eischt buitengewons êsiémm. TeeScent op de kameraden rekenen op Uiw soSidariteit ï ““im

inde Metaalindustrie en moet daarbij beweerd hebben dat hoogere weckmkomsten dan f35 a f36 met worden gemaakt. De heer Stork gaaf Jaarlagen te keer van heb ik jou daar. Hij stelt het voor alsof ineen interview alles woordclijk wordt genoteerd. Natuurlijk kan ik niet gezegd noch bedoeld hebben, dat geen metaalbewerker meer dan f35 a f36 per week verdient. Ik heb gce.n enkele reden dc Iconen in onze industrie betaald lager voor te stellen dan ze roods zijn ; dat is a! erg genoeg. Maar ik heb ook geen behoefte ze gunstiger voor te stellen. Toen onze brochure ~Ts loonsverlaging gemotiveerd?” verscheen, hebben ook eenig'C werkgevers, o. a. de heer J. Goedkoop en de redacteur van ~ Werkspoor” het daarin genoemde cijfer van het gemiddelde uurloon aangevochten en het voorgesteld alsof wijde arbeiders en het publiek bedriegen. Maar waarom komen zij dan zelf niet uit den hork om dat in het openbaar te Weerleggen ? Ze schrijven in hun krantjes, die allen door hun eigen arbeiders worden gelezen en komen niet voor het groote publiek. Waarom niet? Dc heer Stork beweert nu, evenals de heer Goedkoop laatst, dat er zelfs arbeiders bij hem in dienst zijn die f5O per week verdienen. Ik neem aan dat. het zoo is; er zuilen werkelijk wel eenige honderden metaalbewerkers zijn, die dat loon verdienen, maar wat zegt dat op een aantal van 80.000 ? Het gemiddelde uur inkomen van de arbeiders, In dienst van de leden van den Metaalbond, was volgens de cijfers van het N. A. M. voor de geschoolde arbeiders 84.5 cent, voor de geoefenden 74.8 cent en voor de ongeschoolden 64.8 cent. Het gemiddelde uurin kom en van allen te zamen was 77 cent, dat is dus bij een 48- urigc werkweek gemiddeld f 36.96. Als daar nu nog eens minstens 10 pCt. afgaat, zooals de heeren dat gaarne zouden willen, wat blijft er dan over? * * * In hetzelfde artikel inde ~Hengelosche Fabrieksbode”, waarin we worden uitgemaakt voor onverantwoordelijke, de arbeiders bedriegelijk in staking drijvende en bijna misdadig handelende individuen, hangt de heer Stork ook een beeld op van de arme aandeelhouders, wier, schade niet te vergelijken is met de onnoozele 10 of 15 procent loonsverlaging van de arbeiders. Wat zullen die hun buikriem moeten toehalen om rond te komen! Hoeveel fiesschen ' wijn zullen die dit jaar in hun kelders minder kunnen opslaan, nu ze eens na jaren van voorspoed wat minder of geen dividend Ontvangen ? Deze dingen worden niet gezegd, meent dc heer Stork, in vergaderingen waar de leiders tot staking aansporen. Zou hij nu werkelijk meenen, dat dit eenigen indruk op de arbeiders maakt ? Wat naïef! De heer Stork moest toch kunnen begrijpen, dat het gros der arbeiders zich om het lot der aandeelhouders heel weinig bekommert. De leider die het in zijn hoofd zou halen om loonsverlaging te rnotiveeren op grond van door aandeelhouders geleden verliezen, zou zijn taak al zeer slecht vervullen. De heeren aandeelhouders hebben al meer pleitbezorgers dan hun lief is. __ Neen, heeren, als gij denkt dat de arbeiders loonsverlaging zullen slikken omdat het

Metaalbewerkers als Uitvinders. Uit het Hoogduitsch naar Th. Wolff (Ffiedenau). IV. Bij de ieenmalige Watt’sche machine had de krachtoverdraging alleen door tuimelende (beurtelings rijzende en dalende) beweging van de balans (tuimelaar) plaats. Van verschillende kanten werd Watt aangezocht om zijn werktuig ook voor andere takken van industrie geschikt te maken, waartoe hij dan ook besloot. Hier begint het tweede groote tijdvak inde werkzaamheid des uitvinders inde volmaking der Stoommachine, De tuimelende beweging der balans, zoo concludeerde Watt, kan door aanwending vaneen kruk gemakkelijk ineen draaiende beweging eener daarin bevestigde as omgezet worden. Dit vereischte echter een volledige omvorming der inwendige constructie en der drijfwijze van zijn machine. Voor het uitpompen van mijnen was de tot ee.nzijdigwerkende stoommachine, waarin de stoom den zuiger om- ; laag drukte, 'dus de drijfkracht op den i zuiger was, terwijl het rijzen van den zuiger door het gewicht aan het andere eind der balans bewerkt werd. Daarbij was vol- i doende dat de zuigersffang dooreen ketting met de balans was verbonden, De eenzijdige i werking der machine ging echter ook zeer

