frïjlieid en Brood voor iedereen

(Vervolg van pagina 1).

I

ten beoefenen, ter bevrediging van de smaak van zeer kleine minderheden van de bevolking. Onze huidige taak is allereerst de mensen 'een minimum-bestaan te verzekeren, hetwelk niet ontbeerd kan worden, dus: voldoende voeding, ikleding, huisvesting enz. De revolutie zal voor alles hebben zorg te 'dragen dat dit bestaansminimum 'verzekerd blijft en wanneer er later onderscheiden behoeften mochten komen, die niet over de gehele linie dezelfde zouden zijn, dan kunnen die bevredigd worden buiten de algemeen economische organisatie om.

Buiten het maatschappelijk werkprogram voor elke industrie of arbeidsdistrict, zal er toch steeds voldoende ruimte over blijven voor individuele arbeid, die onafhankelijk kan worden ontworpen en uitgevoerd en waaraan men even onafhankelijk een bestemming kan geven, buiten de gemeenschapsarbeid in de algemeene, economische organisatie om.

Zoals wij een spoorweg hebben, die regelmatig moet functionneren in een eigen tempo en die niet vervangen kan worden door essewagens als algemeen vervoermiddel te land, zo ook zal dit het geval zijn in het nieuwe economische stelsel. Hoe men er ook tegenover staat, men zal zich hebben te verzoenen met het denkbeeld, dat de vorderingen van techniek en wetenschap zullen moeten blijven bestaan. Evenzo zal men zich moeten aanpassen aan nieuwe mogelijkheden in die zin, dat men met zo weinig mogelijk irfspanning een zo groot mogelijk effect tracht te bereiken door verbeteringen in het bestaande aan te brengen.

En wij zeggen dit, ofschoon wij persoonlijk gesproken, zouden prefereren, dat er een beetje meer werk ten koste van een ietwat geringer productie kwam, uit hoofde van een groter harmonie met de veelvormigheid van methodes. Welnu, de veelvuldigheid van methodes zal elke dag minder worden, allereerst al, omdat zij niet steeds samengaat met winst en ook niet voldoet aan de neiging om met zo weinig mogelijk inspanning een zo groot mogelijk effect te bereiken. Bovendien is de bevolking in bijna alle landen al zo talrijk en zijn de eisen, welke misschien grotendeels overbodig, maar daarom niet minder krachtig zijn, al zo veelvuldig, In verhouding tot die van de bevolking van een 50, 100 of 200 jaar geleden, dat er van een „terug' geen sprake meer kan zijn. Wij hebben heden ten dage duizenderlei dingen nodig, waarvan onze voorouders geen flauw begrip hadden. Daarbij zijn wij veel groter in aantal en is het nodig, dat de productie van een hedendaags mens tien, twintig, ja vijftig keer zoveel bedraagt als die van een Grieks of Romeins staatsburger uit vroegere tijden. En daarom zien wij op het eerste ogenblik der revolutie althans geen andere weg dan een ordening van het economische stelsel: de coördinatie in alles, waar dit mogelijk zal zijn, en overigens over 't geheel een streven naar coördinatie waar een eenheidssysteem niet zou kunnen worden doorgevoerd.

PLAATSELIJK NIEUWS

AMSTERDAM. Vergadering over Spanje.

Mispelblom J- -yer en Maup Stevens spraken in Handw. Vr. Kring op Vrijdag 24 September voor een slechts voor de helft gevulde zaal over Spanje. De nederlandse revolutionairen weten het ook allemaal zo erg goed hoe de spaanse kameraden het.... niet hadden moeten doen! Besprekingen over de brandende problemen, die ook ons morgen kunnen treffen, lijkt niet zo erg nodig. Gezegd wordt, dat de spaanse anarchisten voor plotselinge moeilijkheden, faits aecomplis, stonden, omdat zij verzuimd hadden zich er vooraf behoorlijk mee bezig te houden. En hier laat men voorlopig de boel ook nog maar waaien! Wanneer we straks ook hier voor 't brute geweld worden geplaatst •— aan de lauwen van thans de .schuld, dat er ook dan hier en voor ons geen andere uitweg dan 't pe■weld openstaat!

Navergadering S.A.A.

