Prijs 3 cent.

No, 57. — Zaterdag 29 December 1894.

30 cent per Kwartaal-

Sociaaldemokratisch Volksblad.

AGEN TEN:

H. Kenther, Gortstraat 4, Den Haag; M. Mallon, Nieuwe Haven, Gouda; D. Troelstra, Nagtegaalsteeg, Amersfoort; Gr. Israël, Wielakkerstraat 44, Arnhem en A. Coenders, Beukerstraat, Zutfen.

REDAKTEUR:

Mr. P. J. TROELSTRA.

BUREAU: te UTRECHT, Leidsche Straatweg 17 c.

VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG. Abonnementsprijs s 30 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling. Prijs per nummer: 3 cent.

Prijs der advertentiën: 10 cent per regel.

Aan onze Abonnés.

Bij den aanvang van het le kwartaal 1895, verzoeken wij onze abonnés (zooWel buiten als binnen de stad) voor 15 Januari liet abonnementsgeld te voldoen, omdat wij na dien datum overgaan tot het innen per postkwitantie, plus 5 cent verhooging voor inningskosten.

Men wordt er aan herinnerd, dat het abonnementsgeld bij vooruitbetaling moet Worden voldaan, terwijl bij niet voldoen, de bladen worden ingehouden. Denkt dus om uw eigen voordeel, en maakt onze werkzaamheden niet kostbaarder, daar de abonnementsprijs reeds zoo laag mogelijk gesteld is.

De Administratie.

BERICHT.

Zij die te Utrecht dit blad geregeld aan huis wenschen te ontvangen, worden ter voorkoming van ongeregelde bezorging verzocht, hun adres aan ons Bureau of bij J. P. v. d. WALLEN, Javastr. 19bis op te geven.

De Administratie.

ARBEIDSSTATISTIEK.

Om misstanden weg te nemen, moet men Se bestrijden, en om ze te kunnen bestrijden, <Üent men ze te kennen,

Een van de voornaamste hulpmiddelen der Arbeiders in den klassenstrijd is daarom de tistiek, de wetenschap nl., die de feiten, belangrijk voor de kennis der maatschappij, j1* cijfers brengt. De statistiek leert ons, 'l welke richting de maatschappij zich ontwikkelt: de toeneming van het grootbezit in 6tikele handen, de vermeerdering der hypotheekschuld, de vermindering van het getal ^eine handwerksbazen en eigen boeren; den ^nwas der werkeloosheid, de sterfte onder kinderen der armen, vergeleken met die de kinderen der rijken; de vermindering va.n het getal huwelijken en de vermeerdering onwettige geboorten; de toeneming der ■'';lfmoorden, der misdaden en der krankzinnigheid, der faillissementen en der gedwongen verkoopingen; de dividenten der maat8chappijen en de ongelukken vanhunperso ®el; de werkstakingen en uitsluitingen, de ^vereenigingen met hun getal leden; e loonen en werktijden, het getal arbeiders, ^Qnen, vrouwen en kinderen, in de verkillende vakken werkzaam — dat alles, nog veel meer leert ons de statistiek. ^ voor zoover de statistiek zich meer ^Paal<j met de arbeiderstoestanden bezig spreken wij van een arbeidsstatistiek. ingeland is het vaderland der statistiek, ^ °P het gebied van den arbeid. In 1886 ^ den handelsminister door de Engelsche peering opgedragen, een stelselmatige eidsstatistiek bij te houden.

1erst in verbinding met de gewone han¬

delsstatistiek opgemaakt, nam zij al ras zulke afmetingen aan, dat er in het voorjaar van 1893 een afzonderlijk bureau voor werd opgericht, het Labour Department, aan welks hoofd een arbeidscommissaris staat, en waaraan, naast een hoofdcorrespondent, drie medewerkers (waaronder eene vrouw) en een aantal lagere beambten, circa 30 berichtgevers verbonden zijn, die in de hoofdplaatsen der nijverheid wonen en een speciale correspondent voor den landbouw.

Dit arbeidsambt geeft elke maand haar Arbeidscourant (Labour Gazette) uit, 32 bladzijden groot, waarin allerlei onpartijdige berichten omtrent den toestand der arbeiders over de geheele wereld zijn opgenomen.

Uit het rapport over 1893, alleen handelende over Engeland, deelen wij het volgende mede:

Van de vakvereenigingen ontving het Arbeidsambt opgaven van 594 vereenigingen, die tesamen 1.237.367 leden telden en een totaal-inkomen hadden van bijna 25 millioen gulden. Zooveel werd in één jaar bijna geheel aan kontributie door arbeiders opgebracht. De uitgaven in dat jaar waren circa 250.000 gulden lager.

Van de coöperatieve vereenigingen verstrekten 1684 opgaven. Deze telden 1,221.821 leden, beschikten over een kapitaal van ruim 169 millioen gulden, hadden een omzet in 1892 van ruim 595 millioen gulden en maakten een winst van ruim 55 millioen gulden.

