Het besef dat v.d. Zee altijd zÂ’n plicht gedaan heeft zoowel tegenover zÂ’n gezin als tegenover de organisatie en de gemeenschap. Ook wij zullen hem steeds dankbaar gedenken en voortbouwen aan het werk, dat hij mede begonnen was. ★ ★ ★ Maandag 29 Juni is onze kameraad onder meer dan buitengewone belangstelling naar zÂ’n laatste rustplaats overgebracht. Een groote schare bondsmakkers en een inog grooter deel leden van de S. D. A. P. volgden den rouwwagen. Voorop ging het bestuur van onze afdeeling met de vlag en daarbij had zich ook onze bondssecretaris v.d. Houven aangesloten. Op de Begraafplaats aangekomen, waar een groote menigte den droeven stoet opwachtte, werd de kist met het stoffelijk overschot door bondsmakkers naar het graf gedragen. De directeur van de Gasfabriek voerde het eerst, mede in opdracht van Burg. en Wethouders van Zaandam, het woord. Onze bondssecretaris trad daarop naar voren om namens de afdeeling een krans op het graf te leggen. Hij sprak daarna namens bondsbestuur en afdeeling een korte rede uit, waarbij hij achtereenvolgens tot de weduwe, de bejaarde moeder en andere familieleden, voorts tot bondsmakkers, medestrijders en tot alle belangstellenden het woord richtte, om tenslotte in den geest onzen kameraad toe te spreken. Hij dankte hem voor wat hij in het belang van den strijd der arbeidersklasse had gedaan en eindigde met een: ~rust zacht, kameraad”. Het woord werd daarna nog gevoerd door een vertegenwoordiger van het bestuur van de afdeeling van de S. D. A. P., waarna een broeder van de weduwe voor de gesproken woorden en betoonde belangstelling 'dankte. Diep onder den indruk verlieten daarna de honderden mannen en vrouwen den doodenakker. DE CORRESPONDENT. In en om het Instituut voor Arbeidersontwikkeling. ui. De Inrichting der organisatie. (P.V.) Het eerste werk, dat het Centraal Bestuur van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling te doen kreeg, was het maken van reglementen. Het geraamte van onze organisatie moest eerst in elkaar getimmerd worden. In deze reglementen nu is allereerst neergelegd de invloed der organisaties, die de oprichters van het Instituut zijn. Door het bewaren vaneen nauw contact met deze organisaties, de S.D.A.P. en het N.V.V., wenscht het Instituut zijn eigen karakter als ontwikkelingsorganisatie der moderne arbeidersbeweging te handhaven. Dat was ook de leidende gedachte bij de vaststelling van het artikel, waarin het lidmaatschap werd omsefireven. Juist omdat het Instituut in handen van de moderne arbeidersbeweging moet zijn en blijven, is bepaald, dat alleen zij als lid kunnen toetreden, die bij de S.D.A.P. of (en) eender bij het N.V.V. aangesloten vakvereenigingen zijn ingeschreven. Alleen zij mogen lidmaatschapsrechten uitoefenen, aan stemmingen deelnemen, en uit hen mogen alleen bestuursleden worden gekozen. Op die wijze is er voor gezorgd, dat geen buitenstaanders de leiding van plaatselijke ontwikkelingsvereenigingen in handen kunnen krijgen. Gaarne echter wordt de gelegenheid geopend voor niet-leden om aan het werk van het Instituut deel te nemen. De bijeenkomsten voor het werk der afdeelingen zijn voor iedereen toegankelijk. Zij, die zich als donateur(trice) vaneen afdeeling laten inschrijven, behoeven geen hoogere bijdrage te betalen dan de leden (minimum to ets. per maand) en genieten op denzelfden voet als de leden verschillende voordeelen, aan het lidmaatschap verbonden (lagere toegangsprijzen voor de bijeenkomsten, gemakkelijker plaatsbespreking enz.). Op de samenstelling van het Centraal Bestuur hebben de leden der plaatselijke