem ... in een bierbrouwerij verdienen de ■ ■ ,

brouwers 10,— of 11,—, de voerlieden -K-Otterdam . . Machinisten 19,70

10,—, de bestellers 10—11,50 en de ma- ! Stokers. 17,—

chinisten 14,— per week. De normale Duitsche kuipers . 21,—

wekelijksche verdienste van een werk- Hollandsche kuipers 17,—

man van gewone bekwaamheid schatte Bankwerkers 17,50

-p. , de Kamer op 11,-. Wagenrijders 16,50

elft • • • • In een bierbrouwerij ontvangen de Fustenwasscïers 15 50

mouters, brouwers en stokers 10,50 en Mnn£ï-T i«

de machinisten 11,50. De gemiddelde Timmerlieden en 'metselaars ' 17

verdienste van een arbeider van gewone Pnwwl metselaais . . 17,

bekwaamheid bedraagt 10-11,- per ^ IStsTokers !. ! ! ! ! ! .' .' i

Dordrecht . . In een bierbrouwerij bedraagt het loon Sohledam 2) • • , weekloonen bedragen in een bier-

voor den meesterknecht 20,- en voor ïï®L if —

de brouwers, bottelaars, kuipers en ïï™

lrnAtcjiprQ 10 - KUipcio

Vfj„ , lïoecsieis io, . machinepersoneel .... 14—20,—

wavennage . In een bierbrouwerij worden de vol- koetsiers (volw.) 12,50

gende weekloonen betaald: H (halfw.) l'öO

Brouwer gem. 14,25 plaatsknechts lij—

Mouter „ 13,50 timmerman 14,—

Koetsier „ 13,50 schrijver 9,—

i'Bff " }?'2B Utrecht ... De normale wekelijksche verdienste

7wm.lfhalbriflr.hV ' ' ' ' " 107K schatte de Kamer op 11,— voor brouwers,

ziwenimaiKneonr. .... „ I vatenspoelers, kuipers, stokers en koet-

" siers en op 20,— (met vrij wonen, vuur

u• i.'l?. en licht) voor den machinist.

p Machinist , 14,50

koningen . . Machinist 17-18,—

Stoker 10—11,—

Koetsier 11—12,—

I Arbeider 10—16,—

') In sommige zaken is het verstrekken van bier aan de arbeiders afgeschaft, welke afschaffing gepaard blI1g met een verhooging van de weekloonen met f 2,— a f 3,50.

2) In de opgegeven loonen zijn begrepen: le. alle toeslagen, nl. voor alle volwassen werklieden een oeslag voor het gemis van het genot van vrij bier en voor de koetsiers bovendien een premie naar verhouding van het aantal verkochte vaten enz.; 2e. de met overwerk en Zondagsarbeid behaalde verdiensten.

Blijkens de uit verschillende plaatsen ontvangen mededeelingen neemt het gebruik om aan de werklieden vrij bier te geven gaandeweg af. Te Amsterdam ontvangen de werklieden in verschillende bierbrouwerijen nog 3 L. bier per dag (zie overigens noot 1 van bovenstaand staatje). In de bierbrouwerij te 's-Gravenhage, waarover de Kamer gegevens verstrekte, werd in 1910 alleen nog maar aan de kuipers een zekere hoeveelheid (5 L. per dag) bier gegeven; zooals bij vergelijking van de over 1909 en 1910 opgegeven loonen blijkt, is het loon voor de overige werklieden, voor wie de toeslag van 3 L. bier per dag is afgeschaft, iets verhoogd. Gelijk reeds ten vorigen jare vermeld is, is het gebruik om aan de gezellen boven hun loon een zekere hoeveelheid bier te geven, te Rotterdam zoo goed als geheel vervallen. Te Schiedam ontvangen de volwassen werklieden boven hun gewone loon een toeslag van f 1,— per week voor het gemis van het genot van vrij bier (zie noot 2 van bovenstaand staatje).

Voorts valt nog melding te maken van de volgende toeslagen, welke op de loonen gegeven worden. Te Haarlem worden met kermis en Nieuwjaar fooien van f 10 — f 20, — uitgekeerd. Te Amsterdam wordt in sommige ondernemingen een premie toegekend voor het terugbrengen van ledige vaten. Voor Schiedam werd gemeld, dat aan de koetsiers premiën worden gegeven naar verhouding van het aantal verkochte vaten en teruggebrachte ledige fusten. Voor Arnhem werd opgegeven, dat de bestellers van gebotteld bier een premie van 5 ets. per 100 teruggebrachte ledige flesschen ontvangen, waardoor hun weekloon met f 2,— a f 3,— kan stijgen. Ten slotte werd uit Rotterdam gemeld, dat in één bierbrouwerij aan alle werklieden een jaarlijksche toeslag van ± f 30,— wordt toegekend. In

21