welpens of meermalen onzin en ónmogelijk vonden, pakten zoo’n meevallertje toch gaarne in het loonzakje mee naar de vrouw. Wanneer zal de tijd eens komen dat langs Noord en Merwede voorgoed de doorbetaling der feestdagen wordt vastgelegd ? Aanvangende 2 Januari zijn hier aan de werkplaatsen door de Arbeidsinspectie uit Lordrecht werktijdregelingen uitgedeeld. In deze regelingen kunnen wij hier voor deze streek nog geen perspectief zien. Dat leidt tot terugkeer naar de 48-urige werkweek zooals inde hoog officieele kringen der Arbeidsinspectie in uitzicht was gesteld. in Sliedrccht is vergunning voor 55 uren per week. Er is echter wel eenige verklaring voor, n.l. dat de patroons met een gerust geweten kunnen aanvoeren: ~met ons volk krijgen wij geen moeite, ze doen het graag” en ~vóor de menseden is het beter, want ze verdienen dan meer”. Wij hebben aan verschillende menseden gevraagd hoe ze er over denken en van meerderen kregen wede leerzame opmerking, dat 55 maal 40 meer is dan 48 maal 40. Hoe meer uren, hoe meer geld. Zoo trolfen wij er bij Lanser, bij Roorda en op andere wervrn. Wij stelden er tegenover, dat 48 maal 50 meer is dan 55 maal 40. Een Chineesche stoker op een Engelsche boot verdiende één dollar per maand en had gaarne dat de reis een paar jaar duurde, Want z’n redeneering was: ~jjieer maanden, meer dollars”. Afmonstering en een boot zoeken waar hij twee dollar per maand verdiende, deed hij niet. Zijn wijde Chineezen'van het wervenland? Bij Lanser op Sliedrecht zijnde loonen geheim. Men weet van elkaar niet, welke uurloonen betaald worden. Zooveel klinkers, zooveel soorten uurloonen, zooveel ijzerwerkers, zooveel verschillen. Er is onderling wantrouwen en geheimdoenerij. Boven het uurloon :s daar nooit een buitenkansje door aangenomen werk, tenzij enkele avondje* tot 10 uur wordt gewerkt. Dat zijn dan idem zooveel uurtjes, want... „meer uren, meer dolktrs”. Wij stelden de bedoeling en het werken van onzen Bond als voorbeeld en drongen aan om lid te worden. Eerst dan zal bij Lanser iets verbeteren. En daarin blijven wij gelooven, dat zij eens zullen komen. Onze leden zijn daar dun gezaaid. Wij hebben hun gelooven en volhouden tot voorbeeld. De Sliedrechtsche metaalbewerkers zijn er nu nog slecht aan toe. Hei is jammer en voor het welzijn en leven van ons 'Hen gevaarlijk dat een lange arbeidsdag oe redder inden nood is. De toestand en de arbeidsverhoudingen inde scheepsbouwindustrie. 11. Kameraad Brownlie, Engeland, die daarna het woord krijgt, zegt, dal hij van meening is, dat het voorstel van Danz practisch niet uitvoerbaar is. Het is b.v. wei mogelijk een overzicht te geven van de loonen welke inden Engelschen scheepsbouw, d.w.z. voor iedere groep afzonderlijk, worden verdiend. Het is echter onmogelijk de cijfers van de accoordloonen te verstrekken, daar deze in geen enkel bedrijf gelijk zijn. Wanneer wij vandaag een staat van de accoordloonen zouden maken, dan is het niet uitgesloten, dat deze b.v. de volgende maand niet meer geldig zijn. Verder wijst hij er op, dat het misschien mogelijk is gedetailleerde gegevens van het Internationale Arbeidsbureau te krijgen. in het jaar 1920 heeft men besloten een enquête inde oorlogsindustrie te houden. De uitkomsten van d»ze enquête hebben bewezen, dat het niet mogelijk is van de loonen en arbeidsvoorwaarden inde verschillende landen een duidelijk beeld te krijgen. Kameraad Brandes, Duitschland, die zeer sympathiek tegenover het Hollandsclie voorstel staat, merkt op, dat de moeilijkheden bij het houden van deze enquête zeer vele zullen zijn. Onze bond, vervolgt hij, die zeer veel enquêtes houdt en hiermee veel resultaten bereikt, streeft er naar op dit gebied steeds meer werk te doen. Hij begrijpt de gereserveerde houding van de Engelsche kameraden niet. Ook zij hebben «r Het grootste belang bij de arbeidsvoorwaarden inde andere landen te leeren kennen. Juist zij, die van meening zijn dat hun arbeidsvoorwaarden beier zijn dan die van andere landen, zouden een dergelijk streven op prijs moeten stellen. Kameraad Mg ZOu een vragenlijst kunnen samenstellen en daarin alleen het allernoodzakelijkste opnemen. Op die manier zou een grondslag kunnen worden gelegd, met als resultaat dat wijde dingen beter