afdeelingen invloed. Een derde deel der leden van het Centraal Bestuur wordt door hen gekozen. Dit geschiedt op een conferentie, waar het Centraal Bestuur verslag doet van de verrichte werkzaamheden en waar de voorstellen worden behandeld, die door het Centraal Bestuur en de afdeelingen zijn ingediend, Hierdoor is mogelijk gemaakt wat tot dusverre ontbrak, een onderlinge gedachtenwisseling over de bereikte resultaten in dé verschillende plaatsen en het gezamenlijk uitstippelen van de lijnen, waarlangs de ontwikkelingsarbeid inde toekomst zich zal bewegen, De bedoeling

is, dat iedere twee jaar zooÂ’n conferentie wordt gehoüden. Het onwikkelingswerk inde afdeelingen wordt in hoofdzaak gefinancierd door de toegangsprijzen voor de verschillende bijeenkomsten. De contributies der leden en de bijdragen der donateurs vaneen dubbeltje per maand zijn daarvoor niet toereikend. Mochten de uitgaven de inkomsten overtreffen, dan rekenen de afdeelingen erop, dat partijafdeelingen, bestuurdersbonden | en andere bevriende organisaties naar de j mate van hun krachten den ontwikkelings- 1 arbeid ook financieel zullen steunen. Het is bovendien gemakkelijk in te zien, j dat waar een goede besteding van den i vrijen tijd der arbeiders een bij uitstek algemeen belang is een beroep op steun der overheid eveneens gewettigd mag heeten. Over eenigen tijd geeft het Centraal Be- i stuur een correspondentieblad uit, dat aan alle leden wordt verstrekt. Hiervoor en voor de hulp en de voordee- | len, die uit decentrale hulp voortvloeien, | moet voor elk lid 5 cent per maand aan het Centraal Bestuur worden afgedragen. Aan de Statuten is een Algemeen Huishoudelijk Reglement toegevoegd, dat bij gebrek aan plaatselijke organisaties ditmaal door het Centraal Bestuur moest worden opgesteld. Het kan zoo noodig op de eerstvolgende conferentie overeenkomstig de inmiddels gebleken behoeften worden gewijzigd. Tien leden van moderne organisaties kunnen een afdeeling vormen. In groote plaatsen is het mogelijk de afdeeling in wijken te splitsen met afzonderlijke wijkbesturen, die in het afdeelingsbestuur vertegenwoordigd moeten zijn. Bovendien kunnen voor bijzondere doeleinden in elke afdeeling afzonderlijke groepen met eigen clubbesturen worden ingericht. Belangrijker dan het reglement is de geest, die er inde afdeelingen heerscht. Wij hopen, dat het niet zal gaan als in zooveel vereenigingen, waar een klein aantal bestuurders onder het vele werk gebukt gaat en de leden dit onbewogen en werkeloos aanzien. Wij achten het een goed begin, dat inde 20 afdeelingen, die nu zijn opgericht, de stad in wijken is verdeeld en vele leden zich bereid hebben verklaard om ineen bepaald stadsgedeelte maandelijks de contributie op te halen, later het orgaan te verspreiden en geregeld bij de bewoners propaganda te maken voor het lidmaat- en donateurschap alsmede voor het bezoeken der bijeenkomsten, die door de afdeelingsbesturen worden uitgeschreven. Economische en Financieele Berichten. „Werkspoor”. Aan het verslag der Nederl. Fabriek van Werktuigen en Bpoorwegmaterieel (Werkspoor) over 1924 is het volgende ontleend : „In het afgeloopen jaar hebben wij, oip een enkele uitzondering na, alle afdeelingen van onze fabriek te Amsterdam in vol bedrijf kunnen houden, waardoor het aantal werklieden eenigszins kon toenemen. Onze fabriek te Zuilen moest, na een korte periode van vrij veel werk. waarbij de sterkte aan arbeiders niet onbelangrijk toenam, inde laatste maanden van het jaar gaandeweg weer een aantal werklieden wegens werkgebrek ontslaan, in welken toestand op. het oogenblik nog geen