rige week zich een werklooze, hongerig en vermoeid bij de politie om onderdak aan.

De man was van Bussum naar Bergen (N.-H.) gegaan, in de hoop daar werk te zullen krijgen, wat echter niet doorging en Was nu op den terugweg naar Haarlem.

Door de politie werd hem onderdak en voeding verstrekt, waarna hij hedenmorgen op weg naar Haarlem is vertrokken.

En de rijken feesten, eten en drinken, alsof alles in de beste sociale orde is.

Op zoek naar werk. Te Amersfoort is aan de laan ,,1914" een 21-jarige man aangetroffen, die wegens vermoeidheid en honger bewusteloos was geraakt. De jonge man was van Zwolle gekomen en had eenige dagen geloopen om werk te vinden. Door de politie is hij naar zijn woonplaats, Amsterdarn, getransporteerd, om.... van daaruit opnieuw een tocht te ondernemen in een andere richting. En wellicht met hetzelfde resultaat.

Toch houden velen, die zich eiken dag zat eten, nog maar staande, dat als men wil er wel arbeid te vinden is.

De kruipende hondjes krijgen een fooi. De

lezers van „De Arbeider" herinneren zich nog de staking in 1929 aan de zinkwitfabriek te Maastricht- Daarbij tevens het optreden der R.K. arbeidersorganisaties, de politie en geestelijkheid, die zich allen richtten tegen de stakers. Het optreden der politie veroorzaakte op aansporing van de ^geestelijkheid 2 dooden, behalve de blauwe plekken en bloedende wonden, die de arbeiders geslagen werden.

De N.V. Maastrichtsche Zinkwit-Mij. zal op de op 7 Maart te houden jaarvergadering voorstellen 14 pet. winst uit te keeren. Tevens is voorgesteld f 500.— te storten voor steun aan de werkloozen, welke gelden door de Roomsche liefdadigheidsvereenigingen, uitgedeeld zullen worden. De Roomsche arbeiders kunnen op deze fooi wel trotsch zijn.

Grenzelooze brutaliteit en onbeschoftheid.

Te Amsterdam stond een goudsmid terecht voor de „rechtbank", omdat hij een ruit ingeslagen had in het magazijn Hirsch aan het Leidscheplein. Deze „baloorigbeid" vloeide voort uit het feit, dat hij dakloos rondzwierf en geen onderdak bekomen kon in het toevlucht voor onbehuisden, omdat het dien avond daar vol was.

De ambtenaar van het openbaar ministerie, Mr. Versteegh, eischte 6 maanden gevangenisstraf voor het vernielen van de ruit en 12 dagen hechtenis wegens landlooperij omdat beklaagde zonder middel van bestaan had rondgezworven.

Is het niet tergend het optreden der machthebbers? Omdat iemand geen middel van bestaan vinden kan en dan als vanzelf zonder middel van bestaan moet rondzwerven, wordt hij in de gevangenis gesmeten.

Loonsverlaging afgewend. De loonsverlaging waarmede dq Almelosche textielfabrikanten dreigden, en welke verlaging 2 Maart zou ingaan, is afgewend. De vertegenwoordigers der arbeidersorganisaties hebben Dinsdagmiddag 24 Februari met de vertegenwoordigers dei textielfabrikanten geconfereerd, waarbij dooi de laatstgenoemden de aangekondigde loonsverlaging is ingetrokken.

Minister Ruys op inspectie. Minister Ruys de Beerenbrouck is te Amsterdam op inspec tie geweest in de stempellokalen der werk loozen. De laatsten hebben Zijne Excellentie een ovatie gebracht voor de gulheid, waarmede hij de werkloozen verzorgt. Zij heb ben hem uitgescholden en getracht hem U molesteeren door de portier van den auto, Waarin de minister gezeten was, te openen Niet erg dankbaar. Ruvs is toch de man Voor het volk. En dan zoo te worden behandeld, foei jongens, hoe kunt ge toch zoo ondankbaar zijn?

Buitenland.

Amerikaansch recht. In een der parken van New-York is een jonge vrouw vermoord ge Vonden. Deze vrouw, Miss Gordon, zou al, getuige optreden bij het onderzoek dat thans Wordt ingesteld naar politieschandalen. Diverse andere personen, die als getuige zouden optreden, zijn op onverklaarbare wijze Verdwenen.

Wel een prachtige rechtstoestand daar ir. het land van vrome zeden.

