Vlissingen: W.b.v. ~Gloed Wonen". Dezelfde woningen nu weer geheel hersteld en bewoond

(Foto J. Visser)

de montagewoning zou de nieuwe bouwmethode snel in discrediet brengen. Doch reeds is meermalen aangetoond, dat ook voor een montagewoning een goede architectonische behandeling mogelijk is, terwijl de stedebouwkundige verzorging er in sterke mate toe kan bijdragen, dat de montagebouw in de verschijning van stad en land een aanvaardbare factor wordt. Om zich op deze gronden principieel tegen alle montagehouw te verzetten kan alleen als star conservatisme worden betiteld.

Moeüijker dan het voldoen aan de fe stellen kwaliteitseisen is echer om te bereiken, dat de bouwkosten van een montagewoning niet boven de prijs van een gelijkwaardig traditioneeil huis uitkomen. Daartoe is allereerst nodig, dat de te monteren elementen inderdaad passen en naarmate het ideaal van de montagehouw dichter wordt benaderd, beeft een fout in dit opzicht ernstiger gevolgen. Om dit te voorkomen dient de fabricage van de elementen nauwkeurig te worden beheerst en moet de vraag welke afwijkingen van de voorgeschreven maten nog kunnen worden toègeJaten en hoe dit kan worden bereikt, grondig worden bestudeerd. Bij een te groot aantal verschillende elementen neemt de kans op vergissingen en de daardoor veroorzaakte stagnaties toe. Zware elementen eisen mechanische hulpmiddelen, zoals kranen, eii deze kunnen alleen economisch in toepassing zijn, indien zij vrijwel continu in bedrijf kunnen zijn. De kosten van het transport van de fabriek naar de bouwplaats kunnen zwaar drukken en daarmede de economische voordelen van de fabriekmatige productie teniet doen. Daarbij komt, dat de traditionele bouw gebruik maakt van goedkope bouwmaterialen, waarvan de prijs beter voor tonnen dan voor kilogrammen kan worden opgegeven. Desondanks maken de materiaalkosten ongeveer 50 % van de bouwkosten uit. Het is wel duidelijk, dat een poging om op de lonen te sparen door kostbaarder materialen te gebruiken moeilijk tot een voordelig saldo zal leiden en ook dit beperkt de mogelijkheden.

Het overwinnen van al deze moeilijkheden gaat hoven de kracht van een enkel persoon en er is geen sprake van, dat één uitverkoren uitvinder door een geniale gedachte tot een bruikbaar systeem zlal geraken. Dit kan slechts worden bereikt door ernstige samenwerking van verschillende deskundigen. Van het begin af moet bij het ontwerp rekening worden gehouden met de voorwaarden voor een economische fabricage van de elementen enerzijds en met die voor een vlotte eenvoudige montage anderzijds. Een nauwe slamenwerking tussen ontwerper, fabrikant en uitvoerder is een onmisbare voorwaarde voor het succes van een systeem voor montagehouw.

In het licht van het bovenstaande behoeft het niet te verwonderen, dat het op dreef komen van de montagehouw in Nederland niet zo vlot verloopt

als velen wellicht hoopten. Daarbij komen nog de specifieke na-oorlogsi moeilijkheden, vooral verband houdende met de grote investeringen, di| veelal nodig zijn voor de fabrieken en installaties ter vervaardiging vM de elementen voor de montagebouw. Het is voor het bedrijfsleven bezwaai» lijk om hiertoe over te gaan zonder de zekerheid, dat de montagewoningel blijvend door de overheid zullen worden aanvaard, terwijl de vorm van dd overheidsbemoeiing met de woningbouw het geven van een dergeijka garantie maakt. |

Ondanks alles'maakt de montagebouw voortgang en verschillende syste* men hebben het stadium van voorbereiding reeds verlaten en worden in* derdaad uitgevoerd, terwijl andere daar dicht aan toe zijn. Overeenstemmin| is bereikt over enige duizenden montagewoningen, terwijl voor enigi honderden de bouw reeds is begonnen. Enige fabrieken, die onderdelea voor montagewoningen zullen miaken, zijn meer of minder ver gevorderd eh als zij gereed zijn, bestaat de mogelijkheid om de productie van mon* tagewoningen met duizenden per jaar te vergroten. Indien de voor dit doel zo noodzakelijke samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven in goedl banen blijft, mag worden verwacht, dat de montagebouw binnen enkeli jaren zo ver zal zijn, dat hij inderdaad een belangrijke bijdrage tot het woningbouwvolume kan geven. |

I Het zal U derhalve, zegt spreker, binnenkort allen kunnen overkomen, dat ook Uw vereniging voor de beslissing komt te staan of zij moptage* woningen wil aanvaarden. Ik hoop, dat deze voordracht er toe zal bijdra» gen, om U te overtuigen, dat een principieel afwijzende houding niet |B het belang van de volkshuisvesting zou zijn. Wel bedient U te bedenken, dat er mondagebouw van zeer uiteenlojjende kwaliteit bestaat, zodat 1] goed doet, U te vergewissen, dat het Ü aangeboden systeem aan de te stellen kwaliteitseisen voldoet. Het Ministerie van Wederopbouw ■ Volkshuisvesting en cxjk de Stichting „Ratiobouw” zijn steeds bereid, II naar vermogen voor te lichten, ] |

De VOORZITTER dankt de heer Mazure voor zijn betoog en zegt, dat het van grote betekenis voor ons is geweest, dat wij dit betoog hebben mogen volgen. Er zullen thans véle aanwezigen zijn, die het een en ander nog wensen te vragen. Het zal zeer zeker nuttig zijn om over dit onderwerp nog eens van gedachten te wisselen. Een goede Nederlander, vervolgt spreker, is altijd een beetje schichtig voor het nieuwe en een woning wordt niet gebouwd voor de duur van enige weken. Wij kunnen thans over dit onderwerp niet meer van gedachten wisselen en daarom lijkt het mij beter, dat wij maatregelen treffen, dat dit onderwerp in de Provinciale Afdelingen uitvoerig wordt besproken.