de geldschieters een beetje minder goed gaat, dan vergist ge u toch werkelijk inde mentaliteit. Als loonsverlaging wordt aanvaard, zal dat alleen geschieden uit gebrek aan organisatorische macht of als zij overtuigd worden dat het m hun eigen belang is. Uit de Afdeelingen. AMSTERDAM. Zondagmorgen 6 Nov. ; a.s., te half elf, zal vanwege ~De Nieuwe Gedachte" inden ~Victoria”-bioscoop, Nieuwendijk (eersten vanaf den Dam), ! spreken de heer A. B. Kleerekoper over het onderwerp ~Nevelen of lichtstralen?” Toegangsprijs 20 cents. APELDOORN. De leden van de samenwerkende organisaties hebben trouw het gegeven parool van de hoofdbesturen opgevolgd en zijn allen op Maahdag j.l. de i fabriek niet ingegaan. Op de fabriek van I den heer v.d. Ploeg was niemand, bij de firma Landaal waren 4 h 5, geen vak, menschen echter, en bij „De Vlijt” enkele heel oude werklieden, die door hun werken geen schade aan dé staking kunnen doen, er in gegaan. Het juiste aantal stakers kunnen wij nog niet vermelden, vermoedeiijk zal dit zijn voor onzen bond 120, voor den Kath. Bond 12 en voor den Cfar. Bond 25 man. Maandagmorgen had eene vergadering met de stakers plaats, waar door den Districtsbestuurder den stand der staking en de aanleiding nog eens inden breedc werd besproken. Er wordt flink gepost, en de eensgezindheid onder de stakers is uitstekend. Aan een neef van de firma Landaal, die ongeneigd gebleken was om tot staking over te gaan en dip Maandagmorgen naar zijn karwei buiten Apeldoorn was afgereisd, werd bij zijn terugkomst des avonds een schitterende ontvangst bereid. Opgewacht door 3 agenten van politie, werd hij door minstens 200 man stakers en anderen naar huis geleid. Misschien brengt dit hera tot inkeer en zal hij nu spoedig ophouden. W. L. S. DELFZIJL. Vrijdag 28 Octobef hield onze afdeeling een openbare vergadering jn ’t Hotel Wilhelmina, waar ruim 50 pCt. onzer leden (oorzaak zpker ’t slechte weer), aanwezig was. Onze Districtsbestuurder Wacht behandelde het onderwerp: ~De' werkloosheid en haar gevolgen.” Op bevattelijke wijze maakte spr. ons duidelijk, welken toestand de z.g. scheepsbouwers vóór, in en na den oorlog hadden geschapen en op welke manier en met welke argumenten zij hun heerschappij dachten bot te vieren, indien de arbeiders ’t maar wenschten te slikken. Doch de tegenwoordige geest onder de metaalbewerkers bewijst het tegendeel. Verder wekte spr. op, dat, indien het tot strijd mocht komen, iedere metaalbewerker pal moest staan, zich niet voor minder Icon mocht aanbieden en alzoo financieel en moreel de zaak steunen. Vervolgens werd nog ‘even de werkloozenüitkeering en werkverschaffing besproken. Nog eenige stijfhoodige metaalbewerkers

onregelmatig en was dus voor aandrijven van arbeidsmachines een grootere gelijkvormigheid noodig. De oplossing van dat vraagstuk vond Watt dooreen tweede omvorming van den stoomcylinder waarin stoom, door middel vaneen schuif (z.g. D» schuif die de toevoer regelt) beurtelings op en onder den stoomzuiger inden cilinder geleid wordt. De machine was dus door deze omvorming van den cilinder een dubsjeiwerKeade geworden, welker voordeel haar oorzaak in rustiger en gelijkmatiger beweging, tegenover'de eenzijdig werkende machine bestond. Nu volgde een verdere reeks van uitvindingen welke allen dienden om de rechtlijnige zuigerbeweging doelmatig op een roteerende over te dragen. Het eerste moest de ketting, welk tot nu den zuiger met de balans verbond, vervangen worden dooreen samenstel van stangen, het z.g. „Parallelogram van Watt” (als de boogvormige weg die het koppelpunt der balans door de aan het kruishoofd der zuigerstang gekoppelde verbindingsstang geen zijdelingsche drukking' op de zuigerstang wil uitoefenen, wordt dat voorkomen door bij beide koppelpunten nog twee te voegen, een op dc balans, een vierde door twee verbal-. dingsstangen, waardoor dus een parallelogram of scheefhoekige gelijkzijdige vierhoek wordt gevormd, die de rechtlijnige beweging van den stoomzuiger zonder zijde-