verbetering is gekomen. De financieele resultaten van het afgeloopen jaar zijn gunstiger dan die van het daaraan voorafgaande. Dit is voor een groot deel te danken aan dein deze tijdsperiode dalende materiaalprijzen, waardoor de benoodigde materialen gedurende de dikwijls lang loopende uitvoering der bestellingen veelal goedkooper konden worden ingekocht dan • bij het aanvaarden der orders mocht worden verwacht. Te gelukkiger was deze omstandigheid, omdat thans inde metaalindustrie een ongekende concurrentie wordt ondervonden, zoowel van binnenlandsche als van buitenlandsche fabrieken. De exploitatiewinst geeft over 1924 een stijging van f 267.000 te zien, dat is met ca. 22 pOt., zooals uit onderstaande statistiek blijkt: VERLIES- EN WINSTREKENINGEN. 1924 1923 1922 1921 (in duizenden guldens) Winsten; Exploitatierekening , 1469 1202 1850 2425 Interest . . . . . . 243 283 222 114 Totaal . . 1712 1485 2072 2539 Verliezen: Onkosten en belasting 184 205 241 266 Effecten en deelnemingen 30 178 57 147 Afschrijvingen .... 641 588 894 902 Ondersteuningsfonds . 171 189 267 292 Totaal . . 1026 1160 1459 1607 Netto winst: . , , 686 3251) 613 932 waarvan: Dividend 709 487 531 707 Tantièmes ■ * , . , , 70 41 63 125 Reserve 43 13 21 75 Dividend in pCt. . , , 6i 5-| 6 8 Met de grootere bruto-winst zijn ook de afschrijvingen, die steeds zeer ruim berekend 1 worden, iets toegenomen. Het dividend werd van 6J pCt. op 65 pCt. verhoogd. 1

Niettegenstaande de fabriek te Zuilen na een korte periode van vrij veel werk, de laatste maanden van het jaar met werkgebrek te kam- Een had, blijkt het aantal arbeiders, zoowel als et uitbetaald loon in 1924 boven dat, der twee voorgaande jaren te liggen : Aantal Betaald Onderh. Exploit. werkl. loon werken saldo per ulto (in duizenden guldens) 1613 .... 2805 1880 6.600 765 1916 .... 2835 2200 ? 1145 1917 .... 2762 2100 ? 1466 1918 .... 2637 2000 1 1962 1919 .... 2939 2900 ? 2242 1920 .... 3330 4460 ? 2619 1921 . , . . 2590 4440 27.702 2423 1922 ... . . 1934 2872 9.205 1850 1923 .... 2182 2836 9.320 1202 1024 . . . . , 2396 3165 9.198 1469 De balanspositie is de laatste jaren vrijwel gestabiliseerd, alleen debiteuren, zoowel als crediteuren hebben in 1924 eemge vermindering ondergaan. Omtrent de waardeering van voorraden en onderhanden werken worden geen raededeelingen gedaan; de „magazijnen” zijn toegenomen ondanks de prijsdaling. Ten aanzien der sarnenstelling en waardeering der effecten en deelnemingen zwijgen de verslagen eveneens, alleen treft men telkenjare afschrijvingen ten laste der verlies- en winstrekeningen aan. De rentabiliteit is onbekend. \ BALANSEN. 1924 1923 1922 1921 Passiva; (in duizenden guldens) Aandeelenkapitaal 8.125 8.125 8.125 8.123 Statuaire reserve 1.316 1.266 1.253 1.221 Afsohr. en crisisreserve . . . 430 430' 630 630 Eigen middelen . 9.871 9.821 10.003 9.976 4 pCt. geldleening 1.160 1.200 1.250 1.300 Ontv. termijnen . 11.592 12.213 11.894 29.295 Div. crediteuren 417 2,610 3.421 3.068 Onderst.fonds . 677 638 1.578 1.457 Ongevallenres. . 200 200 200 200 Winstuitkeeringen 646 -528 583 832 Onverdeeld saldo 20 23 39 42 ]) Waaraan werd toegevoegd 2 ton teruggeboekte reserve voor crisisuitgavèn. * * * INDIË. Centralisatie van tinproductie. Volgens het „Handelsblad” te Soerabaja heeft men in Indië plannen om de tinproductie van- Banka en Billiton te centraliseeren en een verkoop-centrale te stichten. Over die plannen bericht het blad het volgende : „Sinds de vorming van het gemeenschappelijk bedrijf op Billiton is het gouvernement eigenaar geworden van 5/8 der tinproductie op dat