Gebrek aan solidariteitsgevoel ? We hebben er ons tot dusverre van onthouden wat meer dan gewone aandacht te schenken aan den inhoud van het laatst verschenen nummer van het orgaan van den inmiddels geliquideerden Neutralen Metaalbewerkersbond. De Bond is opgeheven en zijn 14-daagsch orgaan heeft daarmede eveneens het tijdelijke met het «euwige verwisseld. Polemiseeren heeft dus geenerlei nut meer, Toch is er in dat laatste nummer iets geschreven dat onze aandacht heeft getrokken. De leiders van den Bond besloten tot liquidatie te adviseeren niet omdat de Bond geen bestaansrecht meer had, ook niet omdat een Bond met 750 leden niet in stand zou kunnen worden gehouden, maar uitsluitend omdat het A. N. V., decentrale van de neutrale vakbeweging, niet meer besloot een weerstandskas in het leven te roepen. Zonder een centrale weerstandskas, waaruit bij groote conflicten kan worden geput, was de instandhouding van den Bond volgens de leiders een dwaasheid. Wij stellen hiertegenover dat een behoorlijke vakbond, zooals de onze en zooals de meeste moderne bonden, jarenlang kans heeft gezien ook zonder stakingskas van het N. V. V. een conflict van grooten omvang te financieren. Hoogenboom heeft er op gewezen dat de solidariteitsgedachte in het A. N. V. zoek was omdat de bonden van overheids- en semi-overheidspersoneel niet bereid waren voor zoo’n centrale weerstandskas te offeren. Als men in aanmerking neemt dat in ons N. V. V. alle bonden, onverschillig welk soort arbeiders of beambten ze ook organiseeren, aan het stakingsfonds bijdragen, ■ dan steekt inderdaad de houding van de bij het A. N. V. aangesloten overheidsbonden wel heel sterk af. Maar toch zijn we van oordeel dat de motieven door Hoogenboom aangevoerd, niet geheel juist zijn. Bij het N.V.V. nemende bonden, die tot het vrije bedrijf behooren, een overwegende positie in. Zij zijn het die weliswaar op steun uit de weerstandskas van het Verbond aangewezen zijn, maar zij brengen ook de meeste gelden in. Hoe was echter de stand van zaken in het Neutrale Vakverbond? Als wede ledencijfers van 1 Januari 1925 nemen, dan was_ de verhouding aldus dat de aangesloten bonden van overheidspersoneel samen 16564 leden telden. De overige organisaties, die tot het vrije bedrijf gerekehd konden worden, telden tezamen 7000 leden. leder voelt het, verschil. Bij de tot standkoming vaneen centrale weerstandskas in het A.N.V. moesten de overheids-organisaties, zij die dus niet op uitkeering uit het stakingsfonds waren aangewezen, de grootste offers brengen. Feitelijk stond de zaak zoo, Hoogenboom heeft dat ook erkend, zij het dan met andere woorden, dat de neutrale organisaties, aangewezen op het vrije bedrijf, zonder die centrale weerstandskas hun taak niet naar behooren konden vervullen. Zou men dan denken dat doodgewone ambtenaren-organisaties bereid zouden zijn de offers te brengen die de overige organisaties door hun onbeteekenendheid niet kónden opbrengen ? En in het N.V.V. dan, zoo zal menig neutraal lid opgemerkt hebben. Ja, dat is het hem nu juist. De arbeiders, georganiseerd inde bonden van overheidspersoneel, aangesloten bij het N.V.V., vereenigden zich op het standpunt van den klassenstrijd. Zij leven en werken ineen kring waar men geleerd heeft voor den strijd van de arbeidersklasse offers te brengen. En voorzoover zij indirect steun verleenen aan decentrale stakingskas van het N.V.V. dragen zij met zich de