van Lindley toont een groote zelfstandigheid ten opzichte van het verleden. De beurs, die als door een wonder gespaard was gebleven, nam hij als middelpunt van zijn project, vanwaaruit hij eenige breede radiale verkeerswegen trok. De belangen van het verkeer beheerschten het plan. Maar de voorgestelde straatbreedten werden sterk overdreven geacht, hoewel zij nu te gering zouden zijn. Vooral echter de verwaarloozing van het esthetische gezichtspunt, het gemis aan piëteit voor het oude, wekte tegenstand, en deze belichaamde zich in een afwijkend ontwerp van den architect Semper, een geboren Hamburger. Deze toonde begrip te hebben voor de compositie van stedebouwkundige elementen pleinen, groote gebouwen, gebogen straten en waterpartijen. Herinneringen aan Venetië gebouwen aan het water, arcaden en stille groote pleinen stonden Semper voor den geest. Ook dit ontwerp verwierf geen onverdeelde instemming. Er trad nu een derde ontwerper op, de Chateauneuf, die aan het plan van Semper een wending gaf, die als een verbetering werd aanvaard. De Venetiaansche pleinvorm, die Semper reeds voor oogen zweefde, werd door dit plan voor Hamburg verwezenlijkt, aan den Kleinen Alster. Het karakteristieke hiervan is een open ligging naar het water, de geslotenheid van de pleinwanden, het ontbreken van verkeer, maar bovenal de wijze, waarop twee pleinen haakvormig in elkaar grijpen, aldus Schumacher.

Het merkwaardige van deze geschiedenis is vooral dat uit de botsing van ideeën ten slotte een gelukkig ontwerp voor den dag gekomen is.

Voor de volkshuisvesting wierp de opbouw in Hamburg ook goede vruchten af. ~Erst im Eeuer heisser Not stahlte sich der Wille zu wohnungspolitischen Taten grossen Stils,” zegt de bovengenoemde auteur. De kwaliteiten van het plan van de Chateauneuf lagen niet op dit terrein. Maar in het kader van den opbouw kwamen verschillende maatregelen tot stand, die de volkshuisvesting op hooger peil brachten. Waterleiding en rioleering waren hiervan de belangrijkste. De ruimere straten, al waren zij niet uit dit oogpunt geprojecteerd, kwamen ook aan de woningtoestanden ten goede.

De technische commissie, die den opbouw voorbereidde, heeft zich mede met de bouwverordening bezig gehouden. Haar plan om voor de geheele stad een dergelijke verordening aangenomen te krijgen, leed echter schipbreuk. Wel werden bizondere voorschriften uitgevaardigd voor het terrein van den opbouw. Maar deze waren slechts ingegeven door de vrees voor brandgevaar en op enkele punten door de zorg voor een fraai stadsbeeld. Met name werden hier en daar de hoogte der bebouwing en de helling der dakvlakken gelimiteerd. In een enkel geval werden ook gevelschema’s vastgesteld.

Het zou nog tot 1896 duren voor in Hamburg een algemeene bouwverordening van kracht werd. Ook hier prikkelde dus de plotselinge groote opgave, waarvoor het stadsbestuur kwam te staan, tot maatregelen, waarvoor de tijd overigens nog niet rijp was.

(Wordt vervolgd).

Binnenland

Voorschotten en bijdragen ten behoeve van krotopruiming ten plattelande ingevolge de circulaires 5433 M. van 25 Juli 1927, 4109 M. van 7 Juni 1928 en 8021 M. van 6 November 1930.

Bij beschikking : van 5 April 1940, No. 2845, M. 1., Afd. 5., is aan S. Raats te Etten en Leur voor den bouw van een woning een voorschot verleend van f 2544.—, tegen een rente van 4%, terug te betalen in 30 annuïteiten van 5.784% en een bijdrage van f 300.—j

van 6 April 1940, No. 1585 M,, Afd. V., is aan S. Bos te Assendelft voor den bouw van een woning een voorschot verleend van f 3700.—, tegen een rente van 4%, terug te betalen in 30 annuïteiten van 5.784% en een bijdrage van f 3ÖO.—;