Deze cijfers geven een indrukwekkend beeld van wat er door een vereenigd werken der arbeiders kan worden tot stand gebracht.

In 1893 hadden 643 werkstakingen en uitsluitingen plaats, waarin 570,060 arbeiders betrokken waren en waarvan ruim de helft geheel of gedeeltelijk ten voordeele der arbeiders afliepen.

De werkloosheid is natuurlijk het grootst onder de niet-vereenigde arbeiders; volgens Keir Hardie zijn er op dit oogenblik een miliioen werkloozen in hetVereenigd Koninkrijk; het rapport deelt alleen mede, hoeveel leden der vakvereenigingen uit hunne kas endersteuning wegens werkloosheid ontvingen. Dit getal bedroeg 58 op de 1000 leden in Juni, tot 100 op de 1000 leden in Januari, zoodat dus in Januari 1898 ongeveer 123.000 leden van vakvereenigingen in Engeland werkloos rondliepen!

In 1892 werden door het Armbestuur ondersteund 641.626 personen beneden 16 jaar, 828.998 personen van 16-65 jaar en 482.723 personen boven 65 jaar. Hier zijn de zoogenaamde landloopers niet in begrepen. Daar er 1.372.601 personen boven 65 jaar in het Vereenigd Koninkrijk wonen, was dus Vs van hen armlastig. Dat is het loon voor harden arbeid in dienst der maatschappij, als men oud wordt!

Tengevolge van ongelukken in de fabrieken zijn van 1880 tot 1893 om het leven gekomen 5726 personen, in de kolenmijnen 14.785, in de ertsmijnen 952, in den dienst der spoorwegen 6891 en van 1885 tot 1893 in den zeedienst 20.186 arbeiders.

Verschrikkelijke getallen, die bewijzen, dat men niet ten onrechte spreekt van het slagveld van den arbeid,

Wat de gewonden en verminkten aangaat, dezen waren er in de laatste 13 jaar onder de fabrieksarbeiders alleen reeds meer dan

105.000, terwijl in het laatste jaar van de spoorwegbeambten meer dan 2630 gewond' werden.

Wel zijn er wetten, die den arbeider beschermen, maar in 1893 werden 2090 vonnissen wegens overtreding daarvan tegen ondernemers gewezen.

Wij leeren verder uit hetrapport, dat in landbouw, visscherij en industrie ruim 2 V2 millioen vrouwen aan het werk zijn, 498.951 jongens beneden 15 jaar en 318,951 meisjes beneden 15 jaar.

Het beeld, dat ons in deze cijfers wordt gegeven van den toestand der Engelsclie arbeiders, is alles behalve gunstig.

En toch kunnen wij gerust zeggen, dat, als er eens een dergelijke statistiek voor ons land werd opgemaakt, deze in de meeste opzichten nog veel treuriger toestanden zou openbaren.

Een arbeidsstatistiek bestaat echter bij ons nog niet. Wel begint men in den laatsten tijd meer aan de statistiek te denken en is er eene „Centrale Commissie voor Statistiek" door ae Regeering benoemd, die ook aan arbeiderstoestanden hare aandacht wijdt, marvr van een vast bureau voor arbeiderSstatistiek zooals in Engeland bestaat en dat noodzakelijk is als voorbereiding voor elke belangrijke verbetering ïn den toestand der arbeiders, is voorloopig bij ons nog geen sprake:

Als de arbeidersklasse, wat wij hopen, binnen twee jaar door eene uitbreiding van het kiesrecht in staat is, ook enkele vertegenwoordigers van hare belangen naar de Tweede Kamer te zenden, zullen dezen zeker vooral hun beat doen voor de tot stand koming eener voldoende arbeidsstatistiek, die niet alleen noodig is voor de verbetering van het lot der arbeiders, doch ook zeer dienstig is aan onze propaganda, daar zij den sluier wegtrekt, die deze kapitalistische maatschappij zich voor het gelaat heeft geschoven, en deze in al haar weerzinwekkende leelijkheid laat zien.

De arbeidsstatistiek is daarom een der voornaamste middelen, waardoor de revolutie in de maatschappelijke inrichting wordt overgebracht in de hoofden der menschen.

De vergadering van den 25 en 26 Dec. in Walhalla te 's-Graventa.

o

Dinsdagmorgen.

Na een beraadslaging van ruim een uur werd met 36 stemmen voor en 24 tegen het besluit genomen, de pers en leden der vroegere afdeelingen toe le laten.