zullen kunnen beoordeelen dat) dat tot nog toe het geval was. Dat looncijfers reeds een maand later hun waarde zouden hebben verloren, kan ik nauwelijks gelooven, daar deze toch tamelijk vast zijn. Niet alleen in Duitschland, maar ook inde meeste andere landen zijnde loonen stabieler geworden: de inflatietijd is achter den rug en daarom begrijp ik niet waarom men niet voor een voorstel is als hier door Nederland wordi gedaan. Niet teder behoeft er enthousiast voor te zijn, maar. daarom kan liet wel ten uitvoer worden gebracht. Ik wil hier wijzen op onze Zweedsche zusterorganisatie, die een voortreffelijke statistische afdeeling heeft; ook de Deen sche en Duitsche kameraden zouden hei materiaal kunnen verschaffen. Daarom geloof ik, dat het zeer wel mogelijk is de enquête te houden. Wij zullen ongetwijfeld zeit met moeilijkheden te kampen hebben, maar in ieder geval zal het ons mogelijk zijn een tamelijk goeden grondslag te leggen. ik stel daarom voor het voorstel van Holland aan te nemen. Later zou dan ook eens een conferentie kunnen worden gehouden. Allereerste vereischte is echter het verzamelen van gegevens, want alleen op grond daarvan zal een evemueele conferentie vruchtbaar kunnen werken. Ook de Duitsche scheepsbouw maakt een zware crisis door. Na den oorlog is onze scheepsbouw zeer achteruitgegaan. Het aantal tonnen liep van 170.000 tot op 130.000 terug. Nadien is het weer wat betei gegaan, doch niettemin moesten zeer veel werven worden stilgelegd. B.v. werven in Steuin, \\ olga, Bremen, Hamburg etc. 1 egenwoordig zijn onze werven weer volop van werk voorzien. Rond 40.000 arbeiders vinden er werk. Groote passagiersschepen zijn in aanbouw. Het een en ander is de loon- en arbeidsvoorwaarden ten goede gekomen. Resumeerend kan ik verklaren, dat ik voor het voorste) van Holland ben. Wij moeten probeeten de moeilijkheden te overwinnen. Ik hoop, dat onze Engelsche kameraden dit eveneens zullen probeeren, opdat wij tezamen zullen kunnen werken inden geest van de Internationale. Kameraad Hodge, Engeland, zegt dat zeker kameraad Brownlie en hij graag er toe willen medewerken de verschillende gegevens te verkrijgen. De moeilijkheden bij het verzamelen van de cijfers van accoordloonen zijn echter buitengewoon groot, ja onoverkomelijk. Hodge herinnert aan den tijd toen hij Minister van Arbeid in Engeland was. Hij heeft toen geprobeerd voor den scheepsbouw een enkelvoudig accoordsysteem te ontwerpen. Dit is hem echter niet gelukt, omdat de verschillende wijzen van betaling te ver uiteen liepen. Gegevens over dc accoordloonen, die vandaag waardevol zijn, hebben reeds morgen geen beteekenis meer. Daarbij komt, dat vele organisaties inden scheepsbouw niet bij onze Britsche afdeeling zijn aangesloten. Kameraad Labe, Frankrijk; Voor wat Frankrijk betreft lijkt het mij nietfgeheel en al onmogelijk een enquête over de loonen en arbeidsvoorwaarden der arbeiders inden scheepsbouw te houden. Gij moet echter niet meenen, dat er veel waardevol materiaal verzameld zal worden, omdat oók in ons land de loonen zeer uiteen loopen. Kameraad lig, secretaris: De vraag betreffende het houden van enquêtes is zonder twijfel van groot belang. Ik wijs er echter met nadruk op, dat wij ons er voor moeten behoeden een besluit te nemen, dat wij later toch niet ten uitvoer kunnen brengen. Ook is het niet uitgesloten dat de uitkomsten zoo gering zijn, dat we alleen nog maar verontwaardigd kunnen zijn. Zoo is het gegaan met de enquête inde oorlogsindustrie. Het resultaat van deze enquête is zeer tegengevallen. Eigenlijk hebben alleen maar Duitschland, Oostenrijk, Belgiëen Zwitserland stof geleverd. Dus alleen die landen, die ól neutraal waren ó( bij wie het vervaardigen van wapens verboden was. De andere landen zonden geen gegevens in. Wij moeten ons er dus voor behoeden iets te gaan ondernemen, waarvoor enkele landen zich veel moeite