Voor een kring van genodigden liet de S.A.A. in kursorisehe vorm een nabespreking over de spaanse kwesties volgen. Deze is nog niet beëindigd, omdat terecht de behoefte gevoeld werd principiëel dieper op de dingen in te gaan.

Woensdag 6 Oktober wordt de nabespreking voortgezet. Het eerst ö»mt nu Max van Praag aan 't

Ekonomisch ©verzicht

GEMOTIVEERD PESSIMISME.

Vrijdag j.1. werd te Rotterdam weder een Havendag gehouden, welke georganiseerd werd door het departement Rotterdam van de Nederlandse maatschappij voor nijverheid en handel en het bestuur der Stichting Havenbelangen. Doel is natuurlijk propaganda voor de Rotterdamse haven. Daarom worden op zo'n Havendag (dit is de derde die gehouden werd) talrijke prominente buitenlanders uitgenodigd naast een aantal vooraanstaande mannen op politiek en handelsgebied uit het eigen land. Zo was dan ook op deze havendag een zeer internationaal gezelschap aanwezig. In totaal een 375 personen.

Alvorens een tocht op de Nieuwe Waterweg te maken werd een noenmaal aangeboden in de burgerzaal van het stadhuis.

Aan deze maaltijd is een rede gehouden door den heer dr. F. H. Fentener van Vlisingen, erevoorzitter van de Internationale Kamer van Koophandel, voorzitter van de Utrechtse Kamer van Koophandel en fabrieken, voorzitter van de raad van beheer der Koninklijke Ned. Jaarbeurs, Jid der directie van De Muinck Keizer, enz. enz.

Deze rede is, zoals wij gewend zijn van den heer Fentener van Vlissingen, de moeite van een bespreking wel waard. Wij betreuren het dat door de beperktheid van ons blad de rede niet in zijn geheel overgenomen kan worden. Want ons inziens is deze rede niet alleen belangrijk voor degenen die hem aanhoorden en voor de lezers van de N.R.C., die hem in extenso in hun krant konden lezen, maar ook en vooral voor de werkende en werkloze arbeiders.

De heer F.v.V. had zijn rede getiteld: „De Vooruitzichten van den Wereldhandel".

Na een inleiding over de wereldhandel en haar nut voor de gehele mensheid, sprak F.v.V. (wij volgen het verslag van de N.R.C. d.d. 24-9 avondbl.): „De meest gerechtvaardigde critiek, die op het bestel van onze tegenwoordige wereldhuishouding kan worden uitgeoefend is ongetwijfeld dat wij, ondanks de phenomenale mogelijkheden die de moderne techniek ons zowel op het gebied der productie als van het verkeer biedt, aan de ene kant millioenen werklozen moeten registreren en aan de andere kant millioenen mensen die gebrek hebben aan de primitiefste levensbehoeften. Dat er in dit opzicht heel wat te verbeteren valt op het gebied' der doelmatige inrichting van de verschillende volkshuishoudingen, moge grif worden

toegegeven, maar dit neemt niet weg dat de hoogst gebrekkige samenwerking tussen die volkshuishoudingen wel het meest debet is aan deze voor het menselijk vernuft werkelijk beschamende toestand".

Met andere woorden, de spreker keurt het streven naar autarkie scherp af. Hij wil van zelfvoorziening niets weten. Hij twijfelt er dan ook aan of men zal het streven naar autarkie moeten opgeven. Men moge, wat de naaste toekomst van de wereldhandel betreft, pessimistisch zijn, maar over zijn uiteindelijke toekomst kan men niet anders dan optimistisch zijn. De spreker toont dan verder aan, dat er op het gebied van vrijhandel steeds schommelingen waren, die de hausse en baisse van de economische conjunctuur trouw volgden. Maar gaat hij dan voort:

„Van meer gewicht is de vraag of de wederzijdse afhankelijkheid der volken, welke het natuurlijk gevolg is van een ver doorgevoerde internationale arbeidsverdeling niet hoe langer hoe meer als een drukkende last zal worden ondervonden, waaraan men tot elke prijs wil ontkomen. Zonder twijfel hebben de wereldoorlog en de politieke spanningen, die hierop gevolgd zijn, de vrees voor deze afhankelijkheid van anderen sterk aangewakkerd. Maar hier moet tegenover gesteld worden, dat, indien autarkie economische onafhankelijkheid ten doel heeft, haar doel nooit kan worden bereikt, omdat er steeds essentiële punten open blijven, waarop een bepaalde volksgemeenschap zich toch niet onafhankelijk van anderen kan maken. Zij kan dus slechts een vermindering van afhankelijkheid brengen en deze moet duur worden gekocht. Tegen het betalen van een hoge prijs voor iets, dat voorlopig niets tastbaars oplevert, verzet zich de drang naar meerdere welstand en hogere levensstandaard, die nog steeds in sterke mate het menselijke doen en laten beheerst. Een vermeerdering van de welvaart, een verhoging van de levensstandaard, wil zeggen, dat meer goederen per hoofd der bevolking worden gesteld. Dit vereist, zolang de wereldbevolkiing stijgt, verhoging van de productie, verlaging van de kostprijzen, verbetering van de productie en verkeer smididelen en van het distributie-apparaat. Een expansie dan van de economische betrekkingen en geen contractie. Dit zal niet mogelijk zijn, zonder de toepassing van een rationele en steeds verder doorgevoerde arbeidsverdeling, waarbij in het woord „rationele" reeds besloten ligt, dat wij dit systeem dat voor elk bedrijf onmis¬

baar geworden is, niet kunnen onderbreken door politieke grenzen". (curs. van ons, red.)

Hieruit blijkt, dat de opvatting van de spreker nog niet veranderd is. Enige jaren terug heeft hij ook reeds zijn opvatting omtrent „politieke grenzen" ten beste gegeven. Alleen hij kleedt nu zijn mening wat diplomatieker in, want niet waar, hij spreekt voor een internationaal gezelschap, waarin vele onderdanen ener totalitaire staat. Maar men kan niet zeggen, dat F.v.V. een conservatief man is op het gebied van internationale samenwerking. Hij ziet wel zeer goed in waarheen de economische ontwikkeling voert. Alleen hij kan het niet zo rondweg zeggen als wij, maar het kan niet ontkend worden, dat in zijn woorden de kern van de zaak getroffen wordt. Ja, wij durven zeggen dat F.v.V. ondanks dat hij kapitalist is, op internationaal economisch gebied vooruitstrevender is dan talrijke revolutionairen.

Na een bespreking van de mogelijkheden van het wereld verkeer en na er op gewezen te hebben dat het synthetische product, dat men om ter wille der autarkie is gaan vervaardigen, nieuwe afzetgebieden opent en nieuwe consumptie mogelijkheden creëert, komt spr. tot de vraag of de fundamentele veranderingen in de economische structuur van de wereldhuishouding tot inkrimping van de wereldhandel zullen voeren.

Hierbij haalt spr. aan Prof. dr. Ernst Wagemann, die als structuurveranderingen aangeeft:

Ten eerste: Veranderingen in het n:veau van intensiteit der nationale economische bedrijvigheid:

a. val van het geboortecijfer, samengaand met afnemende sterfte en als gevolg een vermeerdering van de hogere leeftijdsgroepen in de economisch hoog ontwikkelde landen;

b. de industrialisatie van de agrarische landen en de intensificatie van de landbouw in de industriële landen.

Ten tweede: Veranderingen in de vorm van organisatie der volkshuishoudingen:

a. ontwikkeling van het ingrijpen van de staat in het bedrijfsleven. Een proces, dat zich somtijds geleidelijk, soms op radicale wijze voltrekt.

b. Een voortdurende toeneming in het kader van het systeem van de particuliere nijverheid van monopolies, Kartellen en prijs- en loonfixeringen.

Deze veranderingen, die Prof. Wagemann aangeeft, zijn juist en ons inziens een discussie in onze kringen overwaard. Vooral die onder sub. 2, die bovendien een bevestiging zijn van onze, op de¬

ze plaats reeds verkondigde opvattingen. F.v.V. is van mening, dat deze veranderingen echter toch geen nadelige invloed op de wereldhandel zullen uitoefenen, hoewel hij toegeeft dat de gevolgen van deze veranderingen nog niet kunnen worden nagegaan. Hij vreest verder ook niet voor de agrarische autarkie, want zegt hij tenslotte Verminderen deze niet de behoeften van een land maar vermeerderen deze. Verder wijst hij er op, dat het 10.000ste schip dit jaar 5 weken eerder Rotterdam is binnengekomen dan verleden jaar. En dat in de eerste 7 maanden van 1937 het aantal geloste en geladen tonnen (1000 kilo's) 24.256.678 bedraagt, tegen 19.122.878 ton in de eerste 7 maanden van 1936.

