boonen — een lichte arbeid, welke hoofdzakelijk verricht wordt door vrouwen en door kinderen, die de schooljaren reeds achter den rug hebben. Voor zoover de Kamer vernam, komt het niet dikwijls voor, dat schoolkinderen meewerken. De arbeidsdag van de thuiswerkers hangt af van verschillende omstandigheden, doch hoofdzakelijk van de soort der boonen, welke gelezen worden. Het loon bedraagt f 0,50 ets. per baal.
In de tabaksfabricage is de huisarbeid beperkt tot één onderneming, welke het plakken van zakken 's avonds thuis laat verrichten. Deze arbeid, waarbij kinderen niet behulpzaam zijn, geschiedt geheel vrijwillig en wordt betaald met 60- 70 ets. per pak (1 pak = 2 riem). De wekelijksche verdiensten wisselen tusschen f 1,40 en f 3,—.
Omtrent het erwten- en boonenzoeken deelde de Kamer mede, dat deze huisarbeid voorkomt in de minste en onzindelijke huishoudens en over het geheel een minderwaardig werk is, dat somtijds in de avonduren ook door kinderen verricht wordt, in den regel slecht betaald wordt en nadeelig is voor de oogen. Gewoonlijk wordt uitgekeerd voor het zoeken van grauwe erwten of schokkers f 0,75, van groene erwten f 1,— en van groote boonen ± f 0,25 per mud (H.L.). Indien van 's morgens vroeg tot 's avonds laat gewerkt wordt, kan ± 3 mud groene erwten per week afgewerkt worden, zoodat de wekelijksche verdienste dan ruim f3,- bedraagt. Den laatsten tijd neemt deze huisarbeid te Groningen nog al in omvang af, doordat er in Zeeland nog goedkoopere arbeidskrachten voor gevonden worden. — .
De loonen van de werklieden in meelfabrieken, broodfabrieken, cacaofabrieken, brood- en beschuitbakkerijen, vleeschwarenfabrieken (vooral wat darmenbereiders betreft) en slagerijen zijn sedert het vorige jaar min of meer gestegen, in het eerst genoemde bedrijf een gevolg van yerhooging van den levensstandaard, in de laatst genoemde drie een gevolg van minder aanbod van werkkrachten. In brood- en beschuitbakkerijen bestaat vooral gebrek aan interne gezellen.
Haarlem. ') — De werklieden in brood- en beschuitbakkerijen, kunstboterfabrieken, bierbrouwerijen, likeurstokerijen, mineraalwaterfabrieken, azijnfabrieken en slagerijen zijn werkzaan tegen weekloonen, die in koek-, suiker- en banketbakkerijen tegen maandloonen. In cacao- en chocoladefabrieken worden de loonen per week en per uur berekend. Dit is eveneens het geval in fabrieken van verduurzaamde levensmiddelen, behalve wat de vrouwen en meisjes betreft, die resp. per hoeveelheid en per maand betaald worden. In tabaks- en sigarenfabrieken worden weekloonen uitgekeerd; de sigarenmakers verrichten evenwel stukwerk.
In geen der hiervoor genoemde bedrijven kan van standaardloonen gesproken
worden. ....
De normale wekelijksche verdiensten der werklieden in de verschillende bedrijven worden door de Kamer geschat als volgt:
BEDRIJF en BEROEP. Loon in guldens. I BEDRIJF en BEROEP. j Loon in guldens.
Brood-en beschuitfabrieken. Winkeljuffrouw. . . . 160—200,— per jaar I
Meesterknecht. . . . 15,- per week. met kost en inwoning.
Ovenist 12—13,— » » Cacao- en chocol.fabrieken.
Bankwerker ! ! ! ! 12-13,- . » Vormer. ...... 12 -15,-per week.. g
Deegmaker 12—13— » » Brander 12—15,- » » hl
Jong gezel 1—6,— » » Maler 1 , * » j = o
Coöperatieve brood- en be- Suikerwerker 1* l , » » 7*5
schuitfabrieken. Expediteur l:2—.15, - » » >
Volwassen gezel. . . . 15—17,50 » » Jongens " | * *
Jonggezel 7—12,— » » Meisjes. .. • • • • 1,50—5,— » »
Brood-en beschuitbakkerijen. Hulp (bij de genoemde
Volwassen gezel. . . . 11—12,— » » categoneen) .... 8,— per weet.
Jong gezel 3,50—4,— » » Pakster (meisjes) . . . 2,— » »
(met broodkost). Kunstboterfabrieken.
Koek-, suiker- en banket- Melkbereider. . . . . 16,— »
halrVprnpn Margarinebewerker. . . iU,— » »
Banketbakker .... Volw. 40,-, 30,—, 28,- Smelter 11,- »
en 20,— per maand 1'jikker 1U, »
met kost en inwoning. Machinist ...... , *
Jeugd, 12,— per maand Jeugdige werklieden . . vermoedelijk 4 o,
met kost en inwoning. I'er week.
1) De Kamer deelde mede, dat, bij eventueele afwijkingen met de over 1907 verstrekte inlichtingen, (Je gegevens over 1908 in ieder geval de juiste zijn,