Voorzorgsmaatregelein., De lezers hebber Zonder twijfel gelezen van 't gevaar, dat ko hing Alfonso dreigt in Spanje. Volgens berichten uit Madrid zou Alfonso een kasteel heb ben gekocht te Talence bij Bordeau in Frank rijk.

Al zou de koning werkloos worden, tot ar* menzorg behoeft hij zich nog niet te wenden. Uaar zorgen de parasieten wel voor.

ARGUS.

Met heilige huwelijk.

Wij lezen in de pers het volgende bericht: „De „Welt am Montag" weet te berieh|eh, dat het huwelijk, dat de Italiaansche kroonprins om staatsredenem heeft gesloten 'net de Belgische prinses Marie José, reeds ] feitelijk verbroken is. De Italiaansche prins i heeft Rome verlaten met een dame, waar- ] hiede hij reeds langen tijd betrekkingen on- i Verhoudt. Hij heeft verklaard, dat hij het huwelijk met prinses Marie José niet zal voort- j petten. In België en in Italië verwacht men, ! jkt de paus echtscheiding zal uitspreken, doch ( Wussolini heeft verklaard, dat hij aan een c scheiding niet zal medewerken." j

Dit bericht werpt wel een eigenaardig licht i de in de z.g.n. hoogere kringen hieerschenmoraal. (

Niet naar genegenheid jegens elkander of ♦laar geestverwantschap wordt daar gevraagd j Wanneer twee menschen zich aan elkaar ver- i

i binden, maar om staatsredeinen worden

ze aan elkaar vastgekoppeld. 1 De ellende, welke uit zoo'n verbintenis : moet voortvloeien, is voor de belanghebbemi den bij zoo'n „huwelijk" maar bijzaak.

En toch is het huwelijk een heilige zaak! In 't bizonder in de „hoogere" kringen, zooals bovenstaand bericht afdoende bewijst.

B,

Dienstweigeringsbeweging.

Zes nieuwe gevallen van dienstweigering.

Een onzer kameradein te Hoofgkarspel schrijft ons:

Van Ide dienstplichtigen, die op 16 Februari j.1. te Amersfoort in werkelijken dienst moesten treden, hebben 6 hunner uit dezen omtrek geweigerd, n.1. Thijs Vlam uit Hoogkarspel, Thijs Toereppel en Cor Kracht uit Venhuizen, Dirk Rol uit Krommenie en, Joop Sterk en Nic. Wiese uit Alkmaar. Ze werden voorloopig in de kazerne te Amersfoort in arrest gesteld. Toen ze echter allen in hunne weigering volhardden, zijn ze naar de Bijzondere Strafgevangenis te Den Haag overgebracht.

Onze ideeën winnen veld, laten wij hen niet vergeten en zenden hun wat post.

Internationaal Soiidairiteits-Fonds „Nederland".

De waarheid over het Russische straf-systeem.

Maxvm Gorki op het Duivels-eilaind. De dichter in het gevangenkamp. — Potemkinsche dorpen. — Onder jeugdige gestraften. — Gorki weent.

Naar mededeeling van de Russische Sovjetpers, heeft Maxim Gorki eenigen tijd op het eiland Solowki, de beruchtste strafkolonie der Sovjet-Unie doorgebracht, namelijk die welke het Russische Duivelseiland genoemd wordt. Gorki is echter niet als gestrafte in deze verschrikkelijkste van alle Russische gevangenissen geweest, doch als eere-gast. De wereld)eroemde dichter zou zich er persoonlijk van overtuigen, dat het in het gevangenkamp niet zoo slecht was als men algemeen vertelde.

Wekenlang duurden de voorbereidselen voor de ontvangst van den gast. Zelfs half vervallen schuren, die jarenlang aan hun lot waren overgelaten, werden aan een grondige vernieuwing onderworpen. De gestraften werden elke dag in het bad gezonden en de barakken grondig gezuiverd. Op een mooie zomerdag kwam het schip, waarop Gorki zich bevond, binnen. Hij verscheen met zijn zoon, zijn schoondochter en meerdere begeleiders van de Ge.Pe.Oe. Hij bekeek lang en aandachtig het mooie Solowki-klooster, hetwelk oen hoofdstuk uit de Russische geschiedenis vertegenwoordigde. Het diende voor honderden jaren als bolwerk voor de Tcaren-macht in het verre Noorden en zijn sterke muren trotseerden de aanvallen van de Zweedsche en Hanza schepen, die meerdere malen een poging ondernamen het eiland Solowki te veroveren. Daarna werd Gorki naar een galadiner geleid, waarbij hij een in lompen genulde troep vagebonden tegenkwam, dite bij ie schitterende organisatie van het ontvangst niet tijdig genoeg achter slot en grendel waren gezet. Na het diner bezocht Gorki de werkplaatsen, waarin de gestraften bezig waren. Zijn! begeleiders hielden ophemelende voordrachten. Gorki zweeg, terwijl een bewaker voor de oogen van den beroemden gast met de gestraften schertste.

