deze maaltijden, die in het gebouw van de vereeniging gehouden worden, zitten woningbeheerders, gemeentebestuurders, architecten, sociale werkers, studenten en anderen aan en bespreken op informeele wijze allerlei onderdeelen van het woningvraagstuk en wisselen ervaringen uit. Bij iederen maaltijd wordt een inleiding gehouden. Niet minder dan 1880 personen hebben in het verslagjaar hieraan deelgenomen. Merkwaardig is dat dit werk, niettegenstaande den lagen prijs van de maaltijden, voor de organisatie nog eenige winst afwerpt, die aan anderen arbeid besteed kan worden. Tot de bemoeiingen van de vereeniging behoort verder; het verstrekken van inlichtingen, met name aan gemeentebesturen, woningvereenigingen en particulieren, het onderhouden van een bibliotheek, het orga.niseeren van lezingen, tentoonstellingen, excursies en filmvoorstellingen. Het financieele gedeelte van het jaarverslag maakt melding van een bron van inkomsten, die hier curiositeitshalve genoemd mag worden: een bedrag van niet minder dan £ 1200 was te danken aan een ten bate van de vereeniging gehouden ballet première!

Stedebouw en luchtbescherming

In het Tijdschriftenoverzicht in het vorige nummer is al gewezen op het rapport over dit onderwerp, uitgebracht door een commissie uit het Town Planning Institute. Het rapport is afgedrukt in het September-nummer van het Journal of the Town Planning Institute. Het volgende is aan den inhoud van het rapport ontleend. In den loop van dit jaar heeft de luchtbescherming haar intrede gedaan in de Engelsche stedebouwwet; in de Civil Defence Act is namelijk bepaald dat het verminderen van de kwetsbaarheid voor luchtaanvallen wordt toegevoegd aan de in de stedebouwwet opgesomde doeleinden, waarvoor een plan kan worden opgesteld.

Er is zoo zegt het rapport een groote mate van overeenstemming tusschen de leidende beginselen van den stedebouw en de eischen der luchtbescherming, in zooverre beide ingaan tegen sterke concentratie van bevolking en industrie. Het beginsel van concentratie speelt echter wel een rol in den stedebouw. Toch behoeft er in dit opzicht geen tegenspraak met de luchtbeschermingsoverwegingen te zijn, als de woninggroepen klein worden gehouden en een open bebouwingswijze hebben.

Doorgaande wegen moeten vrij van bebouwing worden gehouden, maar de bevolkingscentra dienen gemakkelijk toegang tot deze wegen te hebben. De lintbebouwing is met het oog op de luchtbescherming af te keuren, aangezien ze de wegen tot duidelijk zichtbare lijnen maakt.

Decentralisatie van nationale en plaatselijke administratiegebouwen dient te worden aangemoedigd, niettegenstaande centraliseering uit andere overwegingen voordeelen biedt. Voor vervangende accomodatie moet gezorgd worden. Het eengezinshuis met een dichtheid van 12 woningen per acre is de beste bebouwingswijze.

Het tusschenvoegen van parkjes, speelvelden en volkstuinen verhoogt de veiligheid. Sterke concentratie van industrieën dient vermeden te worden, en in elk geval is scheiding door een open gordel van de woonwijken noodzakelijk. Ook de industrie- en pakhuizenwijken behooren ruim aangelegd te worden. De wenschelijkheid van een niet te grooten afstand tusschen woning en werk geldt in verhoogde mate in tijd van oorlog. Bij de reconstructie van oude wijken is er een gunstige gelegenheid om meer open ruimte te scheppen; de vraag verdient overweging of te saneeren gebieden niet de bestemming van open ruimten moeten krijgen.

Al het mogelijke moet gedaan worden om den groei van de steden aan de periferie te vermijden en in plaats daarvan satellietsteden te vestigen. Overwogen moet worden of de vacantie-kampen niet tevens dienstbaar kunnen worden gemaakt aan de evacuatie in oorlogstijd. De algemeene beginselen, waarvan het bovenstaande het belangrijkste weergeeft, zijn door de Commissie nader uitgewerkt in een aantal voorstellen tot herziening van de door het Departement van Volksgezondheid uitgegeven Model Clauses, d.w.z. model-bebouwingsvoorschriften.