eiland. Banka, geheel landsbezit, levert jaarlijks 300.000 pikol tin. Billiton. brengt 180.000 pikol op ; .5/8 hiervan is ik geef slechts zeer ruwe cijfers ruim 100.000 pikol, zoodat het gouvernement jaarlijks recht heeft op een totaal van ruim 400.000 pikol tin. Dit is meer dan 25 pCt. der wereldproductie. Indien dus het gouvernement alle tin voor den verkoop in dép hand heeft, neemt het op de markt een bijzonder sterke positie in. Het gouvernement controleert niet alleen de productie dier belangrijke hoeveelheid, doch kan het ook den verkoop daarvan doen. Dit ligt ook in het voornemen. Men overweegt_ de_ vorming eener gezamenlijke verkoopsorganisatie voor alle tin waarover het gouvernement de controle heeft. De besprekingen hierover zijn pas begonnen ; er is dus nog niets te zeggen over de wijze, waarop de talrijke andere kwesties, welke met de centralisatie van den verkoop verband houden, zuilen worden geregeld. Eerst rijst b.v. de vraag, waar de verkoopscentrale moet komen. Londen, is de grootste tinmarkt der wereld en het ligtÂ’ dus voor de hand, dat decentrale daar moet komen, of op niet groeten afstand b.v. in Den Haag.” De correspondent van ~De Telegraaf” uit Weltevreden meldt ineen uitvoerig artikel over deze aangelegenheid o.a. dit: „Wat het tmbezit voor het gouvernement nu reeds beteekent, blijkt wel uit het feit, dat op de begrooing voor 1925 de netto-tinwinst (uiterst laag) geraamd werd op 21 millioen; inderdaad zal ze wel weer eenige tientallen millioenen méér bedragen. Deze extra-tinbaten uit het Bankasche bedrijf vormen den grondslag van het krachtige betoog van den heer Roelofsen, directeur van gouvernementsbedrijven tot het intensief aanvatten van groote welvaartswerken, om den economisohen toestand van het land ingrijpend te verbeteren. Bij eén volledige combinatie der Indische tinbelangen, waaraan door de belangengemeenschap van het gouvernement met de Billiton-exploitanten, thans niets meer inden weg staat, zou Indië ruim 30 pCt. van de totale wereldproductie van tin in één hand hebben en daardoor een overmachtige positie kunnen innemen op de markt, temeer omdat de overige productie zeer versnipperd is.” ♦ * * ZWEDEN. Vanadium uit ijzererts. Inde Zweedsche ijzerindustrie werden sinds lang proeven genomen het voor de vervaardiging van speciaal-stalen belangrijke vanadium onmiddellijk uit de phosphorrijke ijzerertsen te winnen. Deze proeven hebben nu tot belangrijke resultaten geleid, waarover het offioieele orgaan van de ijzerindustrie „Jernkontores Ahaler” uitvoerige mededeelingen bevat. Den Zweedschen mijningenieur von Seth is het gelukt dooreen bijzonder proces, waarop reeds wereldpatenten werden verleend, het vanadium bij de bereiding van ruwijzer af te zonderen. Bij de hierop volgende staalbereiding wordt het snel geoxydeerd, zoodat een vanadiumrijke slak ontstaat. Zoodra deze slak zich vormt, wordt het proces onderbroken en de vanadiumhoudende slak verzameld. Deze slak is volgens het onderzoek vaneen even hoog vanadium-gehalte als de natuurlijke vanadiumertsen. Bij een jaarj lijksche ijzerproductie van 100.000 ton kunnen

