plaatshebben en waar gedemonstreerd wordt: voor medezeggenschap en bedrijfsorganisatie, voor den 8-urendag aan alle loonarbeiders, voor een behoorlijk staatspensioen, voor een wettelijke vacantie-regeling, zal ook dienstbaar worden gemaakt aan den strijd: tegen nieuwe bewapening, vóór ontwapening. Daarnaast is door S.D.A.P. en N.V.V. een petitionnement georganiseerd waarop alle Nederlandsche burgers (essen) boven achttien jaar kunnen teekenen tegen dit vlootplan. Metaalbewerkers, ook voor ons zijn deze dingen van buitengewoon belang, omdat onze industrie er zoo nauw bij betrokken is. Stonden niet op de agenda voor ons laatstgehouden congres een aantal voorstellen om bij het uitbreken vaneen oorlog ~de algemeene werkstaking te proclameeren” ? Maar mijn vrienden, als het weer eens zoover kwam dat er weer oorlogsverklaringen door het luchtruim gaan, zou het dan weer niet te laat zijn? Laten we daarom alles doen wat mogelijk is om den vrede uitte bouwen en te versterken zoolang het nog vrede is. Dit kunnen wij doen door te werken voor het petitionnement, maar bovenal kunnen wij het doen door bij duizenden en duizenden te gaan naar de demonstraties op 14 September a.s. te Amsterdam en Rotterdam. Deze demonstraties moeten een indrukwekkende getuigenis worden van het feit dat de Nederlandsche arbeiders het niet eens zijn met de averechtsche uitvoering van het R.K.-Verkiezingsprogram en dat zij in geen geval zullen dulden dat het geld, dat zoo hoog noodig is voor de sociale en cultureele doeleinden, wordt weggesmeten inden muil van het monster militairisme. Bondgenooten, bij duizenden naar de demonstraties! Sluit de rijen, ten strijd voor den vrede! AMSTERDAM, 8 Sept. 1930.

\m-m BiisysiiWOTi De staking bij de N.V. Van Wijk en Boerma te Vries*Zuidlaren met succes beëindigd. (W. H. S.) Buiten aller verwachting is de staking aan bovengenoemde onderneming, welke op 7 April van dit jaar werd

ingezet, op 3 September j.l. beëindigd. Deze strijd heeft dus ongeveer 5 maanden geduurd en het resultaat mag gezien worden. Alvorens dit te vermelden, zullen wij in het kort het verloop van dit conflict nagaan. Zooals wij in ons vakblad van 12 April j.l. schreven, was het resultaat van de tijdens de actie, in het vorige jaar hier gevoerd, toegezegde reorganisatie van het bedrijf voor wat betreft de uitkomst der loonen voor dit personeel, onbevredigend gebleven en werd in het begin van dit jaar een eisch tot loonsverhooging ingediend. De directie stelde zich op het standpunt geen enkele loonsverhooging in overweging te kunnen nemen wanneer daar geen productieverhooging tegenover stond. Op 4 Maart vond een conferentie plaats, maarde directie weigerde iedere loonsverhooging in overweging te nemen. Over eventueele fouten, welke het tariefwerken mochten aankleven, waste praten, maar verder . . . basta. Het personeel wenschte hiermede geen genoegen te nemen en hield vast aan den gestelden looneisch van 5 centen per uur. Het ultimatum werd gesteld afloopende op Zaterdag 5 April en waar de directie niets meer van zich liet hooren, was op 7 April de staking een feit. De eerste week ging kalm voorbij, maar bij den aanvang van de tweede week bleek dat de directie niet stil had gezeten. Drie Duitsche vaklieden arriveerden op het terrein van den strijd, terwijl in Assen 19, meest ongeschoolde, arbeiders waren aangenomen. Wij hebben hierover reeds eerder geschreven en kunnen dus nu volstaan met te vermelden, dat inden loop van dezelfde week de Duitsche kameraden weer vertrokken en dein Assen aangenomen arbeiders heelemaal niet verschenen, daar zij, na door ons te zijn ingelicht, er harte-Hjk voor bedankten als strijdbrekers te fungeeren. Twee stakers, die inde laatste week voor de staking eerst lid van onze organisatie waren geworden, vielen echter om en gingen weer aan het werk, omdat, zoo zeiden zij, hun uitkeering lager was dan van de rechthebbende leden. Eén hunner was een draaier, de andere een bankwerker. Door de directie werd alles op haren en snaren gezet om onderkruipers te krijgen en inderdaad mocht het haar gelukken op den duur een 15-tal van zulke slumperds voor het smerige baantje van strijdbreken bereid te vinden. De stakers lieten zich hierdoor echter niet beïnvloeden. Zij waren overtuigd dat dit niets kon uithalen en met taaie volharding en met resultaat hebben zij hun best gedaan de onderkruipers van – hun vieze werk af te houden. In het laatst van Juni bedroeg het aantal onderkruipers nog maar een man of acht en inmiddels was schijnbaar ook de directie tot de overtuiging gekomen dat zij op deze wijze, die haar natuurlijk handen geld kostte, de stakers niet tot toegeven zou bewegen. Met ingang van 1 Juli zou een andere tactiek worden toegepast. Het bedrijf werd