getroosten, terwijl het eindresultaat niet in overeenstemming is met de verwachtingen en niet als vergelijkingsmateriaal kan dienen. Verder moeten wij ons er rekenschap van geven wat de waarde der statistiek is. Deze Kan geweldig overschat worden en wordt naar mijn gevoel ook overschat. Ik moet roegeven, dat een statistiek altijd wel eenige waarde heeft. Wanneer men deze echl*er voor sirijdposiiies of inden strijd zelf wil benutten, dan zal dit niet mogelijk blijken. Zij kan alleen maar informatorische waarde hebben. In verband wil ik de werkzaamheid van het Internationaal Arbeidsbureau noemen. Dit bureau heeft tot nog toe zonder

; twijfel op het gebied van loonen en arbeidsvoorwaarden het beste materiaal gegeven. Wanneer iemand van ons opdracht zou 1 krijgen dahrover een referaat te houden, dan zou het heel wat studie vereischen een maar eenigszins duidelijk beeld te geven. Wij hebben ons afgevraagd of ’t mogelijk is, in ca. 12 landen een enquête te houden en hoe wij deze enquête zouden moeten houden. Moeten wij na vraag doen naar het uur- en accoorloon van alle inden scheepsbouw werkende arbeiders, of alleen naar de loonen van dein den scheepsbouw werkende metaalbewerkers? In beide gevallen zal het zeer moeilijk zijn gegevens te verst rekken. Naar mijn meening kan een dergelijke enquête alleen daar gehouden worden, waar een goede organisatie bestaat. In Engeland, het land dat niet uiigeschakeld kan worden, zal deze enquête moeilijk gehouden kunnen worden. Hoe is ’t verder mogelijk b.v. in Lotharingen, Luxemburg, aan de Belgische grenzen of in Hongarije een enquête goed te houden, wanneer men weet dat van de ca. 200.000 arbeiders er ongeveer 2000— 3000 georganiseerd zijn. In deze streken is dit absoluut uitgesloten. Tén slotte wijst lig er op, dat kameraad Kjerböl (Denemarken) een overzicht gemaakt heeft van de loonen en arbeidsvoorwaarden inden Deenschen scheepsbouw. Jat mets te wenschen overlaat en dat zou kunnen dienen als voorbeeld hoe ook de andere landen een overzicht van den toestand van den scheepsbouw zouden kunnen samenstellen. Brandes, Duitschland, stelt voor op die manier ook de zaak inde andere landen aan te pakken. Later kunnen we dan altijd zien of het noodzakelijk is nog verder te gaan. Nadat Brownlie, Engeland en ook onze bondsvoorzitter Danz zich met dezen gang van zaken accoord hebben verklaard, wordt aldus eenstemming besloten KLEINE SCHEEPSSOUH Aetie firma Wertelboer en Co. te Delfzijl. ( W. H. S.) In December 1927 waren bij deze firma evenals bij de firma Cebr. Niestern alhier verzoeken ingediend betreffende loonsverhooging, ziekteverzekering, doorbetaling chr. feestdagen en vacant ie. Bij Gebrs. Niestern, waar het personeel stevig georganiseerd is, werd door overleg belangrijk resultaat bereikt. De firma Wortelboer echter wees elk overleg met dc organisatie af, er bijvoegende: ~je maakt me toch niets, je hebt hier maar 7 menschen georganiseerd”. N Thans staan de zaken anders. He) personeel van de firma Wortel boer is eindelijk tot het besef gekomen, dat alleen door organisatie verbetering in zijn positie zal zijn te verkrijgen en de laatste paar maanden is onze organisatie belangrijk in ledental gestegen. Wij tellen daar momenteel 39 leden. Gelitkluidende voorstellen als die van December 1927 zijn weer ingediend en nu komt dc firma tot de ontdekking dn’ in deze overleg met het personeel, niet met de organisatie, gewensrht is. Het spreekt wel vanzelf, dat het personeel daarop niet wenscht in te gaan. Meer dan een jaar heeft de firma gelegenheid gehad zulks te doen, maar liet hel na. Nu echter het personeel den weg gevonden heeft om tot het gewenschte doel te geraken, nu wil de firma trachten haar arbeiders weer op een dwaalspoor te leiden. Zooals gezegd, hef personeel is daarvan niet gediend en ineen druk bezochte personeel vergadering, welke op Dinsdag 15 dezer plaats vond, werd bij schriftoliike stemming, waaraan alleen door de arbeiders boven 18 jaar werd deelgenomen, met op één na algemeene stemmen onderstaande motie aangenomen en werd de firma