Hierna volgde een bezoek aan het ziekenhuis, waarin zich talrijke vrouwen en mannen met bevroren ledematen — het waren gevangen genomen vluchtelingen — b e v o in d e n. Gorki schreed z w ijgen d en stil door de zaal. Des avonds vond nog een voorstelling in het gevangenis-thieatex plaats. De toeschouwers waren uit de rijen der gestraften gerecruteerd. In de eerste pauze verscheen Gorki — opmerkenswaardig zonder begeleiding — in de f<^yer en werd door reclameerders bestormd. Velen stopten Gorki brieven in de hand, die hij gaarne aannam. In de tweede pauze was Gorki echter door Ge.Pe,Oe.-soldaten omringd. Trots dat probeerde hij zijn gevolg te verlaten, stelde zich aan de wand op en nam verder briefjes in ontvangst, die hem heimelijk in de hand gedrukt werden.

Den volgenden dag bracht de dichter een bezoek aan de arbeidskolonie. Hier trok een bloemenbed zijn aandacht. Bij het zien dezer frissche bloemen was hij diep geroerd. Weer verliet hij zijn gevolg en kwam in gesprek met één der gevangenen. Hij vroeg hem hoe hij zich voelde. „Het gaat ons zeer slecht", vertelde de gevangene, waarop de dichter naar de bloemen wees. „Dat is een decoratie, 't z ij n P o t e m k i n s c h e d o rpen", fluisterde de gevangene. Op dit oogenblik naderde een soldaat, e n Gorki g a f d e gestrafte een t-eekjen te zwijgen.

Hij bezocht verder de kolonie der jeugdige gestraften. Deze ongelukkige slachtoffers eener verschrikkelijke tijd zongen den beroemden dichter van het „Nachtasyl" gevangenis-liederen voor en vertelden hem van de ellende in hun Jeugdig leven, van misdaden uit nood, van de eeuwige jacht naar brood. Gorki's zenuwen hielden dit ; niet uit, hij bogon te schreien. '•

Begrijpelijk werd het bezoek van Gorki ge- 1 filmd en in alle bioscopen van het groote '

Sovjet-rijk opgevoerd echter de ellende die 1

Gorki zag, vernam men op deze film niet en ! de lichamelijke zoowel als de zielepijn der ; gestraften op de Solowki-eilanden hoorde men er niet uit. i

Intusschen blijven zij en zooveel anderen 1 onze hulp vragen.

Lezers steunt hen. Richt overal afdeelingen van ons fonds op, stort geld op Postrekening 1289§8 Vfin den Secr4-Penn, f

i B. M e ij e r, B i 11 i t om p 1' e i n 9, Groningen.

3 Ingekomen steun van 22 Febr. tot 1 Maart van A. R. te A., verkoop zegels f 62.60. Namens F.I.S.-Nederland: B. M.

Schorsing van den 2en Secretaris van het Hoofdbestuur van „De Dageraad".

Door ,,De Vrijdenker" van de vorige week wordt medegedeeld, dat door het Hoofdbestuur van „De Dageraad" is geschorst de 2e secr. van het H.B. dier vereen., de heer D. Veenstra Jr.

Ons wordt verzocht, de motiveering dier schorsing ook in ons blad te publiceeren. We zullen in zooverre aan dat verzoek voldoen, door het weergeven van de volgende beknopte samenvatting:

Er bestaat een „Internationale van Proletarische Vrijdenkers", gevestigd te Weenen. De communistische elementen zijn uit die Internationale getrokken en stichtten een nieuwe „Proletarische Vrijdenkers-Internationale", welke onder het mom van vrijdenkerspropaganda de communistische propaganda behartigt.

Aan deze Comm. Internationale nu, waarvan de zetel is gevestigd te Berlijn, heeft genoemde V. „op slinksche wijze" de adressen der abonné's van „De Vrijdenker" in handen gespeeld.

„Waarschijnlijk zullen dus ook in Holland pogingen worden aangewend, om de vrijdenkersbeweging in handen te krijgen voor communistisch politieke doeleinden", tegen welk pogen het Hoofdbestuur van „De Dageraad" bij voorbaat haar waarschuwende stem laat höoren.

Openbaar Congres over de werkloosheid te Amsterdam.