gesloten en naar buiten uit werd de indruk gevestigd, dat het bedrijf werd opgeheven. In ons vakblad van 19 Juli j.l. hebben wij de directie voorspeld, dat ook deze tactiek zou falen. De geest van solidariteit en saamhoorigheid was onder deze groep stakers veel te innig, het vertrouwen inde organisatie veel te groot, om ook maar een enkel oogenblik te verflauwen. Het bewustzijn dat ze streden voor een rechtvaardige zaak, de wetenschap dat het de directie ook te doen was om de organisatie onder haar personeel te breken en als haar dit mocht gelukken, wat daarvan de gevolgen zouden zijn, daarnaast de ruime financieele steun, welke in deze door onzen Bond werd verstrekt, panserden als het ware deze stakers tegen elke intimidatie door de directie toegepast. Schouder aan schouder stond dit groepje strijders inden strijd en toen de strijd reeds drie maanden had geduurd, spraken zij zich ineen stakersvergadering met algemeene stemmen uit voor volhouden tot het de directie ging vervelen. Zij waren trouwens van begin af er op voorbereid dat het een strijd van langen duur zou kunnen zijn. Bij het uitbreken van dezen strijd schreven wij reeds: bedriegen de kenteekenen ons niet, dan kan dit wel eens een langdurig conflict worden. Inden laatsten tijd gingen de geruchten, dat de staking de directie danig begon te vervelen. Maar toch nog geheel onverwachts nam de zaak een wending. Eerst zijn besprekingen gevoerd tusschen den directeur en eender stakers, daarna tusschen den bedrijfsleider en ondergeteekende, met als resultaat een beëindiging van het conflict. De voorwaarden waarop tot beëindiging van den strijd is besloten, zijn schriftelijk vastgelegd en door de directie bevestigd. Deze voorwaarden zijn : 1. De loon en worden verhoogd als op de lijst vermeld, welke ondergeteekende op Dinsdag 2 September 1930 door uw heer v.d. Werf is ter hand gesteld. Als tegenprestatie zullen de arbeiders hun volle medewerking verleenen, om te komen tot verhooging der productie. 2. Alle arbeiders, die op 3 September 1930 bij ons als staker staan ingeschreven, worden weder tewerkgesteld in volgorde als een goede gang van zaken dit vordert, terwijl geen nieuwe arbeiders zullen worden aangenomen, alvorens bovenbedoelde arbeiders allen weder in het bedrijf zijn opgenomen; dit betreft niet het aannemen vaneen draaier. 3. De tijdens de staking gegeven ontslagen worden voor bovengenoemde arbeiders als niet gegeven beschouwd. 4. Wederzijds zullen geen rancunemaatregelen worden toegepast. 5. De eerste groep arbeiders, die wordt tewerkgesteld om inde fabriek de voorbereidende maatregelen te treffen, noodig voor het weder op gang brengen der productie, zal op Donderdag 4 September 1930 aanvangen.