verzocht vóór Zaterdag 19 dezer haar antwoord te mogen ontvangen. MOTIE. Het personeel van de firma Wortclboer en Co. te Delfzijl, in vergadering bijeen op Dinsdag 15 Januari 1929; gehoord de besprekingen die plaatsvonden over het niet beantwoorden der brieven van den Alg. Ned. Metaalbew. Bond door de firma, welke brieven verzonden zijn na overleg met en namens hel personeel, daarbij gevoegd de mededeel ing vaneen der herren Wortel boer aan leden van liet personeel dat de firma niet genegen is een bestuurder van de organisatie een onderhoud toe te staan om de ingediende voorstellen nader toe te lichten, maar zich wel bereid verklaarde over twee of drie .weken met een dele-

gatie uit het personeel over zijn verlangens te spreken ; 1 wijst dit standpunt van de firma af als , zijnde een aanslag op de vrijheid en het 1 recht van organisatie; geeft het bestuur van den Alg. Ned. Metaalbew. Bond opdracht zich nogmaals schriftelijk tot de firma te wenden met het verzoek een conferentie toe te staan ; 1 verklaart zich bereid, indien de firma bij haar ingenomen standpunt blijft volharden, elk parool door de organisatie uitte geven, op te volgen en besluit deze motie ter kennis re Brengen van de firma en te publiceeren in ~De Metaalbewerker”. Met het geweer aan den voet zal het personeel de komende dingen met vertrouwen af wachten. N.V. Hoornsche Metaalwarenfabriek v/h. G. Schotten, te Hoorn. (B.) Als resultaat van de actie in April 192S bij deze firma gevoerd, werd o.m. overeengekomen ; ..dat aan de jongere en aankomende arbeiders tweemaal per jaar een loonsverhdoging zou worden toegekend en wel in de eerste week van de maand januari en juli”. Voor het eerst zou deze verhooging gegeven worden in Januari 1929. Zooals wij wel verwacht hadden, heeft deze firma haar gegeven belofte volkomen nageleefd. Van 21 arbeiders is het loon als volgt verhoogd; 1 man 5 cent per uur 5 jj 4 ff 99 ft 4 ft 3 tf tf » * * *» Z ~ ~ ~ Uit de Atüeeiingen. AMSIERDAM. Onze feestavond van 19 Januari, (v. Z.) Wij herinneren er nog even aan. dat wij op Zaterdag 19 Januari onzen propaganda-ieestavond zullen houden inde groote zaal van het Concertgebouw. Zooals wij reeds aankondigden, zal ons muziekcorps ~Kunst en Strijd ’ dien avond spelen en de zangvereeniging van dien naam zingen. Heide vereemgingen zullen afzonderlijk en tezamen eenige nummers ten gelioore brengen. Verder zullen als solisten optreden Mej. Helène Cals, sopraan en Jac. van Kempen, tenor. Onze afdeelingsvoorzitter F. v. Eek zal voor de aanwezigen de heieekcnis van den avond uiteenzetten en een opwekkend woord spreken. Het belooft dus een schitterende avond te worden, die naar wij vertrouwen goede resultaten voor onzen Bond zal opleveren. Zij, die zich nog niet van toegangskaarten voorzien hebben, kunnen aan de zaal nog programma’s met den volledigen tekst der liederen, welke tevens gelden als entreebewijs, a 50 cent per stuk bekomen. De zaaldeuren worden om half acht geopend. Wij rekenen op een stampvolle zaal. DORDRECHT, (ƒ• v. H.) Wand* kalender= 1929. Wij deelen onzen leden mede, dat zij, zoolang de voorraad strekt, gratis één exemplaar van dezen zeer prachtigen wandkalender kunnen bekomen aan ons kantoor: Adriaan v. Bleijenburgstraat 3/wart. ♦ * * Propagandadnschrijfkaarten. Nu de nieuwe propagandakaacten voor het inschrijven van leden aan onze vertrouwensleden zijn toegezonden, verwachten wij in Januari, de eerste maand dus van 1929, een grootèn toevloed van nieuwe leden. Indien er nog leden zijn die eveneens als propagandist werkzaam willen zijn, dan geheven zij zich daarvoor op te geven. De kaarten zullen hun dan worden toegezonden. Zij kunnen dan mededingen naar de door het hoofdbestuur toegezegde boekwerken. ■* * ♦ Vacantiedagen. Verleden Jaar werden hier vrijwel algemeen drie vat amiedagen met behoud van vul loon gegeven. De bondsraad besloot nu op voorstel van het bondsbestuur, een algemeene actie in de diverse plaatsen voor een week vacantie met vol loon in te zetten. Daar moeten we ook te Dordrecht de schouders fhnk onder zetten. Wij ver*