Reeds nu kan worden medegedeeld, dat op Zondagmorgen 29 Maart voor den Bond van Religieuse Anarcho-Communisten mevr. H. Roland Holst zal spreken over: „De werkloosheid — de vloek van het kapitalistisch stelsel" en 's middags Alb. de Jong het onderwerp zal behandelen: „Werklooslieid en Arbeidersbeweg i n g".

Beide vergaderingen zijn in gebouw „Bellevue", Leidschekade.

Houdt dezen datum vrij!

Prov. Samenwerking op Anti-Mil. gebied in Noord-Holland.

Met Albert de Jong als spreker worden door ons drie openbare vergaderingen gehouden en wel te Hoorn, Winkel en Den Helder. (Zie voor bijzonderheden de adv. in dit no.).

Pinkster-landdagen te Appelscha.

Tot regeling dezer landdagen wordt een vergadering gehouden op morgen Zondagvoorm. half elf, in het Compagnonshotel te Appelscha. We verzoeken alle kameraden op deze vergadering aanwezig te zijn.

Noordelijk Prop.-Comité

Op Zondag 15 Maart wordt de Algemeene Vergadering van liet N.P.C. gehouden te Stadskanaal, 's morgens 10i/2, uur in de zaal van café „Liberté".

Kameraden, onze wintercampagne is weer afgewerkt, het is noodig dat we weer bij elkaar komen om de zomerpropaganda in elkaar te zetten. We rekenen er op, dat de kameraden deze vergadering in groote getale bezoeken.

i/ergadering der Noord. Mokerjongeren.

Makkers! Het is reeds een heele tijd geleden dat wij bij elkaar zijn geweest, hetj wordt dus wel eens weer tijd. Komt morgen allen op de vergadering ten huize van B. Blauw, Nummer Dertien, Veendam. Aanvang 's nam. 2 uur.

Zondag 15 Maart vergadert het N.P.C. wee.r, en daarom wordt het meer dan tijd te bespreken, of wij ook voorstellen hebben omtrent de zomerpropaganda, hoe wij denken over landelijke samenwerking met andere Provinciale propaganda-comité's, enz. enz.

Kameraden, zorgt op die vergadering aanwezig te zijn, opdat niet een paar personen alles moeten oplossen.

Noordel. Mokerjongeren.

—

Adresverandering.

Het adres van Meinte Ringia is wederom veranderd en is thans: Van Marumstraat 69, Haarlem. Men neme hiervan goede nota!

Correspondentie.

Van kam. Gé Nabrink ontvingen we een ingezonden stuk, waarin hij, na vastgesteld te hebben, dat het Soc. Anarch. Verbond in Nederland niet meer bestaat, zegt, dat geruimien tijd in Den Haag een afdeeling van dat Verbond bestond, dat Gerda v. d. Gaag in de laatste vergadering tot secretaresse dier afd. werd benoemd, maar dat sindsdien van het bestaan der vereen, niets meer werd vernomen. Maandag 23 Febr. ontving N. echter een strooibiljet, waarop een vergadering met Constandse als spreker werd aangekondigd. Van eemige bespreking met de leden over een te houden vergadering is geen .«prake geweest en vele van de leden staan dan ook voor eejn raadsel, aldus N. Eemige opheldering in deze acht N. wel gewenscht.

Het lijkt ons 't beste, dat de Haagsche kameraden onderling deze zaak tot klaarheid brengen.

Eenige inzenders. Nog even geduld!

Red. I

L. S. te Nw. Pekela. Kosten adv. zijn 1 12,70. - <

J. Z. te Zuidbroek. Meenden dat die zending voor éénmaal was bedoeld. Overblijvent den maar verspreiden.

J. T. v. K. te A'dam. Nw. ab. genoteerd, en bestelling doorgegeven. Tot 1 April is 21 cent.

1 A. de J. te Haarlem. Kosten adv. zijn 50 ct. Per 3 maanden is heel goed, maar liefst direct na 't verschijnen van 't laatste nummer c van een kwartaal.

* H. de G. te Woldendorp. — W. v. H. te SneeK'. Postw. ontv.

J. F. te Beerta — L. v. D. te A'dam — H. B. te Stadskanaal. Nw. ab. genoteerd.

> Staunpenning „De Arbeider".

» Per G. L. te Gron. van Schipper S. 14 ct.

Adm.

Plaatselijk Nieuws.

Groningen.