loopen ongeorganiseerd rond. Laten wij trachten; ook die nog te winnen. DE CORR. ENSCHEDE. Ook hier begint gisting te komen.' De voorloopster, die hier dp loonsverlaging het eerst aankondigde, is de firma Sliert en Zn., Constructi-ewerkplaats. Een klein fabriekje van 19 man personeel. De loonen, die hier betaald worden, zijn ■ wel de slechtsten uit de geheele stad; zoodat ; een loonsverlaging van 10 tot 15 pCt. hier maar niet zonder meer geaccepteerd kan worden. – Het personeel is goed georganiseerd en is dan ook niet van plan, het er zoo maar bij te laten. Intusschen zit onze organisatie niet stil en heeft al een conferentie plaats gehad. We zullen er deze week wel meer van hooren. * * * Een andere taktiek volgt de Enschedesche Machinefabr. en Ijzergieterij. Hier sedert maanden slapte, zoodat de werktijd op 40 uur was teruggebracht, terwijl het personeel beduidend is ingekrompen. Evenwel inde gieterij kwam weer wat. werk, wat tot gevolg had, dat sjouwers, die ontslagen .waren, weer werden teruggeroepen. Hun j werd echter medegedeeld, dat ze konden aanvangen voor lager loon, n.l. 45 cent per uur. Ze behoefden het natuurlijk niet te doen, aldus de firma, ze kon er genoeg kriigen voor dat geld. Deze tactiek was dus gelukt en ging men het spelletje voortzetten, door aan alle ongeschoolde arbeiders persoonlijk een brief uitte reiken, waarin werd medegedeeld, dat de loonen met 5 cent waren verlaagd. De slapte blijft echter voortduren, zoodat j.l. Zaterdag alle bankwerkers en draaiers enz., op enkelen na, voor on bepaalden tijd naar huis zijn gestuurd. We kunnen gerust aannemen, dat dit het voorspel is van de loonsverlaging. Of de arbeiders van dc F.. M. ÏJ. dit dan maar zonder meer zullen slikken ? We zullen het beste maar hopen van dit slecht georganiseerd personeel. * * » Aan onze leden! Denken onze leden aan de ontwikkelingsavonden van de Commissie voor Arbeidersontwikkeling? Maandag 14 November in ~Ons Huis” het gezelschap Heijermans met „Op Hoop van Zegen”. Bezoekt deze en andere avonden. CORRESPONDENT, HILVERSUM. Na tal van wederwaardigheden is onze gemeente thans een instelling rijker geworden, welke ineen sinds ja ren gevoelde behoefte vóórziet Met medewerking van rijk en gemeente, die subsidie verleenen, is tot stand gekomen een Bureau voor Sociale Adviezen en Rechtsbijstand, welk bureau, onder bekwame leiding staande, alle waarborgen biedt voor een serieuze behandeling van de hem toevèrtrouwde belangen. Het is voor onze leden, wonende in het kanfon Hilversum, van belang, de werkzaamheden van dit bureau te kennen, opdat zij zoo noodig hiermee hun voordeel kunnen doen. lot het kanton Hilversum behooren de gemeenten : Ankeveen, Blaricum, Bussum, ’s-Graveland, Hilversum, Huizen, Kortenhoef, Laren, Muiden, Naarden, Nederhorst den Berg, Weesp en Weesperkarspel, zoo-

lingsche afwijking der zuigerstang op de tuimelende beweging van de belans pverbrengt.) Om nu een roteerende beweging te bereiken was dus alleen noodig het andere eind der balans door middel vaneen krukstang mét de kruk vaneen drijfas te verbinden. Echter een concurrent, dien de opzet van Watt ter oore was gekomen, liet zich fluks een patent op zulk een toepassing geven. Watt moest zich dus voorloopig met een samenstel van raderen'behelpen tot" na enkele jaren het patent van zijn concurrent verloopen was en hij zijn raderenmechanisme dooreen beter Werkende kruk kon vervangen. Om echter de zoover gebrachte stoommachine een regelmatigen gang te verzekeren, vond Watt nog verschillende afzonderlijke deelen uit. Het eerste onder dezen was het vliegwiel, dat op de krukas vastgespiet de ongelijkheden van den stoomdruk vereffende. Het tweede bestond inde smoor k 1e p , die, door zijne plaatsing (draaibaar met een dwars door de stoombuis geplaatste as) dan meer, dan minder stoomtoevoer- kan regelen, waardoor bij meerdere of mindere belas< i g een gelijkmatige gang der machine wordt verkregen en welke bediend wordt door den Centrifugaalregula – tor, een geniale combinatie van verschillende krachten voor een mechanisch doel. Voorzien van deze onderdeelen had de stoommachine den regelmatigen gang, dien