Daarbij willen wy opmerken, dat ondanks die 5 millioen ton meer in zeven maanden de werkloosheid niet noemenswaardig verminderd is te Rotterdam.

Tenslotte komt de spr. tot de volgende conclusie:

„Bevredigend is de toestand geenzins. Een hecht fundament waarop in vertrouwen op een verhoogde welvaart, de wereldhandel zou kunnen worden opgetrokken is niet voorhanden. Vreedzame en oprechte samenwerking tussen de volkeren schijnt voorhands tot de onmogelijkheden te behoren. Het verschiet, dat zich voor ons opent, staat nog niet in het teken van „Meeresstille und glückliche Fahrt", in tegendeel, zo ver het oog reikt, zien wij niets dan onrust, onzekerheid, ontredderde internationale betrekkingen, gevaarlijke politieke spanningen en ondanks de zo in de mode gekomen „Planwirtschaft" een chaos van tegen elkaar in botsende economische stelsels. Erger nog is het, dat wij in zovele gevallen moeten constateren, dat vele van de factoren welke in de laatste tijd een verbetering van de wereldconjunctuur in het leven hebben geroepen, niet zullen nalaten in de toekomst een bedreiging van onze welvaart te vormen, (curs. van ons, red.) Waarlijk, wij kunnen in de tegenwoordige toestand niet berusten en moeten blijven strijden voor een betere toekomst. Dat daarbij vele haast onoverkomelijke bezwaren te overwinnen zullen zijn, mag en kan ons niet weerhouden met al de ons ter beschikking staande krachten de strijd aan te binden. Zelfs het feit, dat wij niet weten of in afzienbare tijd ons doel bereikt kan worden, mag ons niet doen aarzelen. Het moet ons genoeg zijn te weten dat het bereikt kan worden. De inzet waarom het gaat is wereldvrede en wereldwelvaart".

Dat klinkt dus in het geheel niet optimistisch. Als hij zegt dat vele van de factoren die een verbetering van de wereldconjunctuur

woord, waarop de driehoeksdiskussie Stevens—De Leeuw—Van Praag voort kan gaan.

Om misverstanden te voorkomen: deze besprekingen zijn besloten. Alleen dus degenen, die van een schriftelijke uitnodiging op naam voorzien zijn, hebben toegang. Zij, die voor de vorige vergadering een uitnodiging ontvingen, hebben thans weer toegang. Wie alsnog toegang wenst, vrage dit aan 't sekretariaat: Postbus C 320, aan. Zonder uitnodiging wordt geen toegang verleend!

De N.S.V.-royementen

ingevolge van het zwijgen in de „Syndicalist" over het incident in de Commelinstraat en het zwaaien van de „royementsbijl", worden wij steeds sterker gedrongen tot het beleggen van een Openbare Vergadering op Zon Jqg 3 October des v.m. 10 uur ies in het gebouw „De Le Val¬

kenburgerstraat te A am.

Hier zullen enige royeer¬

de kameraden uit i dam en Amsterdam het wooi u > oeren, de royementen en de bezetting betreffende.

Albert de Jong als N.S.V.-bestuurder en de Federatiebestuurders van Amsterdam en Rotterdam zyn uitgenodigd.

Wij verzoeken alle kameraden, die het ernstig menen met hun revolutionair streven, op deze vergadering aanwezig te zijn.

De entré voor deze vergadering is naar verkiezing.

Het Comité „De 10 Schoten"

★

DEN HAAG.

I.A.M.V.

Wy herinneren aan de openbare vergadering, welke op Maandag 4 Oct. vanwege de I.A.M.V. in gebouw Westeinde 95 wordt gehouden.

Spreker is kam. J. Mispelblom Beijer.

Aanvang 8 uur.

H.K.K.

De H.K.K. Organiseert op Zondag 17 Oct. 10 uur weer een filmochtend in het Apollo-theater aan de Spuistraat.

Deze eerste ochtend in het nieuwe seizoen belooft zeer interessant te worden.