wetenschap, dat de leden van de tot de vrije bedrijven behoorende organisaties belangrijke offers yoor hun zaak over hebben. Een vakvereeniging die aangewezen is op de blijvende hulp van anderen, heeft geen reden van bestaan, maar kan daarvan anderen moeilijk een verwijt maken. En dat temeer niet als die anderen niet leven inde sfeer van idealen welke onze beweging kenmerkt. Goedpraten. In het Christelijk Sociaal-Economisch .Weekblad „De Maatschappij” van 4 Maart j.1., komt een artikel voor van Mr. Dr. A. A. van Rhijn, waaraan wij het volgende ontleenen; „Wie wel eens met een overtuigd socialist over het sociale vraagstuk heeft gesproken, zal bemerkt hebben, dat de socialisten veelal doen alsof zij alleen de oogen der menschheid geopend hebben voor de, thans door ieder erkende, maatschappelijke misstanden der 19e eeuw. De sociale wetgeving, het is hun werk. De Chrsitelijke .vakorganisatie, zij hinkt,

en dan nog op verren afstand aan ach- ■ ter de socialistische. Het protesteeren j tegen sociale excessen, het schijnt het 1 monopolie der socialisten. Men mag deze opvatting zeker biet zonder meer totaal onjuist noemen. De waarheid gebiedt helaas te erkennen dat in vele Christelijke kringen inde 19e eeuw een onvoldoend sociaal besef aanwezig is. Anders had men destijds wel sterker gereageerd b.v. tegen arbeidstijden, welke den arbeider nauwelijks gelegenheid gaven eenige uren rustte nemen.” Na dit geconstateerd te hebben ’t zal den schrijver werkelijk wel een overwinning op zichzelf geweest zijn om zoo openhartig te erkennen wat dóór anderen steeds heel positief ontkend wordt meent de heer v. Rhijn toch te kunnen aantoonen dat zij, voor wie het Christendom normatief (regel, richtsnoer. Red.) was, ook op het terrein van het openbare leven zich in beginsel antithetisch tegenover de economisch-politieke opvattingen der 19e eeuw gesteld hebben. De schrijver beroept zich dan op F. J. Stahl in Duitschland en Groen van Prinsteren in Nederland. De theorieën door Stahl verkondigd worden door den schrijver dan bij brokstukken geciteerd om daarmee aan te toonen dat de Christelijke staatkunde niet onbeholpen stond tegenover het sociale vraagstuk. We kunnen niet inzien ’t zal misschieir aan' ons liggen dat deze heer Stahl den in ellende levenden arbeiders van de 19e eeuw met z’n theorieën een geweldige dienst bewezen heeft. Dr. v. Rhijn geeft trouwens aan het slot van z’n artikel zelf toe dat Stahl z’n eischen; regeling der concurrentie en bevordering der associatie niet nader heeft uitgewerkt. Het is ontegenzeggelijk Marx geweest die niet alleen een theorie heeft opgebouwd en uitgewerkt, maar die daarnaast den arbeiders van alle landen den weg heeft gewezen om tot verlossing te komen. En al moge nu een paar Christelijke mannen uit de 19e eeuw een theorie hebben opgesteld tegen het individualistische liberalisme van die dagen, weersproken kan niet worden dat de uitbuiting van weleer als een door God daargestelde orde werd vergoelijkt. De kerk heeft zich in ons land inde dagen van allerergste kapitalistische uitbuiting niet alleen gereserveerd gehouden, maar bovendien het streven van de allereerste naar vrijheid smachtende proletariërs zooveel mogelijk belemmerd. Pas toen er geen tegenhouden meer aan was, hebben de kerkelijke machthebbers schoorvoetend en om erger te voorkomen, zich,het lot van de maatschappelijk verdrukten aangetrokken. Dat is de onuitwisbare waarheid, die