Nieuwbouw

Het behoeft wel geen betoog dat de vorenbedoelde nieuwbouw, verbeteringen en splitsingen nog slechts uiterst bescheiden zijn en dat deze gevolgd moeten worden door de bouw van vele nieuwe woningen en voorts door ingrijpende saneringen, indien wordt aangenomen dat het overgrote deel van de gehele woningvoorraad naar de huidige begrippen ongeschikt is ter bewoning.

Als belangrijke stap in de goede richting is thans van gemeentewege een plan opgezet voor de bouw van een 20-tal woningen in blokken van ten hoogste 4 aaneen. Hiervan zal wellicht een gedeelte door particulieren worden bekostigd en betrokken, terwijl zij overigens als Woningwetwoningen zullen worden verhuurd.

Een grote handicap bij de nieuwbouw blijken steeds de abnormaal hoge bouwkosten te zijn, die in de eerste plaats een gevolg zijn van de extra transportkosten der bouwmaterialen via het IJsselmeer of de Gouwzee en bovendien mede verband houden met de vereiste dure paalfunderingen, welke paallengten van tenminste 10 m vereisen.

Voorts vormen de ontstane hoge huren de nodige bezwaren voor de Markers, die gewend zijn aan huren van slechts ƒ 2,50 a ƒ 3,50 per woning per week, terwijl de huren van de mees. sobere nieuwe woningen stellig het 3-voud daarvan zullen uitmaken.

Daarbij moet ook in aanmerking worden genomen dat het merendeel der mannelijke Marker bevolking op de vaste wal. n.l. te Monnickendam, Edam en Amsterdam c.a. werkzaam

Interieur van een woning waarbij ~boven”- en ~beneden”-bedstede, als mede de ~toegang" naar de zolder zichtbaar zijn

is, zodat ook de dagelijkse reiskosten bij de huren in overweging moeten worden genomen.

De nieuw te bouwen stenen woningen zullen hoewel zoveel mogelijk naar aanpassing met de oude woningen kan worden gestreefd in uiterlijke vormgeving belangrijk afwijken van de typische houten woningen op de werven.

Het is daarom goed gezien dat het geldende uitbreidingsplan voorziet in de bouw van woningen buiten en min of meer los van de bestaande kernen, voorzover zulks niet reeds nodig zou zijn om deze kernen in een volgend stadium te kunnen verruimen en saneren.

Sanering

Een van gemeentewege opgezet voorlopig saneringsplan beoogt het zoveel mogelijk handhaven van de bebouwing langs de straten en achterpaden en het afbreken van de daartussen gelegen woningen, teneinde de ontstane open ruimten tot erven bij de woningen te kunnen bestemmen.

Op deze wijze mag worden verwacht dat het totale aspect van de verschillende buurten met hun bizonder karakter zo goed en zoveel mogelijk gehandhaafd blijft.

De bestaan blijvende woningen zullen vervolgens door samenvoeging met de direct aangrenzende, daarachter gelegen, woningen kunnen worden vergroot en gemoderniseerd, waarbij voor voldoende gelegenheid voor licht- en luchttoetreding in hoofdzaak via de voor- en achtergevels kan worden gezorgd.

Aangezien de meeste gesplitste woningen in handen van verschillende eigenaren zijn overgegaan, betekent deze ingreep de aankoop of onteigening van veel panden. De hierbij opgenomen plattegrond van een der buurten geeft de evenbedoelde opzet weer, waarbij de donker omrande en donker gearceerde woningen als bestaan blijvend zijn gedacht en de licht gearceerde zullen moeten verdwijnen.

Woningonderzoek

Als eerste maatregel om tot de nodige opruiming en sanering te geraken, wordt thans door de dienst van gemeentewerken een systematisch woningonderzoek ingesteld, in de kosten waarvan belangrijk door de provincie Noordholland wordt bijgedragen. Het resultaat van dit onderzoek wordt in een woningkartotheek vastgelegd, welke als basis voor de verder te nemen maatregelen zal kunnen dienen.

Kosten

De uitvoering van de vorenomschreven maatregelen ter verbetering, n.l. de bouw van vele nieuwe woningen, alsmede de opruiming en sanering van de bestaande woningvoorraad, zal belangrijke financiële offers vergen, welke verre uitgaan boven

de draagkracht der gemeente.

De medewerking van de hogere overheid in de vorm van geldelijke steun zal daarbij dan ook onontbeerlijk zijn. Het is te wensen dat hiervoor genoemde mogelijkheden in de komende jaren in een vlot tempo zullen kunnen worden verwezenlijkt, teneinde het voortbestaan van de Marker samenleving op verantwoorde wijze te bestendigen.

De omstandigheid dat daardoor tevens het vreemdelingenverkeer in ons land zou worden gediend, komt weliswaar op de tweede plaats, doch betekent niettemin een belangrijke bron van inkomsten,' hoewel uiteraard niet kan worden voorspeld hoe en zo ja, in welke mate, de bestaande trek van ~vreemdelingen” naar Marken zich na de totstandkoming van de dijkverbinding met de vaste wal en de uiteindelijke opneming van het eiland in de toekomstige Markerwaard-polder, zal handhaven.

Uitrusting van een ~keuken”, met aanrccht zonder gootsteen en k.astcn

Overveen, April 1955