van 18 April 1940, No. 2963 M. 1., Afd. V., is aan C. Hoogland te Bovenkarspel voor de verbetering van een woning een voorschot verleend van f 959, tegen een rente van 4%, terug te betalen in 15 annuïteiten van 8.95% en een bijdrage van f 300.—;

van 18 April 1940, No. 3977 M. 1., Afd. V.. is aan P. Giepmans te Afferden (gem. Bergen (L.)) voor den bouw van een woning een voorschot verleend van f 2200. tegen een rente van 4%, terug te betalen in 30 annuïteiten van 5.784% en een bijdrage van f 450.—; van 26 Juni 1940, No. 4843 M. 1., Afd. V., is aan J. M. Blomen te Reuver (gem. Beesel) voor de verbetering van een woning een voorschot verleend van f 700.—, tegen een rente van 4%, terug te betalen in 15 annuïteiten van 8.995% en een bijdrage van f 300.—; van 26 Juni 1940, No. 4656 M. 1., Afd. V., is aan A. van Wijk te Beuningen voor de verbetering van een woning een voorschot verleend van f 475.—, tegen een rente van 4%, terug te betalen in 15 annuïteiten van 8.995% en een bijdrage van f 150.—;

van 26 Juni 1940, No. 4150 M. 1., Afd. V., is aan F. Appelman te Bovenkarspel voor den bouw van een woning een voorschot verleend van f 2700. tegen een rente van 4%. terug te betalen in 30 annuïteiten van 5.784% en een bijdrage van f 300. ; van 26 Juni 1940. No. 4791 M. 1.. Afd. V.. is aan f 4. van der Hagt te Ewijk voor de verbetering van een woning een voorschot verleend van f 260.50, tegen een rente van 4%. terug te betalen in 15 annuïteiten van 8.995% en een bijdrage van f _

van 26 Juni 1940, No'. 4153 M. 1., Afd. V., is aan F. J. P. Scherpenhuizen te Gorssel voor de verbetering van een woning een voorschot verleend van f 850.—, tegen een rente van 4%. terug te betalen in 15 annuïteiten van 8.995% en een bijdrage van f 200.—; van 26 Juni 1940, No. 4446 M. 1.. Afd. V.. is aan C. Swart te Grootebroek voor den bouw van een woning een voorschot verleend van f 3300.—. tegen een rente van 4%. terug te betalen in 30 annuïteiten van 5.784% en een bijdrage van f 300.—; van 26 Juni 1940. No. 4446 M. 11.. Afd. V.. is aan P. Baas Pzn. te Grootebroek voor den bouw van een woning een bijdrage verleend van f 300.—;

van 26 Juni 1940, No. 5162 M., Afd. V., is aan J. Veldman te Heerhugowaard voor den bouw van een woning een voorschot verleend van f 2400.—, tegen een rente van 4%, terug te betalen in 30 annuïteiten van 5.784% en een bijdrage van f 450.—; van 26 Juni 1940, No. 4164 M. 11., Afd. V., is aan P. Beckers te Maasniel voor de verbetering van een woning een bijdrage verleend van f 200.—;

van 26 Juni 1940, No. 4945 M. 1., Afd. V., is aan H. A. Einke te Schoonebeek voor den bouw van een woning een voorschot verleend van f 2270.—, tegen een rente van 4%, terug te betalen in 30 annuïteiten van 5.784% en een bijdrage van f 450. ; van 26 Juni 1940, No. 5101 M. 1., Afd. V.. is aan E. Smits te Uden voor de verbetering van een woning een bijdrage verleend van f 87.50.

Premieverleening voor woningverbetering

In de maanden April, Mei en Juni 1940 zijn, ingevolge de circulaire van 23 Juni 1938, Nr. 5462 M„ Afd. V., in totaal uit ’s Rijks kas premies verleend tot een bedrag van ƒ 37.554.06, tezamen voor 290 woningen. Deze premies zijn verleend in de volgende gemeenten; Alkmaar, Almelo, Amsterdam, Beesel, Borculo, Breda, Brummen, Dalfsen, Deventer, Groesbeek, Groningen, Ambt-Hardenberg, Heiloo. Huizen (N.H.), Koedijk, Kollumerland, Krommenie, Leiden,