niemand kan betwisten. Dat is de zonde der kerk geweest dia zich zoodanig heeft gewroken, dat tienduizenden haar den rug toegekeerd hebben. De kerk, dienaresse van hen die de macht hadden en in ’t gestoelte der eere zaten, zóó en niet anders is het gevoeld door de massa die tot op het merg werd uitgezogen, s Dat de Christen Stahl „eischen gesteld heeft” en „de oorzaken van de sociale ellende der 19e eeuw heeft aangegeven,” doet niets af aan de waarheid dat de christenen van die dagen, voor zoover zij de macht hadden, geen hand ter redding uitstaken, maar wel den drenkeling, die zich aan den kant vastgreep, nog een trap gaven. Uit de Afdeeiingen. AMSTERDAM. „De Nieuwe Gedachte.” Zondag 14 Maart, des morgens half elf, bijeenkomst in ’t Centraal Theater, Amstelstraat. Spreker: J. C. Wannée. Onderwerp : Heeft Jezus geleefd ? * , * * Religieus-Socialistisch Verbond. Zondag 14 Maart 1926, des morgens ofn uur,, zal in het Odd-Eellow-Pluis, Keizersgracl ; 428, spreken: H. Woltman, Den Haag. Omderwerp; „Van Gods Geslacht.” Zang van den Heer J. Brandt. * ï|c * Vrijdenkersvereeniging „De Dageraad.” Openbare Debat-Vergadering, op Zondag 14 Maart a.s., ’s morgens 10 uur, in het Paleis voor Volksvlijt. Sprekers de Heeren J. Ploving, Redacteur v.d. „Vrijdenker”, en D. van Golberdinge. Onderwerp: Waren de stichters der Theosofische beweging ter goeder trouw of niet ? * * Vrijdenkersvereeniging „De Dageraad” en de Vereen, tot Verbreiding der Vrije Religie. Openbare Debat-Vergadering, op Maandag 15 Maart a.s., ’s avonds 8.30, in het gebouw der Vrije'Gemeente, Wet.schans. Sprekers ‘ de Heeren Ds. Borger (Gouda) en A. L. – Constandse (’s Hage). Onderwerp: De Redelijkheid der Religie. DELFT. Al is de leugen nog zoo snel | enz.... In „St. Eloy”, orgaan van den R.-K. 1 Metaalbew. Bond, van 27 Febr„ j.l, lazen 1

wij het volgende berichtje, waarvan wij mee- ; nen dat het eenige toelichting noodig heeft: 1 In samenwerking met den Chr. Bond | zijn wij met de directie der Kon. fabriek 1 van F. Braat in onderhandeling betref- j fende een aantal ernstige grieven van de werklieden uit de raam- en algemeene afdeeling. Een conferentie heeft plaats gehad, doch nog geen bevredigende oplossing gebracht. Bovendien heeft onze bond *dch tot de directie der machinefabriek van Reineveld gewend, naar aanleiding vaneen heerschende ontstemming en agitatie onder de jongeren. Deze directie, welke ons naar den metaalbond verwees, dochwelmetden Alg. Bond confereerde, blijkt j geen lust te gevoelen om aan die ont- i stemming der jongens tegemoet te komen. De Alg. Bond blijkt intusschen alléén voor de ouderen te hebben gepleit en de jongens inden steek te hebben gelaten. Dit, stukje is onderteekend door J. v. A. (bbevé). Toen wij dit van onze collega lazen, kwam onwillekeurig de gedachte bij Ons op, zouden de H.8.-ers van deze organisatie onze courant .niet lezen, of staan zij hun leden nu maar bewust voor te liegen. Het is toch voldoende bekend door onze publicaties wat wij èn voor de arbeiders bij Braat èn voor die der machinefabriek Reinevcld gedaan hebben. In ons vakblad van 6 Februari j.1., No. 6, staat een artikeltje zoowel over Braat als over Reineveld. Waar J. v. A. nu de brutaliteit vandaan haalt om te durven schrijven dat wijde jongens inden steek gelaten hebben, kunnen wij van onze R.