Spreker is kam. N. J. C. Schermerhorn met het onderwerp: De ondergang van onze Beschaving.

Film: „Wereld in Wording.

Kaarten zijn reeds in omloop. Men haaste zich.

De H.K.K. is voornemens de 3e Zondag in elke maand een ochtend te beleggen. Andere organisaties gelieven hier rekening mede te houden.

J.B.

*

EMMER COMPASCUUM.

De vrije groep alhier was Zondagmorgen in h.h. vergadering bijeen. Met aller instemming werd besloten, alle harrewarrerijen die er de laatste tijd sterk naar voren kwamen, waardoor de propaganda bijna op de achtergrond werd gezet, over het hoofd te zien en de kameraden, die zich gedrongen gevoelen de propaganda mede ter hand te nemen, op te wekken, voor onze winteractie. Als inzet voor de winterpropaganda worden er twee grote openb. vergaderingen op touw gezet. Deze vinden plaats op Zaterdag 9 October in de zaal van G. Hutting te E. Compascuum en op Zondag 10 October in Café H. ten Berge te N. Dortrecht. Dan komt kam. Maup Stevens voor ons spreken. Het onderwerp luidt: De rol der socialistische partijen in de Spaanse gebeurtenissen. Voor beide verg. aanvang 's avonds 7 uur.

Kameraden van E. Compascuum en omliggende plaatsen, komt allen

op! Houdt dus deze data vrij, helpt ons dat deze eerste vergaderingen van onze winteractie slagen.

Zondagmorgen 3 October huishoudelijke vergadering ten huize van kam. W. v. Londen, 2e woning, aanvang 's morgens 10 uur. Ook dan moeten wij allen present zijn, daar er voor bovenstaande vergaderingen nog veel werk op ons wacht.

Namens de Vrije Groep E.C.

H. POELMAN.

¥

FRIES PROP. COMITÉ.

Zoals ik voor enkele weken reeds in „De Arbeider" heb gepubliceerd, wordt de Alg. Ledenvergadering van het Com. gehouden op Zondag 17 October in het Melksalon „De Klok" te Heerenveen, 's morgens 10 uur.

Laat deze vergadering nu het begin zijn van een goed opgezette actie voor het Rev. Anti Milit. in Friesland. In Groningen en Drenthe worden ook pogingen aangewend om tot betere samenwerking te komen, daarom mogen ook wij hier niet achterblijven. Vooral met het oog op de invoering van de algemene dienstplicht is een actie hiertegen noodzakelijk. Als echter de meeste kameraden afzijdig blijven, is het voor het bestuur onmogelijk om iets te beginnen. Daarom, bezoekt zoveel mogelijk de vergadering, om te zamen de winteractie vast te stellen.

Namens het F.P.C.

A. v.d. Sloep Wz.

CORRESPONDENTIE.

Ab. geld. ontv. v.: per Mevr. S. B. van T. v. d. K. te A'dam; per H. E. van O. te Castricum, F. den H. te A'dam.

Bladverk. ontv. v.: N. W. te Groningen; per H. E. van A. te A'dam.

F.I.S. NEDERLAND.

Onze uitgaven stijgen met de dag en de • inkomsten.... gij kunt dit zelf nagaan in onze wekelijksche verantwoording. Thans zijn we elke week nodig een ƒ 100.— willen we onze vervolgde en gevluchte makkers van een minimum uitkering voorzien.

Wij weten, het is niet gemakkelijk om elke week weer opnieuw een dergelijk bedrag bijeen te brengen; döcih met een beetjè goede wil en de solidariteit nu eens omgezet in de daad en we zijn er. Als men bedenkt wat deze makkers als offer hebben moeten brengen dan is het voor de geestverwanten hier te lande niet moeilijk het kleine financiële offer te brengen.

Stort dus omgaande op postrekening 205330 van G. Haan Eelderwolde 33.

Verantwoording tot 18 Sept.

per Houniet van Mevr. Sch. M. te R'dam ƒ 2.55; H. Schouten te Velsen N. ƒ 7.50; Afd. F.I.S. Utrecht ƒ 3.40; Synd. vrouwen org. A'dam ƒ 2.08; H. Sch. te Gouda ƒ 2.00; J. Barrou te Aartswoud ƒ 3.50.