dat ook leden uit deze plaatsen zich tot het bureau kunnen wenden. Inde eerste plaats geeft het bureau kot te 1o o s rechtskundig advies, aan iedej binnen bovengenoemd kanton wonend persoon, die zich gedurende de zittingsuren persoonlijk aanmeidt, tenzij blijkt i dat de persoon niet geacht wordt on- • minvermogend te zijn. Het bureau belast zich voorts met het opstellen van overeenkomsten en dergelijke stukken, het in overleg treden met-schuld, eischers en schuldenaars, het voeren van onderhandelingen, het inwinnen van informaties van rechtskundigen aard en andere werkzaamheden, die door advocaten voor hun cliënten wórden verricht. Zoo noodig wordt ook in strafzaken hulp verleend, evenals bij geschillen, welke voortvloeien uit de Ongevallenwet, Invaliditeitswet en andere sociale wetten, j In het algemeen verricht het Bureau de j opgedragen werkzaamheden niei geheel kosteloos, doch wordt een kleine vergoeding verlangd, welke afhangt van het gewicht der verrichte werkzaamheden en de financieele draagkracht van den bo trokkene. Mocht ook een kleine betaling te zwaat vallen, dan kan het bureau beslissen zijt bemoeiingen gratis te verrichten. De zittingsuren worden gehouden iedereq Maandag- en Dinsdagavond van 7 tot o uui ineen lokaal der Arbeidsbeurs aan de Naarderstraat. Het bureau vat zijn taak zoo uitgebreid mogelijk op, zoodat dus niemand onzej leden behoeft te schromen, bij voorkomende gevallen om raad en steun aan te kloppen Door de Comnrss’> voor Arbeiders ontwikkeling van H. B. B. en S- D A. P worden dezen winter inde school aan den Neuweg de volgende cursussen gegeven: 1. Cursus in va leve ree n ig i n gsad mi n is t rati f des Zaterdags van 2.30—4.3 c (leergeld voor den geheelen cursus f 0.50). 2. Cursus inde Duitsche taal Woensdagsavonds van 7.30-—9.30 (leergeld heden cursus minstens f 1). 3. Cursus in economische aardrijkskunde Maandagsavonds van 7.30—8.30 (leergeld geheelen cursus f 0.30). 4. Cursus inde Nederlandsche taal Maandagsavonds van 8.30—9.30 (leergeld geheelen cursus f 0.301. Aanmelding uiterlijk 7 November schriftelijk bij den afdelingsvoorzitter, Leeghwaterstraal 74, of op de vergadering van Maandag 7 November a.s. K. Buitenland. Loonen der Deensche metaalbewerkers. De Deensche vakbonden hadden einde 1920 een onderzoek naar de loonen van hun leden ingesteld, waarvan de resultaten oj verzoek van het „Samw.irkende Fagforbundet” (D.V.V.) door de Deensche regeering in „Statistiske Efterzetninger” werd gepubliceerd. De ~Deensche Smeden- en Machine-arbeidersbond” had (zooals reeds voorheen geschiedde) gedurende de eerste week van November 1920 een uitgebreid onderzoek ingesteld en de vergelijking van het resultaat met de vroegere bondsstatis tische gegevens levert een leerzaam overzicht van de ontwikkeling der loonvoorwaarden van onze Deensche makkers. Er kwamen van 14315 leden loonopgaven

zij voor de haar gestelde taak benoodigde. Met deze constructie was de uitvinding der stoommachine voleindigd, was een in hooge mate bedrijfszeker krachtwerktuig van hooge arbeidsprestatie geschapen, dat zich aan de arbeidsvoorwaarden van alle takken van industrie aanpaste, voor allen de nooit rustende arbeidster van onuitputtelijke Ir acht (bij de noodige, oordeelkundige behandeling) werd, door welke techniek de industrie een vlucht nam als nooit te voren. Binnen weinige tientallen van jaren breidde zich de aanwending der Wattschc stoommachine niet alleen over alle takken van de Engelsche industrie, maar ook over die van alle beschaafde landen uit. Watt beleefde den triumftocht zijner uitvindingen nog menig jaartje. Toen in 1800 zijn patent verloopen was (niet vernieuwd werd),' trok hij zich uit de zaken (die hij aan zijn zoon over gaf) terug en wijdde zich tot aan zijn dood (25 Augustus 1S19) aan technische en wetenschappelijke bezigheden. liet Engelsche volk eerde den grooten doode, door hem inde- Westminster Abdy, het „Pantheon”, waar groöte mannen vereeuwigd worden, een standbeeld te laten zetten. De man, afkomstig uit de onderste lagen van het volk, die"als arm mechanikergezel begon, werd dus na zijn dood in gezelschap met de grootste mannen’ van het Engelsche volk vereeuwigd. (Wordt vervolgd.)