-K. collega niet begrijpen. Hij heeft wel gelezen dat wij voor de ouderen gesproken hebben. Het volgende echter, dat wij ook schreven, las hij blijkbaar niet: „Voor de jongeren konden wij momenteel geen verbeteringen krijgen. De-e moeten wachten tot de eerstvolgende periodieke verhooging, dan zou ook rekening gehouden worden met de gemaakte klachten. Wel kregen wij nog de toezegging, dat de ouderen onder de jongeren dan met grootere verhoogihgen zouden worden bedacht, opdat deze spoediger het loon voor een volslagen vakman zouden hebben.” Dat is door J. v. A. niet gelezen. Het lust ons niet hier veel van te zeggen, maar als je als bestuurder op die manier je leden moet voorliegen, geeft dat té denken. Het is natuurlijk niet prettig als een directie je op de ma t iaat staan. Je slaat dan een belabberd figuur voor je leden. Dat neemt echter niet weg, dat met liegen de arbeidersbelangen niet gediend worden. Als J. v. A. zijn leden weet op te voeden en er strijders van weet te maken, kan het gebeuren dat hij inde toekomst nog eens naast ons mag komen zitten om aan besprekingen deel te nemen en behoeft dan ook niet meer bewust zijn leden onwaarheden voor te leggen. C. T. DORDRECHT. Bij de firma Penn en Bauduin voeren we een actie voor loonsverhooging. Aanvankelijk leverde dit voor 140 personen een verhooging op van x tot 4 cent per uur. De meesten natuurlijk ï cent en een heel enkele 4 cent. Ineen personeelsvergadering is nu een motie aangenomen waarin alsnog de noodzakelijkheid vaneen verhooging over de geheele linie wordt uitgesproken. .Dit personeel heeft de laagste loonen van Dordt, zoodat verhooging zeer zeker gewenscht is. De toestand ten opzichte van het werk is vooruitgaande, zoodat als in dit bedrijf de bedrijfsleiding zich eens een beetje meer modern oriënteert, zeer zeker met winst kan worden gewerkt. Dan zullen echter ouderwètsche elementen inde- bedrijfsleiding moeten worden afgesneden. * * * Bij de firma Lekkers is nu nog een vergunning voor uur tot x 6 April. Over ■ een goede maand is die dus afgeloopen. Onze leden dienen zich nu eens af te vragen, hoe of het dan moet gaan. Onze Bond staat op het standpunt dat dan teruggekeerd moet worden tot de 48-urige werkweek. De Chr. en de R.-K. Bond hebben zich bij de laatste actie bereid verklaard om nog tot 16 Juli uur te werken. Onzerzijds is toen verklaard, dat wij ons ten hoogste drie maanden neutraal zouden houden. De arbeidsinspectie heeft toen de vergunning weer voor drie maanden verleend. Deze aangelegenheid houdt natuurlijk verband met de loonen. Doch ook de Metaalbond zal niet anders kunnen als erkennen, dat waar de werktijdverlenging niet gepaard ging met verhooging, ja zelfs nog met verlaging van het weekloon, nu bij de werktijdverkoi-ting ook het weekloon gelijk moet blijven. Voor dit personeel is ’t dus zaak om op te letten. * * *

| We willen nu nog even onze leden er op 1 wijzen, dat overwerken zonder vergunning ! van de arbeidsinspectie overtreding en ver-I zwakking der arbeidswet beteekent. j Het is ons gebleken dat hier nog wel eens tegen gezondigd wordt. Er wordt nog wel | eens stiekum een nacht overgewerkt. Laat dat nu uit zijn. Toegeven hieraan beteekent ondergraven van de 48-urige werkweek en langer werkloos zijn van uw kameraden. ❖ * * Op 18 Maart zal een ledenvergadering worden gehouden, -waar v.d. Houven zal spreken over de indiening vaneen collectief contract bij den Metaalbond. De Chr. en de I R.