De vergadering,die door 62 afgevaardigden, vertegenwoordigende 52 afd., werd bijgewoond, wordt geopend door A. Rot. In zijn openingswoord deelt hij mede, dat in de voorafgaande vergadering is besloten, dat, daar door het arrest van den Hoogen Raad de Soc. Dem. Bond tot een verboden vereeniging verklaard is, een andere vereeni ging onder den naam „Socialisten Bond" op te richten, waartoe bereids 52 afdeelingen zijn toegetreden. Het oude bestuur zal deze vergadering leiden. Ook is besloten, dat vele punten van den beschrijvingsbrief behandeld kunnen worden; daar de oude bond is opgehevep, is er niets in te trekken en aan niets vast te houden. Van Van Emmenes en Van der Veer zijn uit de gevangenissen te Nieuwer-Amstel en 's Gravenhage brieven van instemming met de vergadering inge-

.k&omen, die met een telegram beantwoord

zuilen worden. .Daarna is aan de orde het verslag van den secretaris van den nu verboden bond. In dat verslag nam de vervolging natuurlijk een eerste plaats in. De strijd naar aanleiding van het voorstel H. S. kwam eveneens ter sprake en de schuld van de verlamming der propaganda wordt natuurlijk geschoven op de parlementairen. Dezen wordt naar het hoofd gegooid, dat ze eerst toen er gevaar voor veroordeeling dreigde zijn uitgetreden, terwijl Vliegen wordt verweten dat hij zich de „Volkstribuun" wederrechtelijk toegeëigend heeft en Van Kol als mederedacteur had aangesteld zonder het recht daartoe te hebben. Het verslag van den secretaris wordt zonder aanmerkingen goedgekeurd. Domela Nieuwenhuis wordt bij acclamatie tot redakteur van „R. v. A." benoemd. Amsterdam wordt aangewezen als plaats . waar de Centrale Raad in 1895 gevestigd zal zijn.

Het voorstel-Amsterdam, „de congressen worden openbaar gehouden", komt, daar de zeven eerste voorstellen van den beschrijvingsbrief vervallen, eerst in behandeling.

Arnhem is van meening dat het tweede deel van het eerste voorstel, ontbinding van den bond door opheffing der centralisatie, nog behandeld moet worden. Bij stemming verklaart de vergadering, dat dit gedeelte, noch de andere zes voorstellen in behandeling komen. Aan de orde is het voorstel Amsterdam, om de congressen in 't vervolg openbaar te houden. De afgevaardigde van Rotterdam meent, dat, als het Vöjrtrouwen, dat men nu in de pers stelt, beschaamd wordt, dan de congressen weer geheim moeten zijo. Den Haag meent dat het „onze koude kleeren" niet raakt, of de pers komt of niet kornt om verslag te geven. Rotterdam wil alleen de pers toelaten als er geen misbruik van wordt gemaakt. Ten slotte wordt het. voorstel Amsterdam aangenomen met 46 stemmen voor, 13 tegen en 5 blanco.

De voorstellen van Deventer en Westzaan, Deventer wil geheimhouding, Westzaan openbaarheid van huishoudelijke zaken, worden tesamen behandeld. Nog altoos heerschen omtrent de openbaarheid der debatten over huishoudelijke kwesties valsche begrippen. Men is nog altijd bang, dat men de zwakte van de partij daaruit kan leeren kennen en we hebben dan ook slechts enkele afgevaardigden gehoord die vóór volkomen openbaarheid zijn. Het voorstel van Westzaan, om openbaarheid te geven aan alles, wordt ten slotte verworpen met 46 stemmen voor en 20 tegen, nadat op voorstel van Amsterdam besloten is, omtrent het voorstel Deventer, niet openbaar maken, over te gaan tot de orde van den dag. Daarna kwam omtrent deze zaak een nieuw voorstel van Delft aan de orde, waarin wordt aangedrongen op publiciteit voor de leden alleen. Dit voorstel wordt met algemeene stemmen aangenomen.

Na de behandeling van verschillende voorstellen omtrent de toepassing van het referendum, reglementsverandering, oprichting van een ondersteuningsfonds voor de slachtoffers der klassejustitie, enz. komt een motie van de afd. Haarlem aan de orde, van den volgenden inhoud: Da vergadering van 25 en 26 Dec., gehouden te 's-Gravenhage, goede nota genomen hebbende van de handelingen van het Duitsche partijbestuur n.1. het zenden van geld tot steun van de Soc. Dem. Arbeiderspartij hier te lande, spreekt hare afkeuring uit over deze daad, als zijnde in strijd met het internationaal gevoel, hetwelk ons bezielt.

Amsterdam stelt een andere motie voor, waarin instemming betuigd word met den brief, verzonden door de vroegere C. R. aan de Duitsche pa.rtydag te Frankfurt. Den Haag stelt voor de moties van de agenda af te voeren, omdat zij meent, dat het congres niets te maken heeft met hetgeen de Duitsche partij wil doen. Haarlem noemt de parlementairen verraders en ziet ook in de daad der Duitsche Partij verraad, (applaus.)