volgens deze methode rond 100 ton vanadium gewonnen worden, waarvan de productiekosten hoogstens 10 kronen per K.G. bedragen, terwijl de tegenwoordige vanadium-prijs ongeveer 30 kronen per K.G. bedraagt. Daar de Zweedsche ijzerertsen van Grangesberg, Kriuna en Gallivara bijzonder vanadiumrijk zijn, zou alleen uit deze ertsen reeds zes maal de tegenwoordige jaarlijksche vanadiumproductie van 600 tot 800 ton per jaar kunnen worden gehaald. Van andere zijde wordt nog medegedeeld, dat deze nieuwe methode van vanadium-winning bij de Zweedsche ijzerfabrieken Domnarvet en Bangbro zal worden toegepast, waar deze de eenige zijn, die Thomas-convertèrs bezitten. Kostbare installaties zijn niet noödig, daar de verwerking van de vanadiumrijke slak op de zelfde wijze plaats vindt als van de vanadium ertsen. * * Â¥ N. V. W. A. HoekÂ’s Machine- en Zuurstoffabriek te Schiedam. Het verslag over 1924' der N. V. „W. A. HoekÂ’s Machine- en Zuurstoffabriek” bevat o.a' de volgende mededeelingen : . De afdeeling machinefabriek was het geheele jaar door ruimschoots van orders voorzien, waaronder voor de fabriek althans, zeer belangrijke, bestellingen uit het buitenland, Ds betrekkelijke korte levertijden maakten het noodzakelijk, dat de machinerieën der machine' fabriek met eenige krachtige moderne werktuigen werden aangevuld. De omzet der bovengenoemde afdeeling was dan ook Zeer tevredenstellend, en hoewel het niet altijd mogelrik was, een behoorlijken_prijs te verkrijgen, was het gemiddelde toch niet ongunstig. Ook voor hét nu loopende jaar is er voor de machinefabriek behoorlijk werk. De totale omzet van de gezamenlijke bedrijven bedroeg f 1.482.830, tegen f 1.261.588 over het voorafgaande boekjaar. Het bruto voordeelig saldo van alle bedrijven bedroeg f 429.117 (f 254.861), na aftrek van alle onkosten, inclusief f 922 onverdeelde winst van het voorafgaande jaar. Voorgesteld wordt de volgende verdeeling der winst: af te schrijven op terreinen en gebouwen f 26.188 (20.202), machines, flesschen en gereedschappen f 177.676 (84.454), inventarissen f4416 (1810), transportmiddelen f 16.436 (9650), dubieuze debiteuren f 8135 (1810), belasting, gratificaties en onverdeeld f29.597 (11.932), toevoeging aan reserve f 33.333 (25.000) en 10 pCt. (8 pCt.) aan aandeelhouders. Het reservefonds bedraagt per 31 December 1924 f317.956 (292.596), door bijvoeging van het hierboven vermelde bedrag ad f 33.333 komt de reserve thans op f 351.290 (317.956). * * Â¥ Nieuwe opdrachten. De firma Mulder en Suurmeijer te Foxhol ontving opdracht voor Groninger rekening voor den bouw vaneen motorvrachtschip voor de kustvaart van 240 ton. .Van den heer A. Koers te Groningen kreeg de firma Dijkman en Bos aldaar, opdracht voor den bouw vaneen motorvrachtboot van 135 ton, voorzien vaneen 45 P.K. Berkel motor. Aan de Vlaardingsche' Machinefabriek I. A. Kreber, te Vlaardingen, is door de N. V. Rubicon te Rotterdam de bouw opgedragen vaneen sleepboot van 150 I.P.K. De Rotterdamsche Lloyd heeft aan de Koninklijke Maatschappij „De Schelde” den bouw opgedragen vaneen dubbelschroef motorpassagiersschip, van grootere afmetingen dan dein aanbouw zijnde „Indrapoera”. De werf van PI. de Koning te Papendrechtontving van den heer H. van Asperen te Sliedrecht opdracht voor den bouw vaneen motorboot van c.a. 90 ton. ■ (Uit: „Het Schip”.) ADVERTENTIEN. IDoor een noodlottig ongeluk werd van || ons weggerukt onze kameraad PIEBE VAN DER ZEE, inden ouderdom van ruim 29 jaar. HET BESTUUR DER | AFD. ZAANDAM. Zaandam, 25 Juni 1925. Ciseleurs, Monteurs en Graveurs GEVRAAGD voor Kerkwerken Hoog loon en vast werk. J. C. SPOORENBERG Edelsmid Kloosterstraat BRUSSEL :: :: LAKEiP KAMERADEN! Nogmaals wordt in het belang der leden géwezen op het bestaan van het ZIEKENFONDS „VOORZORG VOORKOMT ZORG11 voor leden aangesloten bij de Afd. Rotterdam van den Alg. Ned. Metaalbewerkersbond. Zij die nog geen 45 jaar oud en lichamelijk gezond zijn geve zich spoedig op. eorstE'iOajfie IS cerat p. week. Secretariaat; G. BOS, Dirk Smitstraat 49 A. Eotatledrnk „Vooruitsane”, Keizerssraolit J7B. A'daJT*.