-K. Bond hebben de samenwerking afge-I wezen naar aanleiding van de gerezen mee| ningsverschillen bij de conflicten inde Rotterdamsche grootindustrie, aldus voor enkele gevoeligheden het arbeidersbelang op zijde zettend. Laten onze leden dus allen opkomen om zoodoende de noodzakelijkheid van het tot standkomen vaneen collectief • contract te demonstreeren en daardoor ook de leden van de andere bonden er voor mobiel te maken om hun besturen inde goede richting te dringen. Opgepast dus en aangepakt! DEN HAAG. Bestuursverkiezing voor de Coöperatie „De Volharding.” 24 Maart a.s. heeft de bestuursverkiezing voor de Coöperatie „De Volharding” plaats. Twee bestuursleden en twee commissarissen moeten dan worden gekozen. De Coöperatie-Club, bestaande uit modern georgamseerden en leden van de S'. D. A. P., heeft daarvoor candidaat gesteld: J. J. Muylwijk en F. de Munnik, als bestuursleden en M. H. Stam Sr. en Th. J. Geurst als commissarissen. Elk modern georganiseerd lid van „De Volharding”, dat met ons eens is dat wij tegenover allerlei candidaten en richtingenéén gesloten geheel moeten vormen, gaat dus 24 Maart a.s. stemdien ineen der filialen en kiest bovenstaande 4 candidaten der moderne arbeidersbeweging.' De thuisblijvers verhoogen de kans der syndicalisten e.d. Het bestuur der Coöperatieve Club, Parallelweg 115, (secret.), Den Haag. HAARLEM. Het bestuur maakt den leden bekend, dat voorstellen voor het dit jaar te houden congres aan het kantoor Fr. Halsstraat 13-rood kunnen w-orden ingeleverd vóór 12 April a.s., 's avonds 8 uur. * * * Ledenvergadering met Danz als spreker over het collectief contract. Zooals uit de bij dit blad gevoegde convocatie blijkt, hebben wij op Vrijdag 19 dezer een bijzondere ledenvergadering, waar de bondsvoorzitter zal spreken. Hier moeten alle leden heen. Het wordt een leerzame nuttige avond. * * * Wij hadden met het personeel van de „Conrad” een drukbezochte vergadering. Er komt leven onder dit personeel. Als de ongeorganiseerden zich nu aansluiten, dan krijgen wijde kans om de directie aan het verstand te brengen dat wij zonder meer niet in het lage loon zullen berusten. Wij schreven reeds een aantal in, doch de rest moet ook volgen. Aangepakt kameraden ! * * * Wij zullen probeeren om de Fordfilm voor onze leden te laten draaien. Dat kan waarschijnlijk inde eerste helft van Aprilplaats vinden. Wij hopen dan onze leden allen bijeen te zien. HARDINXVELD. Zaterdag 20 Februari hield onze afdeeling een propaganda-avond inde zaal van T. den Toom. De zaal was overvol bezet. Doordat de spreker van dezen avond, de. hoofdbestuurder v.d. Born uit Utrecht, eerst om kwart voor acht aanwezig kon zijn en de aanvang der vergadering op 7 uur was gesteld, moésten de aanwezigen zoolang geduld oefenen. In dien tijd gaf de A. J. C. eenige liederen ten beste. Toen de spreker dan arriveerde, werd de vergadering officieel geopend. Na een kort openingswoord van den voorzitter, kwam de spreker aan het woord. In zijn met aandacht gevolgde rede besprak hij het heden, het verleden en de toekomst, die in handen der jongeren lag. Hij wékte de aanwezigen op te strijden voor een ideaal en zich aan te sluiten bij de moderne vakbeweging. Zijn rede werd met een daverend applaus beloond. Het verdere gedeelte van den avond Was voor de A. J. C. Achtereenvolgens kregen we aardige dansen te zien en genoten we van piano- en vioolmuziek, zang en eenige declamaties. Ongeveer 10 uur sloot de voorzitter de .vergadering, bedankte den spreker voor.