Zwitserland

Inkomen en Huur

In de jaren 1936 tot 1938 is in Zwitserland een budgetonderzoek ingesteld, dat 2000 gezinnen in alle deelen van het land omvatte.

Een kort artikel van Dr. Bickel In het September-nummer van Das Wohnen put uit de resultaten van dit onderzoek eenige gegevens over de verhouding van inkomen en huur. Voor Zürich geeft het artikel het percentage, dat de huur van de totale uitgaven uitmaakt, gesplitst naar de inkomensklasse. Dit percentage is als volgt:

Percentage van de huur ten opzichte Inkomen in franken van de totale uitgaven 10001 en meer 18,2 8001 10000 18,4

7001-8000 19,1 6001—7000 20,8 5001—6000 21,4 4001—5000 23,1

3001—4000 23,6 tot 3000 29,4

Volgens den schrijver is er nauwelijks één land, waar de huur een zoo groot deel van het inkomen opeischt als in de groote steden van Zwitserland. Hij geeft ter toelichting enkele cijfers, die echter betrekking hebben op nationale gemiddelden en daardoor vergelijking moeilijk maken. Bij het laatste budgetonderzoek te Amsterdam varieerde het meergenoemde percentage van 10,2 tot 25,8.

Overzicht van tijdschriften

Nederland

De Aannemer, No. 80, 6 October 1939

Zuiderzeewerken. Dit artikel geeft een beschrijving van het aanleggen van den meerdijk voor den Noord-Oostpolder en het dichten van het sluitgat in den meerdijk, die Urk met het Friesche vaste land verbindt.

Het Eigendomsrecht, No. 19, 13 October 1939

Verzekering tegen-oorlogs- of molestrisico. Hierin wordt den leden afgeraden, zich tegen oorlogs- of molestrisico te verzekeren, vooral wegens de ondragelijke verplichtingen na oorlogstijd, welke hieruit kunnen voortvloeien. Verder geeft dit artikel een model-antwoord aan hypotheekhouders, welke bij den huiseigenaar op verzekering tegen dit risico aandringen.

De Gemeente, No. 20, 15 October 1939

Burgemeesterszorgen in oorlogstijd. Mr. J. in ’t Veld, Burgemeester van Zaandam, bespreekt in dit artikel de maatregelen, welke in Zaandam door de burgers voor de luchtbescherming worden genomen. In overleg met het Departement werd de volgende regeling uitgewerkt: In de bouwverordening wordt een bepaling opgenomen, waarbij aan eigenaren van woningen en andere gebouwen de verplichting wordt opgelegd voor een behoorlijke schuilgelegenheid te zorgen. De kosten voor aanschaffing van materialen worden van gemeentewege voorgeschoten. De terugbetaling geschiedt door heffing van een z.g. baatbelasting. Naar een voorloopige schatting, die echter nog getoetst moet worden aan de resultaten van een te nemen proef, zal voor arbeiderswoningen met f. 2,50 per jaar gedurende een periode van tien jaren volstaan kunnen worden.

Huis- en Grondeigendom, No. 29, 14 October 1939

Particuliere- en Overheidsbouw. Onder dit hoofd wordt besproken de totstandkoming van een achttal woningblokken, omvattende ongeveer 840 woningen, welke te Rotterdam gereed zijn gekomen, wat een belangrijke prestatie van het particulier initiatief wordt genoemd. De woningen bevatten: woonkamer, keuken, douche-gelegenheid, een bij elke woning behoorende, geheel van andere afgescheiden berg- en waschruimte in het hoog uit den grond gebouwde betonnen kelder-gedeelte: de helft der woningen heeft drie, de andere helft twee aparte slaapkamers (onmiddellijk aan de buitenlucht gelegen).