Haarlem (Mh.). In verband met het naderende winterseizoen hadden burgersmeden het iets drukker dan in de vorige maand. De arbeidsduur bleef echter onveranderd. Vraag en aanbod van werkkrachten kwamen weinig voor. Geen werkloosheid.

Den Helder (B.). De toestand bleef onveranderd: geen slapte of werkloosheid. Evenwicht tusschen vraag en aanbod van werkkrachten.

's-Hertogenbosch (B.). Voor den tijd van het jaar was de toestand normaal. Er was vraag noch aanbod van werkkrachten, evenmin als in de vorige maand. Geen werkloosheid.

Hilversum (B.). Er heerschte seizoendrukte (naderen van den kacheltijd), tengevolge waarvan werklieden werden aangenomen. De verhouding tusschen vraag en aanbod van werkkrachten was gunstiger dan in de vorige maand : er bestond vrijwel evenwicht. Geen werkloosheid.

Kampen (B.). Smeden ondervonden verlevendiging in verband met het seizoen, zoodat zij thans flink werk hadden. Evenwicht tusschen vraag en aanbod van werkkrachten. Geen werkloosheid.

Leeuwarden (K.). Het was over het algemeen stil. Het personeel, dat in vasten dienst is, ondervond hiervan geen direkte gevolgen. Vraag en aanbod van werkkrachten kwamen zoo goed als niet voor. Geen werkloosheid.

Leiden (B.). Kachelsmeden hadden geregeld werk. Evenwicht tusschen vraag en aanbod van werkkrachten. Geen werkloosheid.

Rotterdam (Mh.). Huis- en kachelsmeden ondervonden aanvankelijk slapte, evenals in Augustus. Tegen het einde van de maand ontstond er echter eenige verlevendiging, in verband met de nadering van het winterseizoen. Het aanbod van werkkrachten overtrof de vraag, maar of er werkloosheid heerschte is niet bekend.

Hoefsmeden hielden geregeld werk. Evenwicht tusschen vraag en aanbod van werkkrachten. Geen werkloosheid.

Schiedam (B.). Er viel over slapte te klagen. Geen verlevendiging. Het aanbod van werkkrachten was grooter dan de vraag. Geen werkloosheid.

Vlissingen (M.). Burgersmeden. Zie onder „Metaalbewerking (algemeen)."

Zutfen (B.). Smeden ondervonden noch slapte, noch verlevendiging. Evenwicht tusschen vraag en aanbod van werkkrachten. Geen werkloosheid.

Ijzergieterij.

Bergen op Zoom (K. F.). Noch slapte, noch verlevendiging. Geen werkloosheid.

Breda (B.). De toestand was nog beter dan in de vorige maand. Er was ruim voldoende werk; in enkele gieterijen kon zelfs van drukte worden gesproken. Vraag en aanbod van werkkrachten bleven vrijwel tegen elkander opwegen ; er was meer vraag dan in Augustus. Geen werkloosheid.

Haarlem (Mh.). Er was voldoende werk. Het aanbod van werkkrachten overtrof de vraag, doch er heerschte geen werkloosheid.

's-Hertogenbosch (B.). De toestand bleef vrijwel normaal. Vraag en aanbod van werkkrachten kwamen niet voor, evenmin als in de vorige maand. Geen werkloosheid.

Maastricht (Bb.). In de vormengieterij heerschte nog al slapte, tengevolge waarvan lage weekloonen verdiend werden, aangezien per stuk gewerkt wordt. Evenwicht tusschen vraag en aanbod van werkkrachten. Geen werkloosheid.

XII. Vervaardiging van stoom- en andere werktuigen.

{Construction de machines a vapeur et autres instruments.)

Machinefabricage.

Amsterdam (Mh.). De toestand in de werktuigenfabricage bleef over het geheel normaal.

Arnhem (B.). De toestand bleef normaal. Evenwicht tusschen vraag en aanbod van werkkrachten. Geen werkloosheid.

Breda (B.). In den ongunstigen toestand van de machinefabricage kwam sedert de vorige maand geen verandering. De verkorte arbeidsdag voor bankwerkers en