De verkregen loonsverhooging per week is als volgt: 3 personen ontvangen, een verhooging van ƒ3.—, 10 personen van / 2.—, 5 personen van / 1.50, 24 personen van ƒ 1.—, terwijl 4 jongens een verhooging krijgen van ƒ 0.50. Typeerend voor deze directie is, dat zij één arbeider, niet omdat hij gestaakt heeft, maar omdat hij op een leeftijd van 56 jaar / 17.— per week verdient, wat deze directie een goed loon noemt, geen verhooging heeft willen geven, ondanks onze pogingen daartoe aangewend. De totaal-vernooging komt neer op gemiddeld xo.2 pCt. en is dus niet onbevredigend. Wanneer wij daarbij nog in het oog vatten, dat de directie in een conferentie, welke op 16 April j.1. onder leiding van den Rijksbemiddelaar, den heer Westerdijk, plaatsvond, mededeelde dat zij de helft van het personeel niet meer terug wilde hebben en we zien nu wat daaromtrent in de voorwaarden tot opheffing van den strijd is bepaald, dan mogen we hier spreken van een volledige overwinning door deze groep arbeiders bevochten. Van den eersten dag af dat het ons mocht gelukken onder dit personeel onze organisatie ingang te doen vinden, is het een lust geweest om te zien met welk een groot vertrouwen zij zich bij onzen Bond aansloten. Dit manifesteerde zich in de vergadering op 28 Maart, waar met algemeene stemmen besloten werd tot het stellen van het ultimatum, maar in nog sterkere mate op de vergadering van 3 September, waar wij adviseerden het verkregen resultaat te aanvaarden en den strijd te beëindigen. Ook nu werd met algemeene stemmen het advies opgevolgd. Gelijk als op den eersten dag der staking was men ook op den laatsten dag onverdeeld in doen en laten. Als een gesloten eenheid heeft dit groepje wakkere kerels dezen zeer zeker zwaren strijd gestreden en daarin juist zat hun kracht, daardoor juist waren zij onoverwinbaar. Het is geen strijd geweest waarover luidruchtig gesproken of geschreven is. Geheel in overeenstemming met de rustige Drentsche omgeving waarin deze fabriek' staat, is het verloop van dezen strijd geweest. Maar voor de Drentsche arbeidersbevolking zal hij zijn en blijven een lichtend baken in de worsteling harer verheffing, in haar strijd voor meer recht, geluk en vrijheid. Wij willen ook van deze plaats deri stakers een woord van hulde en dank brengen voor den waren geest van kameraadschap en trouw door hen tijdens dezen strijd betoond. Uit de afdeelingen. AMSTERDAM, (v. Z.) Steunt ,,Zonne> straal”! Op Zaterdag 27 September wordt weder de jaarlijksche ,, Zonnestraal’ collecte gehouden. Wij nemen aan dat al onze leden en ook

24) VERVOLG LEERGANG. HOOFDSTUK X, Het snijden van wormschroeven op een draaibank met Nortonkast, Op een draaibank met Nortonkast is het zonder meer niet mogelijk om wormschroeven te snijden waarvan de spoed een veelvoud van n is. Door het bijmaken van enkele tandwielen is het echter te bereiken om deze wormschroeven te snijden. Fig. 45 is een schema van het dubbelwerk en wisselwielen vaneen Defries draaibank. Zooals uit de fig. te zien is, heeft deze bank twee dubbelwerken. De verhouding van de wielen le dubbelwerk is ; D B C X A ~ 1/4 De verh,. idmg van de wielen 2e dubbelwcti ' F B E X A ~l^l De wielen F en G zijn gelijk en hebben beide 34 tanden. Het wiel H met 42 tanden kan men door verschuiving in F laten ingrijpen. Is de draaibank ingesteld op het le dubbel werk en H in F, dan maakt F 4 x zooveel omwentelingen als de hoofdas. Met het 2de dubbelwerk maakt F 14 X zooveel omwente lingen. Men kan dus op deze bank een 4 X of 14 X zoo groven spoed snijden als m de tabel is aangegeven.

Het wiel I heeft evenals K 28 tanden, De wielen J zijn voor linkschen of rechtschen schroefgang. Wiel L met 60 tanden is op een schaar geplaatst. De spillen van K, L en M zijn verlengd voor het plaatsen van wisselwielen. M en N zijn wielen met 68 tanden. Het wiel P is met het Nortonwiel Q gebouwd ineen hefboom en schuifbaar op spil R, zoodat het Nortonwiel op stand 1 loopt in het wiel met 48 tanden, in stand 2 in het wiel met 44 tanden, enz. De wielen 48, 44, 42 enz. zijn allen vast op spil T. De wielen a, b en c zijn gemonteerd op een holle spil S