In vogelvlucht. Het bioscoop-conflict blijft , nog aanhouden, ja dreigt zelfs gevaarlijk te worden. Die zich tenminste 27 Febr. j.1. op de Groote Markt bevond, was zijn leven niet zeker. Da bioscoop-ondernemers hielden in het Grand-Theater een protestvergadering en de toeloop was zóó groot, dat het verkeer dreigde gestremd te worden, daarnaast de politie wat zenuwachtig, wat waarschijnlijk kwam doordat het protest ging tegen hun werkgever, het gemeentebestuur, en 't leek compleet een oproer. Gummistokken en blanke latten vlogen door de lucht, een motor met zijspan yan de politie onderstboven, en verschillende inwoners keerden met gekneusde en blauwe lichaamsdeelen huis toe.

Een belangstelling een betere zaak waardig. * * *

De collecte voor de werkloozenverzorging heeft plm. f 4000.— opgebracht. Wanneer wij nu weten dat Groningen momenteel een 105.000 inwoners heeft, dan weten wij ook dat dit nog geen 4 cent per inwoner is, tevens kunnen wij er uit voelen dat de liefde der beter gesitueerden ten opzichte der werkloozen voorgoed liefde op een koopje is.

* * *

In het voorlaatste nummer schreven wij een verslag van de vergadering met Albert de Jong, en daarin hebben wij volgens inzender P., die er in het vorige nummer uitvoerig over uitwijdt, twee maal geschreven, „dat de rationalisatie in de productie de oorzaak van de economische crisis is".

Wij hebben dat verslag momenteel niet voor ons liggen, zoodat het best kan zijn, dat wij het zoo gezegd hebben als P. nu schrijft, echter wij hebben dan toch tevens vermeld, dat niet alleen de rationalisatie de oorzaak der wereldcrisis was, doch er veel meer oorzaken zijn. Echter voor ons staat vast, dat de huidige rationalisatie, toegepast door de ondernemers, die alleen om de „winst" hun bedrijf in stand houden, mede de schuld is van de huidige crisis, in 't bijzonder de groote werkloosheid.

Overigens laten we 't aan kam. De Jong over, eventueel P. van antwoord te dienen.

—n. —r.

Voor „De Dageraad" spreekt morgen Zondagvoorm. in „Ons Huis" de ex-priester Jos. v. Veen over het onderwerp: „De geschiedenis van de Hel". (Zie adv. in dit no.).

Nieuwe Pekeia.

„Excelsior" gaf haar 12e uitvoering. Zij vertoonde „Broze banden" en „De nieuwe chef". In het begin werden drie nummers gezongen en tot slot twee. Vier kam(eradeu deden hun best door het geven van muziek, Het publiek doet uitspraak over het werk van de vereeniging. Zij heeft nooit te klagen over onvoldoende belangstelling.

Emmer-Compascuum.

Door de Vrije Groep alhier is besloten, om^ den 1 Meidag weder te houden gelijk als andere jaren. Er zal een kinderfeest aan worden verbonden. Zij, die hieraan wenschen, mede te werken, worden verzocht, zich op te geven vóór 15 Maart bij de volgende adressen: Joh. Schadenberg, Scholtenskanaal, B. op ter Weegh, Westerdiep, Jac. de Blaauw, Kanaal A.

ScherpenzeeS.

Na een flink bezochte vergadering werd hier de vorige week, na een rede van Gé Nabrink, een afdeeling der I.A.M.V. gesticht. Voorzitter is Roelof Koopmans, secr. A. A. Douma, Kuinre i. d. Polder.

Haarlem.

N. J. C. Sehermeriiorn spreekt. De afd. Haarlem der I.A.M.V. belegt in verband met de vertooning der film „lm Westen nichts neues", op Dinsdag 10 Maart een openbare vergadering in 't gebouw van den Protestantenbond. Aanvang 8 uur. Bij hooge uitzondering zal kameraad Schermerhom hier spreken, terwijl L. Mounoury uit Amsterdam declameert.

Den Haag.

De protestvergadering tegen het bolsjewisme, uitgeschreven door het S.A.V. met Constandse als spreker, is uitstekend geslaagd. Een stampvolle zaal (tientallen moesten met staanplaatsen genoegen nemen) langdurig debat van W ij n k o o p en een afdoende beantwoording, waardoor de vergadering voor ons een succes werd. Weldra belegt het S.A.V-. een nieuwe vergadering over „De maatschappij der toekomst".

Schoorl.

^ De Burgerwacht heeft ook zijn mannen van de daad. Woensdag j.1. hield de Alkmaarsche burgerwacht een vergadering voor zijn leden en andere belangstellenden, alwaar door den