^MEESTE. A(ay™ Rust. en schafttijden. PloegenarZondagsarTeid: ^

°r^recht !) 5 6 8 — 8-k 12—li, 4 4'-. Overwerk, nacht- en Zondagsarbeid komen

2' 4' voor. In 1910 werd, vooral in de eerste maanden, veel overwerk verricht, ofschoon het door aanneming van meer werkkrachten zooveel mogelijk beperkt werd. Indien moet worden overgewerkt, geschiedt zulks vrij geregeld door alle werklieden. Gedurende een gedeelte van het jaar (naar gelang van omstandigheden) wordt door een gedeelte van het personeel in dag- en nachtploegen gewerkt. Zondagsarbeid komt geregeld voor een stoker en een waker voor, terwijl een gedeelte van het machinepersoneel op ongeregelde tijden op Zondag moet werken voor het aanbrengen van noodzakelijke it0 . I herstellingen.

Qlügen . . . Mannen.

6^ | 7 12^—2. )

Vrouwen. J Overwerk komt voor, doch niet dikwijls.

} 81 7 121-2. \

arlem ... 7 6, soms 7 8—84, 12-'—2 en indien Overwerk komt voor enkele arbeiders voor

tot 7 nnrwwprH wnrrlf (naar ëelang van de drukte). Des Zondags moet tot / uur gewerkt woiüt, door 2 man gedurende 2 uur (6-8 v.m.) gewerkt

ook van 41—4f. worden.

ertogenbosch. 7 81 8—8L 12—14, 4-i—5 Overwerk komt voor alle werklieden voor,

k 0 2 2 2 zij het ook slechts zelden.

{f i £>en ... 7 7 81—9, 12—11. Een enkele maal moet worden overgewerkt.

Sterdam . . . 6-'- 7 8—8-£, 124—2, 4f—5f. Met uitzondering van de boterwalsers, die

Mnnliini^tpn en stokers Arbeiden in wplcpliik^ ïegelmatig oveiweik en nachtaibeidvellichten,

Machinisten en stoters aroemen m weKeiijKs komen overwerk en nachtarbeid zelden voor.

verwisselende ploegen (0 v.m. 6 n.m. en omgekeerd). : Zondagsarbeid komt vooral in den zomer voor,

I doch alleen gedurende de morgenuren en wel voor de bazen, die condenseeren, de werklieden, die karnen en centrifugeeren en voor de werklieden, die de melk in ontvangst nemen.

') Geringe afwijkingen van den hier opgegeven arbeidsduur komen voor.

machinisten, stokers, nachtwakers, controleurs, enz. Te Dordrecht worden overwerk, nacht- en Zondagsarbeid met resp. 15, 20 en 25 ets. per uur beloond. Te Groningen ontvangen de mannen 20 en de vrouwen 10 ets. per uur, indien moet worden overgewerkt, terwijl te 's-Hertogenbosch voor overwerk 14 ets. per uur gegeven wordt. Te Haarlem wordt overwerk of Zondagsarbeid met 20 ets. per uur betaald, terwijl te Nijmegen voor overwerk gewoonlijk geen hooger loon gegeven wordt. Voor zoover uit het vorenstaande niet het tegendeel blijkt, werd opgegeven, dat voor de extra betaling van overwerk, nacht- of Zondagsarbeid geen regelingen bestaan.

Huisarbeid wordt niet verricht. Te Groningen is het weekloon voor de meeste werklieden met f 0,50 gestegen. In de onderneming te Dordrecht, waarvan in dit rapport sprake is, zijn de vaste weekloonen der werklieden vrijwel gelijk gebleven; hunne wekelijksche inkomsten waren evenwel aanmerkelijk hooger dan in 1909, omdat in 1910 veel overwerk verricht werd. In de overige plaatsen vielen in de loonen geen veranderingen te constateeren. De arbeidsduur onderging alleen wijziging te Rotterdam, waar hij door invoering van een arbeidsreglement, op 10 uur pér dag gebracht werd. Te Groningen werd niet meer geschaft van 12—1'/-2, doch van 12V2—2 uur.

Dordrecht (Vg), Groningen (Yg), Haarlem (Vg), 's-Hertogenbosch (Vg), Nijmegen (Vg) en Rotterdam (Vg).

Meelfabrieken, korenmalerijen, grutterijen en veevoederfabricage. Te Amsterdam zijn de vaste werklieden in de meelfabrieken gewoonlijk werkzaam tegen weekloonen, de losse arbeiders tegen uurloonen, terwijl de meeldragers meestal per stuk betaald worden. Betreffende een onderneming te Voorburg werd gemeld, dat de tarwedragers en hun baas stukloonen ontvangen indien zij tarwe dragen, terwijl zij, evenals het overige personeel, vaste weekloonen genieten indien ander werk verricht wordt. In een meelfabriek te Utrecht worden uurloonen uitgekeerd, doch niet aan den magazijnchef en den chef-molenaar; deze zijn werkzaam tegen vaste weekloonen. Dat de loonen gewoonlijk per week berekend worden, werd voorts opgegeven voor meelfabrieken te Groningen, 's-Hertogenbosch, Leiden (één onderneming) en Rotterdam, voor meel- en veevoederfabrieken te Leeuwarden (3 ondernemingen), voor korenmalerijen te Arnhem, voor grutterijen te Arnhem en Utrecht en voor grutterijen en korenmalerijen te Nijmegen. De uitbetaling van het loon heeft overal wekelijks plaats.

Welke loonen in de verschillende gemeenten betaald worden, blijkt uit het volgende staatje.