Mussolini wantrouwt de Voorzienigheid

(Vervolg van pagina 1).

Italiaansen staatsman te München is gezorgd. In het paleis waar hij logeert, is gelijkvloers een wachtlokaal ingericht voor 20 beambten van de geheime staatspolitie, die gedurende het bezoek de ingang van het paleis zullen bewaken. De bewaking van het park achter het gebouw is opgedragen aan de lijfwacht van Adolf Hitier, terwijl gedurende de nacht politieagenten met speurhonden rond het huis en in de tuin zullen patrouilleren. Niet minder dan 800 beambten van de geheime staatspolitie staan in de omgeving van het gebouw op schildwacht. Deze beambten hebben in de laatste weken een speciale cursus in het scherpschieten gevolgd en zullen te zamen met de zogenaamde Rijksveiligheidsdienst een „extra-corps" vormen.

Maar dat is zelfs nog niet alles. Ook een uit Rome reeds te Berlijn aangekomen „expeditiecorps", bestaande uit Italiaanse politie-agenten, zal aan de bewaking deelnemen.

In ieder geval zal Mussolini te Berlijn en op zijn tochten naar de manoeuvres en vandaar weer terug door een cordon van wakers worden omgeven.

En dat alles vanwege de eenheid en verbondenheid waarmee de heren diktatorën altijd schermen, wanneer ze het over „hun" volk hebben!

Intussen, na de uitspraak van den paus, lijkt de hele geschiedenis van deze beveiliging erg veel op een motie van wantrouwen in O.L.H.!

in het leven hebben geroepen in de toekomst een bedreiging voor „onze" welvaart gaan vormen, dan bewijst dat eens te meer, dat hij een goede kijk op de toestand heeft. De factoren die F.v.V. bedoelt, zijn het ingrijpen der regeringen op economisch gebied, de regeling der productie dus en deze zullen op de duur zeker een bedreiging voor de „welvaart" der handelsmensen gaan vormen. Als F.v.V. het heeft over een ,,be-

dreiging van onze welvaart", dan bedoelt hij niet de welvaart der mensheid, maar de welvaart van de kring waarin hij leeft. Zijn oproep aan het slot om niet te berusten maar te blijven strijden voor een betere toekomst, wil zeggen een betere toekomst voor henzelf. Intussen zal het wel tevergeefs zijn die strijd want hoe machtig deze heren ook zijn,'de factoren die hun welvaart zullen vernietigen kunnen zij niet tegenhouden.

Ondanks zijn spreken van optimisme is tenslotte zijn rede een teken van diepgaand pessimisme.

Het pessimisme van hen die voelen voor een verloren zaak te strijden. Het pessimisme van hen die gedoemd zijn te verdwijnen.

Intussen komen in deze rede weer eens scherp de enorme veranderingen op economisch gebied naar voren, toch blijven de proletariërs de strijdtactiek Volgen, die feitelijk alleen bij de vroegere verhoudingen paste. Wanneer zal men gaan inzien dat bij nieuwe. andere toestanden een nieuwe, andere strijdwijze behoort?

Econoom.

Totaal ƒ 21.03.

Verantwoording tot 25 Sept.:

Kleermakers „De Ster" afd. den Haag ƒ 5; G.S.V. W.veer ƒ 2.50; afd. F.I.S. Zaanstreek ƒ 11.10; D. B. te Sch. ƒ 1; P.H. te Leew ƒ 1; Pellers org. V.Z.O.S. W.veer ƒ 5; afd. F.I.S. Zaanstreek ƒ 7.70; afd. de B.A.S. Leeuwarden ƒ 1.70; uit de kas bouwvak Groningen ƒ 5. Totaal f 40.—.

GalfLcPiteeAl nu rrut

Eerst kanonnen - dan boter

qeAjcJhAjeiwri daaA H. Kuy&JLen

In verband met het wetsvoorstel tot verlenging van de dienstplicht is deze brochure uiterst actueel.

Prijs per ex. 2 cent, fr. p. p. 4 cent, 10 ex. ƒ 0.20, 25 ex. ƒ 0.45, 50 ex. ƒ 0.85, 100 ex. ƒ 1.60.

BESTELT DIRECT bij het BROCHURENDEPOT der I.A.M.V. PIET ROL — KROMMENIE F. 4 — GIRO 77320